ር.ሊ.ጳ ፍራንችስኮስ ራስን መቆጣጠር ደስታችንን አይሰርቅብንም፣ ነገር ግን ደስታችንን ሙሉ ያደርገዋል አሉ!

የእዚህ ዝግጅት አቅራቢ መብራቱ ኃ/ጊዮርጊስ ቫቲካን

በእለቱ የተነበበው የምጽሐፍ ቅዱስ ክፍል

“የልብህን ፈቃድ ለመጸም በስሜትህ ና በጉልበትህ አትመራ […] መጥፎ ባሕርይ ባለቤቱን ያጠፋል፣ የጠላቶቹ መሳቂያ ያደርገዋል [...] የዛሬው ደስታ አያምልጥህ፣ ከተገቢው ደስታ ድርሻህ አያምልጥህ” (መ. ሲራክ 5፡2፣ 6፡4፣ 14፣14)::

ክቡራት እና ክቡራን የዝግጅቶቻችን ተከታታዮች ርዕሠ ሊቃነ ጳጳሳት ፍራንችስኮስ ረቡዕ ሚያዝያ 09/2016 ዓ.ም ያደረጉትን የጠቅላላ የትምህርተ ክርስቶስ አስተምህሮ ሙሉ ትርጉሙን እንደሚከተለው አሰናድተነዋል፣ ተከታተሉን...

የተወደዳችሁ ወንድሞቼ እና እህቶቼ እንደምን አረፈዳችሁ!

ዛሬ ስለ አራተኛው እና የመጨረሻው መሰረታዊ በጎ ምግባር ስለሆነው ራስን መቆጣጠር ስለተሰኘው ዐምደ ምግባር እንነጋገራለን። ከሌሎቹ ሦስቱ መሰረታዊ ዐምደ ምግባራት ጋር ሲነጻጸር ይህ መሰረታዊ ምግባር ከዘመናት የራቀ እና የክርስቲያኖች ብቻ ያልሆነ ታሪክን ያካፍለናል። ለግሪኮች የበጎ ስነ-ምግባር ልምምድ ዋና ግቡ ደስታ ነበር። ፈላስፋው አርስቶትል የህይወት ጥበብን ያስተምር ዘንድ ለልጁ ኒቆማከስ በሕይወቱ የሚመራበትን እጅግ አስፈላጊ የሆነውን የስነ-ምግባር ፅሑፉን ፃፈለት። ጥቂቶች ቢሳካላቸውም ሁሉም ሰው ደስታን ለምን ድነው የሚፈልገው? ለዚህ ጥያቄ መልስ ለመስጠት አርስቶትል የበጎ ስነ-ምግባራትን ጭብጥ ይጋፈጣል፣ ከእነዚህም መካከል በጥንት የግሪክ ቋንቋ “ኢንክራቲያ” (ራስን የመቆጣጠር ኃይል) ትልቅ ቦታ ይይዛል። የግሪክ ቃል በቀጥታ ሲተረጎም "በራስ ላይ ኃይል" ማለት ነው። ይህ በጎነት ራስን የመግዛት አቅም፣ በዓመፀኛ ስሜቶች አለመሸነፍ፣ ማንዞኒም “የሰው ልብ መንቀጥቀጥ” ብሎ በጠራው ሥርዓት ውስጥ ሥርዓትን የማስፈን ጥበብ ነው።

የካቶሊክ ቤተ ክርስቲያን ትምህርተ ክርስቶስ “ራስን መቆጣጠር የደስታን ማራኪነት የምታለዘብና የተፈጠሩ ነገሮችን አጠቃቀም የምትመጥን ምግባር ናት። አእምሮ ከደመነፍስ በላይ መሆኑን ስታረጋግጥ ፍላጎቶችንም ከገደቡ እንዳያልፉ ትጠብቃለች። ራሱን የሚቆጣጠር ሰው ስሜቶቹን ወደ መልካም ነገር ይመራል፣ ጤናማ ምርጫን ይጠብቃል” (1809)።

ስለዚህ ራስን መቆጣጠር የጣሊያነኛ ቋንቋ መዝገበ ቃል እንደሚለው ትክክለኛ መለኪያ በጎነት ነው። በማንኛውም ሁኔታ ውስጥ አንድ ሰው በጥበብ ይሠራል፣ ምክንያቱም ሁልጊዜ የሚሠሩትን ነገር በስሜታዊነት ወይም በጋለ ስሜት የሚንቀሳቀሱ ሰዎች በመጨረሻ አስተማማኝ አይደሉም። ብዙ ሰዎች ያሰቡትን በመናገር በሚኩራሩበት ዓለም፣ ጨዋ ሰው የሚናገረውን ማሰብ ይመርጣል። ባዶ ተስፋዎችን አይሰጥም፣ ነገር ግን ሊፈጽማቸው በሚችለው መጠን ቃል ገብቷል።

በተጨማሪም ከደስታ ጋር ራሱን የሚቆጣጠር ሰው በፍትሃዊነት ይሠራል። ለደስታዎች የሚሰጠው ነፃ የፍላጎት አካሄድ እና አጠቃላይ ፈቃድ በኛ ላይ ወደ ኋላ በመመለስ ወደ መሰልቸት ሁኔታ ውስጥ ያስገባናል። ሁሉንም ነገር በብርቱ ለመሞከር የፈለጉ ስንት ሰዎች የሁሉንም ነገር ጣዕም እያጡ ነው! እንግዲያውስ ትክክለኛውን መለኪያ መፈለግ የተሻለ ነው፡ ለምሳሌ ጥሩ ወይን ጠጅ ማድነቅ፣ በትንሹ ሳብ አድርጎ መቅመስ ሁሉንም በአንድ ጊዜ ከመዋጥ ይሻላል።

ራሱን የሚቆጣጠር ሰው ቃላትን እንዴት እንደሚመዘን እና በደንብ እንደሚወስዳቸው ያውቃል። የአፍታ ቁጣ ግንኙነቶችን እና ጓደኝነትን እንዲበላሽ አይፈቅድም፣ ከዚያ በኋላ በችግር ብቻ እንደገና መገንባት የሚያስችለውን ነገር ማድረግ አይፈልግም። በተለይም በቤተሰብ ሕይወት ውስጥ ፣ እገዳዎች ዝቅተኛ በሆኑበት ፣ ሁላችንም ውጥረቶችን ፣ ብስጭቶችን እና ቁጣዎችን ላለመቆጣጠር እንጋለጣለን ። ለመናገር ጊዜ አለው፣ ለዝምታም ጊዜ አለው፣ ነገር ግን ሁለቱም ትክክለኛ መለኪያ ያስፈልጋቸዋል። እናም ይህ በብዙ ነገሮች ላይ ይሠራል፣ ለምሳሌ ከሌሎች ጋር መቆየት እና ብቻዎን መቆየት።

ራሱን የሚቆጣጠር ሰው የራሱን ግትርነት እንዴት መቆጣጠር እንዳለበት ካወቀ ይህ ማለት ሁልጊዜ ሰላማዊ እና ፈገግታ ያለው ፊት እናገኛለን ማለት አይደለም። በእርግጥ አንዳንድ ጊዜ መበሳጨት አስፈላጊ ነው፣ ነገር ግን ሁልጊዜ በትክክለኛው መንገድ መሆን አለበት። የተግሣጽ ቃል አንዳንድ ጊዜ ከቁዘማ፣ ከንዝረት ዝምታ ይልቅ ጤናማ ነው። ራሱን የሚቆጣጠር ሰው ሌላ ሰውን ከማረም የበለጠ የማይመች ነገር እንደሌለ ያውቃል ፣ ግን እሱ አስፈላጊ መሆኑንም ያውቃል ። አለበለዚያ አንድ ሰው ለክፋት ነፃ አገዛዝ ያቀርባል። በአንዳንድ ሁኔታዎች ራሱን የሚቆጣጠር ሰው ጽንፎችን በአንድ ላይ በመያዝ ያሳካል-ፍፁም መርሆዎችን ያፀናል ፣ የማይደራደሩ እሴቶችን ያረጋግጣል፣ ነገር ግን ሰዎችን እንዴት እንደሚረዳ እና ለእነሱ ርህራሄ እንዴት ማሳየት እንዳለበት ያውቃል።

ራሱን የሚቆጣጠር ሰው ስጦታው ሚዛናዊ ነው ፣ እንደ ብርቅዬ ውድ የሆነ ባሕርይ ነው። በእርግጥ በዓለማችን ውስጥ ያለው ሁሉም ነገር ከመጠን በላይ ይገፋል። ይልቁንስ ራስን መግዛት እንደ ትንሽነት፣ አስተዋይነት፣ ልክነት፣ የዋህነት ካሉ የወንጌል እሴቶች ጋር በደንብ ያጣምራል። ራሱን የሚቆጣጠር ሰው የሌሎችን አክብሮት ያደንቃል፣ ነገር ግን ለእያንዳንዱ ድርጊት እና ለእያንዳንዱ ቃል ብቸኛ መስፈርት አያደርገውም። እሱ ስሜታዊ ነው ፣ ማልቀስ ይችላል እና አያፍርም ፣ ግን ስለ ራሱ አያለቅስም። በሽንፈት እንደገና ይነሳል፣ በድል ወደ ቀድሞው የተከለለ ህይወቱ መመለስ ይችላል። ጭብጨባ አይፈልግም፣ ነገር ግን ሌሎች እንደሚፈልጉ ያውቃል።

ራስን መቆጣጠር መቻል አንድን ሰው ግራጫ እና ደስታ የሌለው ያደርገዋል የሚለው እውነት አይደለም። በተቃራኒው አንድ ሰው የህይወትን እውነታዎች በተሻለ ሁኔታ እንዲደሰት ያስችለዋል፣ በጠረጴዛው ላይ አንድ ላይ መቆየ፣ የአንዳንድ ጓደኝነት ርህራሄ፣ ከጠቢባን ጋር መተማመን፣ በፍጥረት ውበት ይደነቃል። ከቁጣ ጋር ያለው ደስታ በህይወት ውስጥ ትልቅ ቦታ የሚሰጠውን በሚያውቁ እና ዋጋ በሚሰጡ ሰዎች ልብ ውስጥ የሚበቅል ደስታ ነው።