Սուրբ Ներսէս Շնորհալի` Մեծ հայրապետն հայոց. Ներսէս Շնորհալիի «Գիր Հաւատոյ»ի մէջ քննուած հարցերը – Ժ Մաս

Մար­դե­ղու­թեան խոր­հուր­դով Քրիս­տո­սի ու­նե­ցած մարմ­նին յա­րու­թե­նէն ետք ան­գամ մեր մար­մին­նե­րուն հետ հա­մա­գո­յակ­ցու­թեան ի նպաստ Շնոր­հա­լի որպէս փաստ կը մէջ­բե­րէ աւե­տա­րա­նէն, այս ան­գամ յա­րու­ցեալ Յի­սու­սի իսկ խօս­քե­րը, որ աշա­կերտ­նե­րուն ըսաւ. «Շօ­շա­փե­ցէք զիս եւ տե­սէք, որ ես նոյնն եմ, որով­հե­տեւ հո­գին մար­մին եւ ոս­կոր­ներ չու­նի, ինչ­պէս որ կը տես­նէք թէ ու­նիմ»։

Շ­նոր­հա­լի այս խօս­քե­րու հի­ման վրայ կը հաս­տա­տէ թէ Քրիս­տո­սի մար­մի­նը թանձ­րա­ցեալ, հո­ղե­ղէն, շօ­շա­փե­լի մար­մին էր, եւ հա­կա­ճա­ռող­նե­րու առար­կու­թիւն­նե­րը կան­խե­լով՝ կը գրէ. «Թէ­պէտ աս­տուա­ծային զօ­րու­թիւ­նը երբ ու­զէր կը թե­թեւց­նէր մար­մին­ը, ինչ­պէս ծո­վուն վրայ քա­լե­լով եւ կն­քուած գե­րեզ­մա­նէն դուրս ել­լե­լով եւ փա­կուած դռ­նե­րով աշա­կերտ­նե­րուն քով մտ­նե­լով. որով­հե­տեւ ոչ թէ ին­քը բնու­թեան օրէնք­նե­րուն կը ծա­ռայէր, այլ բնու­թեան օրէնք­նե­րը իրեն կը ծա­ռայէին՝ իբ­րեւ արար­չի, ինչ­պէս որ կա­րե­լի է հասկ­նալ կուս­ական ծնուն­դէն եւ այլ գե­րա­զանց հրաշք­նե­րէն»։­

Ան­գամ մը առար­կու­թիւն­նե­րէն ձեր­բա­զա­տուած՝ կ՚անց­նի հա­կա­ճա­ռե­լու, ընդ­դի­մա­խօս­նե­րէն բա­ցատ­րու­թիւն պա­հան­ջե­լով. «Իսկ եթէ մար­մի­նը թանձր չէր, ո՛վ բե­ւե­ռե­ցին խա­չին վրայ կամ մե­ռեալի մը պէս գե­րեզ­ման դրին։ Յա­րու­թե­նէն ետք Թով­մաս ո՛վ շօ­շա­փեց, եւ եթէ չար­չա­րե­լի չէր՝ ի՛նչ­պէս գլու­խը խո­նար­հեց­նե­լով հո­գին աւան­դեց»։­

Այս­տեղ Շնոր­հա­լի ան­հրա­ժեշտ կը գտ­նէ շեշ­տել եւ յս­տա­կել նաեւ թէ Յի­սուս բո­լո­ր չար­չա­րանք­ներն ու մա­հը ոչ թէ պար­տադ­րա­բար այլ կա­մա­ւո­րա­պէս կրեց, կր­կին մէջ­բե­րե­լով Քրիս­տո­սի խօս­քե­րը. «Իշ­խա­նու­թիւն ու­նիմ ան­ձս դնել եւ իշ­խա­նու­թիւն ու­նիմ ետ առ­նել» (Յվ Ժ,18)։

­Հուսկ կ՚անց­նի բա­ցատ­րե­լու թէ ի՛նչ առում­նե­րով կա­րե­լի է «ա­պա­կա­նա­ցու» կո­չել Քրիս­տո­սի մար­մի­նը։

­«Իսկ եթէ մէ­կը ապա­կա­նա­ցու ըսէ մար­մի­նը, կա­մա­ւոր կիր­քե­րուն հա­մար՝ ինչ­պէս անօ­թու­թեան եւ ծա­րա­ւին, լա­լուն եւ խա­չին վրայ արիւն թա­փե­լուն՝ որու շնոր­հիւ կեն­դա­նա­ցանք, մենք ալ այս կը խոս­տո­վա­նինք։ Բայց եթէ մէ­կը ակա­մայ եւ անարգ կիր­քե­րու հա­մար զինք ապա­կա­նա­ցու յայ­տա­րա­րէ... ասոր չենք հա­ղոր­դակ­ցիր, որով­հե­տեւ ապա­կա­նու­թիւ­նը մեղ­քի ծնունդ է, իսկ ով որ մեղք չգոր­ծեց՝ այս­պի­սի ապա­կա­նու­թիւն չտի­րեց անոր։... իսկ եթէ ապա­կա­նե­լի կիր­քե­րուն ակա­մայ կը հնա­զան­դէր, պարզ է որ են­թա­կայ էր նաեւ մեղ­քին, որ ապա­կա­նու­թեան հայրն է. ինչ որ, քաւ լի­ցի մտա­ծել կամ ըն­դու­նիլ՝ ու­ղիղ հա­ւա­տա­ցող­նե­րուն»։

Շ­նոր­հա­լի շատ յս­տակ եւ ճշգ­րիտ բա­ցո­րո­շում­ներ դնե­լով կը փոր­ձէ բա­ցա­ռել ամէն սխալ ըն­կա­լում իր օգ­տա­գոր­ծած բա­ցատ­րու­թիւն­նե­րուն, մատ­նան­շե­լով թէ՛ աս­տուա­ծա­բա­նա­կան եւ թէ՛ իմաս­տա­սի­րա­կան նուրբ տե­սու­թիւն եւ ան­վի­ճե­լի պատ­րաս­տու­թիւն։