Ba epsikopo ya Chine na Sinode: "Tozali na bomoko"

Jean-René Bompolonga- Kinshasa/Congo

« Eklezia na Chine ezali lolenge moko na Eklezia Katoliko na bikolo misusu ya mokili : Tozali na boyambi moko, tozali kokabola batisimo moko mpe tozali banso sembo na Eklezia Moko, Mosantu, Katoliko mpe Lisanga ya ba ntoma ». Ezali na maloba wana nde, mikolo milekaki, Mgr Joseph Yang Yongqiang, episkopo ya Hangzhou, mboka mokonzi ya province ya Zhejiang na Chine, apesaki mbote na ye na Synode. Ezali moko ya ba episkopo mibale ya Chine bazali na misala mizali kosalema na Vatican. Alandamaki na Mgr Vincent Zhan Silu, epsikopo ya Funing/Mindong na province ya Fujian. Ezali mbala ya misato ete ba episkopo mibale ya République populaire ya Chine bazala na Synode: maye malekaki misalemaki na 2018 mpe 2023 (Synode ya bilenge mpe likita ya yambo ya Synode etalaki synodalité). Liboso ya boyokani ya ntango moke kati na Vatican mpe bulamatari ya Chine na sanza ya libwa ya 2018, ata episkopo moko ya Chine akokaki kozala na milulu mina te, ata na Concile oeucuménique ya Vatican ya mibale, ata na ba Synodes ya ba episkopo milekaki.

Mgr Yang Yongqiang, sima ya koloba lisusu bosangani wana na bomoko na Eklezia ya mokili mobimba, alimbolaki: “Tozali kolanda elimo ya bopalanganisa nsango elamu ya “kosala nyoso mpo na banso”, tazali komesana makasi na maye matali bomoyi ya bato, tozali kosala mpo na bango, tomikotisi na bokambi ya katekisi lolenge ya Chine mpe tozali koteya Nsango Elamu. Eklezia katoliko ya Chine ebandi bokaboli malamu na bokutani na ba communautés ya katoliko ya mokili mobimba na botali lolenge ya bokokani, ya bolingi mpe na botosi ya moko na moko. Tozali kosolola na makambo lokola ya bopanzi nsango elamu mpe mosala ya koteya na Eklezia, misala ya bosungi bato mpe ya koyekola makambo ya Nzambe, tozali ntango inso na makita ya mikili na mikili mpe na misala ya losambo mpo na boboto, tozali koluka kozala “mwinda mpe mungwa” mpo na boboto na mokili mpe tozali kosunga mpo na communauté moko eye moto akoki kosepela na lolenge ya kobika ndenge moko; mpe tozali koluka ndenge ya botomboli ba projets ya lolenge na lolenge”.  Episkopo asukisaki na koyebisa ete “boyambi ba communautés ya katoliko mpe ya losambo ya bikolo binso biye bilingi kotala Eklezia ya Chine”.

Na tango na ye, Mgr Zhan Silu alobaki mingi na oyo etali lisolo ya kibokritu na Chine, nabolakisi elongi ya jésuite Matteo Ricci mpe “na mosala na ye” ya “kobongisa Nsango Elamu na maye manso bitali bomoyi ya moto”. Lisusu, abakisi ete “bososoli kati ya bokoko ya lolenge na lolenge mpe na kobatela bosolo ya boyambi ya mokristu ezalaki esika ya mobulungano mpo na ba missionnaires na Chine.  Mobulungano ena ebimisi matata na oyo etali milulu ya losambo, eye esalemi na diocèse ya Mindong. Na botali mpenza lisolo, moko ya makambo ya mabe wana ezali ete Eklezia ebosanaki bokeseni mpe bosangisi ya bokoko ya bato”.   

“Kozala Eklezia ya Synode emipesi na mosala ya bopanzi nsango elamu, alobaki lisusu Mgr Zhan Silu, elingi koloba kotosa mpe koyoka mingongo ya masolo bikeseni, bokoko mpe mimeseno ya kala na oyo etali nzela ya boluki oyo ezali mokano ya bato, Nzambe azali nani”.  Na mituna maye Eklezia ya Chine esengeli kotala na lisu ya sika, episkopo asukisi: “lolenge nini kotambuisa mikakatano maye mabala ya bosangani bizali kotuna na liteya ya mabota; ndenge nini komesana na mibeko ya mboka, ndenge nini koyanola na mobulungano eye ezali kati na  biyamba bato balingi na ba aspects misusu ya bokoko. Eklezia, na ntango eye ya sika, ezuaki mosala ya sika ya bososoli, atako mongongo ya Elimo Santu ezali tango inso kilo moke mpe mpasi mpo na kososola. Na ntina ena mpenza boyekoli na kimia na lisolo ya kala mpe ya sika ezali lolenge ya ntina ya bopanzi nsango elamu, elingi koloba bososoli nzela ya sika eye Mokonzi azali kolakisa na Eklezia”.