Episkopo Parolin asengi Donald Trump azala likolo ya bokabwani

Jean-René Bompolonga- Kinshasa/Congo

«Na ebandeli ya bokonzi bwa ye, totombeli ye bwanya ebele pamba tè ezali likambo ya motuya makasi mpo na bakonzi, lokola Biblia elobi», elobaki Episkopo ya lokumu Pietro Parolin, secrétaire d’Etat ya Vatican, awa batunaki ye na maye matali maponami ya mokonzi y’America na bapanzi nsango, mokolo ya mineyi 7 ya sanza ya zomi na moko, o eleko ya lisanga na Université pontificale grégorienne na oyo etali mibu 75 ya Liyangani ya Genève.  

«Ngai, ebakisaki ye, nakanisi ete asengeli kosala mpo ya kozala mokonzi ya ekolo mobimba, bongo, azala likolo ya bokabwani eye esalemi, eye eyokani na mikolo miye». Na kombo ya Vatican, episkopo akolikya ete mokonzi ya sika y’America «akozala ya solo elembo ya bopemi mpe ya boboto bisika binso bitumba bikotangisa makila na mokili».

Bomikitisi mpe mposa ya kosilisa bitumba

Na bolobi maye matali bitumba, episkopo ya lokumu -ye na bapanzi nsago- apesaki likanisi na ye na liloba Donald Trump alobaka o eleko ya bokutani na baponi, kasi mpe sima ya bolongi maponami, na esika ya Liyangani Center ya Palm Beach, na Floride. “Na kobanda bitumba te, kasi nakosilisa mango”. “Tolikya, tolikya”, elobaki episkopo ya lokumu Parolin, “nakanisi ete na ye lokola azali na lingenda ya kokamwisa te". Mpo na kosilisa bitumba, elobaki secretaire d’Etat ya Vatican, “esengeli bomikitisi mingi, mposa mingi. Esengeli boluki luki mposa ya bato banso, na esika ya kotala mposa ya bato moke. Nakolikya”.   

Episkopp ya lokumu atikali na ekenge mpe asengi ngonga mpo aloba na oyo etali bobangi- etunamaki na mopanzi nsango moko- ya bato ya Ukrainia mpe ya Palestina mpo ete “boboto esalema mabe mpo na bango”. “Ezali mpasi ya koloba mpo na maye wana, tokotala mabongisi nini akosala, pamba tè makambo mingi bizui biyano te. Lokola liloba liye: “sima ya bitumba ekosila…”, kasi lolenge nini? Moto moko akoki koloba yango te mpe ye moko apesi bilembo ya solo te mpo na yango. Totala sik’oyo mabongisi na ye o eleko akobanda mosala”

Politiki ya “bwanya” mpo na baye bazali kokende mikili misusu

Kaka na oyo etali Donald Trump, esengamaki na secrétaire d’Etat aloba na maloba ya bokutani na baponi -ya suka, eleki poso mineyi, na Aurora na Colorado epayi wapi azongelaki Alien Enemies Act ya mobu 1798- elaka alobaki, soki alongi, ya bozongisi ebele mpenza bato y’Amerique latine bakotaki n’America na lolenge elongobani te. Mpo na wana, Episkopo Parolin ayebisaki lisusu “likanisi ya Papa mpe ya Vatican” mpo na maye matali bokeyi o bikolo bisusu “ezali polele makasi”. “Tolingi politiki ya bwanya mpo na baye bazali kokende mikili misusu mpe bongo politiki eye ekoleka ba ndelo te. Papa apesaki biyano esengeli mpe ya polele mpo na wana. Nakolikya ete ezali lolenge moko ya kotala likambo mpe ya koyanola yango na lolenge ya bato”.

Boyokani bomoko na oyo etali bomoyi

Likambo ya kobatela bomoyi ezalaki na ntina o eleko ya bokutani na baponi, mpo na wana, episkopo Parolin asengi kotiya “politiki moko ya bomoko”, politiki eye ekoluka “kondima bomoko” mpe ya “kozongela politiki ya bokabwani mpe ya bokaboli te”. “Nakolikya ete  kobatela bomoyi eye Trump alobaki akosala na tango ya bokonzi na ye mpo na kokolisa boyokani”, elobaki episkopo.  

Boyokani ekobongwana te

Alobaki lisusu ete boyokani kati na Vatican na bokonzi ya sika y’America, ekokoba mpe ekobongwana te, lokola ezalaka “o ntango ya bokonzi ya liboso ya Trump”. “Lokola momeseno”, elobi ye, “ezali na makambo bizali kosangisa biso na makambo bizali kokabola biso o eleko mosusu, bikopusa biso mosika. Ekozala ngonga ya bosali lisolo mpe ya komeka kozua biso banso bilembo ya boyokani, tango inso mpo na bolamu ya bato banso mpe ya boboto na mokili”.

Lisolo na Chine ezali kokoba

Lisusu, episkopo Parolin azuaki motuna mpo na oyo etali boyokani na Chine, na bozongeli lisusu mikakatano ya 2020 tango secrétaire d’Etat y’America, Mike Pompeo, alobelaki mabe boyokani kati na Vatican mpe na ekolo China na oyo etali boponi ba episkopo, kobanga kutu, na eleko ya bozongeli, kobanga mpo na Vatican ya kotiya “bokonzi na ye ya molimo na libungi”. “Totamboli lisusu liboso na Chine, tozongeli boyokani mpo na mbula mineyi”, azongisaki episkopo Parolin, na bolobi lisusu bobakisi ya boyokani na sanza ya zomi moleki mpo na mbula mineyi lisusu. “Lisolo ezali kokoba, na botamboli malembe, kasi ezali kokoba”, elobaki secrétaire d’Etat, “bongo tokotambola kaka na lolenge wana, likolo ya makambo bikoki kowuta America”.

Oyo episkopo akani koloba lisusu, ezali ete “mbano” ya Vatican mpo na Chine “ezali mingi mpenza na maye matali eklezia”, mpe esengeli ya kobima na “likanisi ya politiki eye ezali sik’oyo na botali misala ya ba bulamatari mpe ya bikolo”.