Негвалтоўны супраціў
Змена мыслення, вызваленне ад некаторых стэрэатыпаў, устаноўка на нешта большае – гэта тыя рысы ментальнасці, без якіх немагчыма дэмакратычная культура. І менавіта гэта было першым і асноўным заклікам Хрыста, змешчыным у словах: Навяртайцеся, metanoeite, змяняйце свой спосаб мыслення.
Навяртанне, metanoia – гэта змена розуму, змена спосабу мыслення на лепшае, на больш правільнае. Metanoia – гэта пакліканне, скіраванае да чалавека новазапаветнай эпохі. Яно зводзіцца да таго, што чалавек павінен пастаянна займацца рэфармаваннем: і самога сябе, і грамадства, і сваіх зносінаў з бліжнімі, і зносінаў з Богам.
Навяртанне палягае ў адкрытасці на нешта большае (“Пабачыш нешта большае, чым гэта” – кажа Езус Натанаэлю (Ян 1, 50-51)). Гэтае большае паказана ў навучанні Хрыста, якое мае радыкальны пасыл: нават непрыяцель з’яўляецца нашым бліжнім (Мц 5:43-48; Лк 6:27.31-36). А калі так, то спосабы барацьбы, якія прадугледжваюць гвалт, насілле, асабліва серыю гвалтоўных дзеянняў, разыходзяцца з духам Евангелля, нават калі мэты такой барацьбы слушныя.