«Սահմաններից այն կողմ» - Հենրիխ Մխիթարեան. Եւրոպան նուաճած հայ ֆուտբոլային աստղը

Հենրիխ Մխիթարեանը Հայաստանի ամենայայտնի և յաջողակ ֆուտբոլիստներից է, ով յայտնի է իր բացառիկ վարպետութեամբ, տեսլականով և խաղադաշտում փոփոխութիւն մտցնելու կարողութեամբ: Իր կարիերայի ընթացքում Մխիթարեանը հանդէս է եկել Եւրոպայի ամենայայտնի ակումբներում, այդ թւում՝ «Մանչեսթեր Յունայթեդում», «Արսենալում» և «Ինտերում»: Նրա ճանապարհորդութիւնը Հայաստանից դէպի եւրոպական ֆուտբոլի բարձունքները վկայում է նրա աշխատասիրութեան, նուիրվածութեան և անզուգական տաղանդի մասին:

Հենրիխը ծնուել է 1989 թուականի Յունուարի 21-ին Երևանում, Հայաստանի կապը ֆուտբոլի հետ խորացել է: Նրա հայրը՝ Հրաչեա Մխիթարեանը, նոյնպէս պրոֆեսիոնալ ֆուտբոլիստ էր, իսկ Հենրիխը մեծացել էր խաղի հանդէպ կիրքով։ Ֆուտբոլի այս վաղ ծանօթութիւնը, զուգակցուած նրա ընտանիքի սպորտային ֆոնի հետ, հիմք դրեց այն, ինչ կդառնայ նշանաւոր կարիերա:

Հենրիխը սկսել է ֆուտբոլ խաղալ երիտասարդ տարիքից՝ միանալով հայկական «Փյունիկ» ակումբի երիտասարդական ակադեմիային։ Նրա տաղանդը արագ գրաւեց սկաուտների ուշադրութիւնը, և 18 տարեկանում նա կանոնաւոր կերպով խաղում էր մեծահասակների թիմում։ Շատ չպահանջուեց, որ խաղադաշտում նրա փայլը փայլեց, և Մխիթարեանը շուտով դարձաւ Հայաստանի ամենահեռանկարային ֆուտբոլային հեռանկարներից մէկը:

2009 թուականին, մի քանի տարի Հայաստանում անցկացնելուց յետոյ, տեղափոխուել է Ուկրաինայի Դոնեցկի «Մետալուրգ»։ Նրա ելոյթները ուկրանիական ակումբում բացառիկ էին, ինչը ի վերջոյ հանգեցրեց նրան, որ 2010 թուականին տեղափոխուեց Ուկրաինայի ամենամեծ ակումբներից մէկը՝ Դոնեցկի «Շախտյորը»։

Ուկրանիայում Մխիթարեանի ուշագրաւ ելոյթները նրան տեղափոխեցին աշխարհի ամենահեղինակաւոր ֆուտբոլային լիգաներից մէկը՝ Անգլիայի Պրեմիեր լիգա: 2016 թուականին նա միացաւ «Մանչեսթեր Յունայթեդին»՝ նշանակալից քայլ կատարելով իր կարիերայում։ «Յունայթեդում» նա խաղացել է յայտնի մարզիչ Ժոզէ Մոուրինյոյի գլխաւորութիւն և զգալիօրէն նպաստել թիմի յաջողութեանը, այդ թւում՝ յաղթելով ՈՒԵՖԱ-ի Եւրոպա լիգան և 2017-ին Անգլիայի գաւաթը: Շանսեր ստեղծելու Մխիթարեանի կարողութիւնը, տեսլականը և բազմակողմնութիւնը նրան արժէքաւոր ակտիւ դարձրեցին թիմում, թէև նրա ժամանակը «Մանչեսթեր Յունայթեդում» համեմատաբար կարճ էր:

2018 թվականին Հենրիխը «Յունայթեդի» հետ խաղացողների փոխանակման գործարքով տեղափոխվեց «Արսենալ», և նա շարունակեց տպավորվել Պրեմիեր լիգայում։ Նրա ժամանակն «Արսենալում» նշանավորվեց փայլուն պահերով, ներառյալ առանցքային ելույթները ներքին և եվրոպական մրցաշարերում: Փլեյմեյքերի նրա հմտությունները և գոլ խփելու կարողությունը օգնեցին բարձրացնել թիմի հարձակումը ակումբում իր պաշտոնավարման ընթացքում:

Անգլիայում անցկացրած ժամանակից յետոյ Մխիթարեանի ճանապարհորդութիւնը նրան տարաւ Իտալիա, որտեղ նա նախ պայմանագիր կնքեց Աէս Ռոմա խումբի ապա Միլանի «Ինտերի» հետ 2020 թուականին: «Ինտերում» նա շարունակեց ապացուցել իր արժէքը՝ նպաստելով թիմի յաղթանակին որը երկար սպասուած տիտղոս էր ակումբի համար: Նրա յարմարվողականութիւնը, տակտիկական խելամտութիւնը և առաջնորդական որակները նրան դարձրեցին Միլանի «Ինտերի» հիմնական դէմքը:

Հենրիխ Մխիթարեանի նշանակութիւնը դուրս է գալիս նրա ակումբային կարիերայից. Որպէս Հայաստանի հաւաքականի աւագ՝ նա կենսական դեր է խաղացել իր երկիրը միջազգային ասպարէզում ներկայացնելու գործում։ Նրա առաջնորդութիւնը և միջազգային մրցաշարերում ելոյթները նրան արժանացրել են երկրպագուների և գործընկերների հիացմունքին:

Մխիթարեանը Հայաստանի բոլոր ժամանակների լաւագոյն ռմբարկուն է և ամենաշատ խաղ անցկացրած խաղացողներից մէկը։ Իր ազգային թիմը ոգեշնչելու և գլխաւորելու նրա կարողութիւնը, յաճախ դժուար հանգամանքներում, նրան դարձրել է հայկական ֆուտբոլի պատկերակը: Չնայած ազգային հաւաքականի առջև ծառացած մարտահրաւէրներին, Մխիթարեանը մշտական ներկայութիւն է ունեցել՝ խաղալով ՈՒԵՖԱ-ի եւրոյի և ՖԻՖԱ-ի աշխարհի գաւաթի որակաւորման բազմաթիւ արշաւներում:

Հենրիխ Մխիթարեանի կարիերան համառութեան, գերազանցութեան և առաջնորդութեան պատմութիւն է. Նրա յաջողութիւնները Եւրոպայի որոշ ամենահեղինակաւոր ակումբներում, ներառեալ «Մանչեսթեր Յունայթեդը», «Արսենալը» և «Ինտերը», ցոյց են տալիս նրա հարմարվողականությունը, հմտութիւնը և նուիրուածութիւնը խաղին: Նա նոր չափանիշ է սահմանել հայ ֆուտբոլիստների համար՝ դառնալով յետնորդ և օրինակելի ապագայ սերունդների համար:

Մխիթարեանի խաղաոճը որոշւում է նրա կրեատիվությամբ, տեսլականով և կարևոր գոլեր խփելու կարողութեամբ։ Որպէս բազմակողմանի յարձակողական ոճի կիսապաշտպան, նա աչքի է ընկել ինչպէս փլեյմեյքերով, այնպէս էլ որպէս գոլի հեղինակ: Խաղը կարդալու, ճշգրիտ փոխանցումներ կատարելու և իր թիմի յաջողութիւններին նպաստելու կարողութիւնը նրան դարձրել է իր սերնդի ամենայարգուած ֆուտբոլիստներից մէկը:

Խաղադաշտից դուրս Մխիթարեանն օգտագործել է իր հարթակը ոգեշնչելու և իրեն հոգեհարազատ գործերում նպաստելու համար: Նա եղել է խաղաղութեան և միասնութեան ջատագով՝ օգտագործելով ֆուտբոլը որպէս մարդկանց միաւորելու և քաղաքական ու մշակութային խոչընդոտները յաղթահարելու գործիք:

Հենրիխ Մխիթարեանը պարզապէս ֆուտբոլիստ չէ. նա հերոս է հայի աչքում մարդկանց. Նրա յաջողութիւնը եւրոպական ֆուտբոլում համաշխարհային ուշադրութիւն է հրաւիրել հայկական ֆուտբոլի վրայ և ոգեշնչել Հայաստանի և Սփիւռքի անթիւ երիտասարդ մարզիկների՝ հետապնդելու իրենց երազանքները: Իր քրտնաջան աշխատանքի, նուիրուածութեան և իր արհեստին նուիրուածութեան շնորհիւ Մխիթարեանն ապացուցել է, որ ոչ մի երազանք չափազանց մեծ չէ, և ոչ մի խոչընդոտ չափազանց մեծ չէ յաղթահարելու համար:

Հենրիխ Մխիթարեանի ժառանգութիւնը կշարունակի ոգեշնչել հայ ֆուտբոլիստների և մարզիկների ապագայ սերունդներին ամբողջ աշխարհում։ Նա ցոյց է տուել, որ կրքի, քրտնաջան աշխատանքի և հաստատակամութեան դէպքում ամէն ինչ հնարաւոր է։ Նրա աւանդը հայկական ֆուտբոլում և նրա յաջողութիւնները Եւրոպայում յաւերժ կմնան յիշողութեան մէջ, և նա կմնա գերազանցութեան, առաջնորդութեան և հպարտութեան խորհրդանիշ իր երկրի համար:

Հաղորդաշարը պատրաստեց` Ռուզաննա Պետրոսեանը