Batindami zomi na isato ya Katoliko oyo babomaki o mobù moye mobima ya nkoto ibale na tuku ibale na mineyi (2024).

Albys KBD cp – Kinshasa/RDC

Mibali zomi na isato (13) bazalaki kosala mosala ya kosangela nsango elamu, babomamaki o mobù 2024, lokola epesi mitango ya nsunga ya ndako ya bapanzi-nsango ya Fides « na mabaku mingi mingi ya mobulu, mpasi mpe bozangi bosembo». « Mingimingi etali batatoli mpe batindami ndé bayé babonzi bomoyi bwa bang ona Kristu tee na nsuka na bonsomi mobimba» elobi ndako ya ba panzi-nsango ya Fides.        

Afrika etangami bongo kontina ya babomi ya batindami

Lokola 2023, Afrika ebimi na motango ya likolo ba wei: mbala motoba ya koboma na zomi na isati ya oyo ekomami oyo wapi tokomono balayiki mibale na ekolo ya Burkina Faso. Na sanza ya febuali, Franswa Kaboré azalaki koyangela ngonga moko ya losambo, nzokandé akomaki moko oyo ba djihadiste babundisaki na nordi ya ekolo. Edouard Zoetyenga Yougbare, katesiste, babungisaki yé, banyokoli mpe babomi yé na moko ya bitulukù biye bizali kolengisa etando ya Sahel. Liwà mosusu ezali ya d’Edmond Bahati Monja, moyangeli, azalaki mopanzi-nsango ya Radio Maria ya Goma, babomaki ye na bituluku ya basodà (bato bazalaki na bibundeli) na engumba ya Kivu na ekolo ya République démocratique du Congo. Azalaki kosala bolukiluki (enquète) mpo na mobulu oyo bitulukù ya bayé bazali na bibundeli, mpe boyokani kati na basodà (bundeli) ya Congo nà bato ya mobulu, na ntina ya bokobi ya barebel ya M23.   

Na ekolo ya Afrika ya Sudi, babomaki basango mibale na masasi: Sango William, tango azalaki komilengele mpo na misa o kati ya katedral ya Tzaneen, nà mpe Sango Paul Tatu oyo babetaki masasi na sima ya likoshi o kati ya mutuka na yé. Na nsuka, o ekolo ya Camerun, sango Christophe Komla Badjougou, sango moko awutaki na ekolo ya Togo, babomaki yé na masasi na banzela ya Yaoundé.

O mokolo mwa tuku ibale na motoba ya desembere, Sango Tobias Okonkwo, azwamaki na maboko ya babomi oyo bayebaki bilongi te, bongo akufaki na masasi na Ihiala o ekolo ya Nigeria, kasi eyebani na motango te, eyebisi diocezi monene ya Nnewi.

Liwà ya batindami babale , babàteli ya bomoto bwa moto

Na America ya Sudi, bazali bongo mitano, basango oyo babungisaki bomoyi bwa bango, basato na bangonga ya masano mabé (makambo ya nsoni), yamoyibi mpe kobuka bandako ya bato. Sango Ramón Arturo Montejo Peinado, sango mokonzi ya Colombie, babomaki yé na tango bazalaki kobuka bandako ya bato o mokolo ya miney (4) ya sanza ya yuni. Na ekolo ya Equatele,  balokotaki nzoto ezanga bomoyi ya sango Fabián Enrique Arcos Sevilla, o mokolo mwa misato (3) ya sanza ya novembere. Bongo na ekolo ya Brezil, ezali Steve Maguerith Chaves do Nascimento, mosali ya paruase ya mboka mokonzi, Rio de Janeiro ; azwaki masasi na motu, tango azalaki kokende na misa ya mpokwa na lomingo ya mwambé (8) ya sanza ya desembere.

Lisusu, batindami mibale ya ngambo wana ya mokili, akomiesaki na mosala ya bobateli lotomo ya bomoto, babomamaki. Liboso Juan Antonio Lopez, mobateli alembaka te, mpo na bosembo y abato mpe ekologie integrale, ba bomaki ye o kati ya mutuka mwa ye o mokolo mwa zomi na ineyi ya sanza ya setembere, na nzela nsima ya misa na Honduras. Mosantu Pàpa alobaki lisusu bozali penepene na « baye bakosalaka mpo na bolamo ya bomoko, na ndimbola ya babola mpe ya mabele »  Libanzo mosusu ekendaki mpo na Sango Marcelo Pérez Pérez ya ekolo ya Mexique, mobateli ya bato bavandaka na bamboka, akufaki na sanza ya oktobere nsima ya misa ; babomaki ye na babomi bato ya tukutuku.

Burkina Faso ezalaki ndako ya masano ya mitungisi ebele ya ba djihadistes o mobù 2024.

Na bosukisi, na mikili ya poto, basango mibale bakufaki mabé na bisika bazalaki batindami. Sango Juan Antonio Llorente, ya lingomba ya ba Franciscain, abomamaki  na nzete mpe molangi, na monastele ya bango na Gilet, pembeni ya valence, o mokolo mwa libwà (9) ya sanza ya novembere. Na ekolo ya Pologne, sango Lech Lachowicz babundisaki ye na moyibi moko azalaki na ebundeli ya likonga, akufaki na lopitalo sima ya mikolo sambo yam pasi ya liwà, mokolo ya poso mwa libwa (9) ya sanza ya novembere.

Motango ya 608 ya batindami babomaki na bambula tuku ibale na ineyi (24)

Bongo Fides apesi motango ya batindami zomo na isato babomaki o mobù moye, ekiti mwa moke soki batalisi yango na mobù ya 2023 oyo (bazalaki kaka 20) Kasi mituya miye minso ezali mpasi kotanga, mpe kondima yango. Na nionso , ut’o mobù 2000 mpe  2024, Fides akanisi ete motango ya batindami mpe basali ya eklezya ezali bongo bato 608.

Lapolo esali Fabio Beretta, etiki mwa ndimbola ya elikya, tango bafungolaki maloba mya Pàpa na tango ya mobembo ya bokitani bwa bantoma na Ekolo ya Albania na 2014: “kasi bosalaki lolenge kani mpo na koyoka minyoko mina? Nde bakoyebisa biso, maye toyoki na eteni ya mokanda onà bakorinti: Nzambe azali ntà Ngolu mpe nkolo wa bobondi. Yendé moto abondi biso”

Matondi na ndenge otangi mokanda eye. Soki olingi kozwa basango tango inso, mikomisa na manaka na biso ya basango na kofina awa.