Eleki mbula ntuku mibale, tsunami moko ebobamaki bato 220.000 n’Asia

Jean-René Bompolonga- Kinshasa

Mbula ntuku mibale nsima ya tsunami eboma ebele koleka na lisapo, mokolo moko ya kokanisa maye misalemaka na bikolo lolenge na lolenge y’Asia. Milulu ya bokanisi   bato bawaki koleka nkoto nkama mibale na ntuku mibale na ekumbaki eye ebebisaki mabongo ebele ya océan indien. Mokolo ya ntuku mibale na motoba ya nkoto nkama mibale na minei, mabele ekoningana na magnitude ya 9,1 na esanga ya Sumatra mpe ekobimisa molongo ya ba mbongé ya kotanga te maye, na molayi koleka metele ntuku misato mpe mbangu ya penepene ya 800km/h, bibetaki mabongo ya bikolo zomi na minei, ekomaki kino na Somalie. Motango ya nsuka ya ekumbaki esalaki ete pembeni na bato nkoto nkama libwa na minei babunga mpe koleka bato nkoto nkama motoba ya bato batikaki mabele na bango.

Milulu

Indonesia afungolaki milulu. Epicentre ya likama na koleka bawei nkoto nkama moko, loseba moko ebetaki na province ya Indonesia na kombo y’Aceh, na esanga ya Sumatra. Eleko moko ya losambo esangisaki bandeko ya bawei na mosquée Baiturrahman, moko ya ndambo ya ba ndako maye bitikala kotelema liboso ya ba mbonge. Basusu bakutanaki liboso ya bikundelo ya bato ebele lokola na Ulee Lheue, bipayi wapi bato nkoto nkama zomi na minei bakundama. Milulu misusu ya losambo na ba plages bisalemaki na Sri Lanka, na Thaïlande, bipayi wapi koleka ndambo ya bawei nkoto nkama mitano bazalaki bapaya bayaka kotambola, to mpe lisusu na India.

Na district ya Nagapattinam na Tamil Nadu, sanctuaire ya Maria ya Vailankanni, ebengami na kombo ya lipombo “Lourdes ya Orient”, epayi wapi bazali kosambela Notre-Dame ya Santé na ba milio ya ba pèlerins mbula na mbula, tsunami ekangama na milimo. O eleko ena, tente etelemaka pembeni ya basilique mpo na milulu ya Mbotama esungaka mpo na koyamba ba nkama ebele ya bawei balokotaka bango na plage mpe nzinganzinga ya sanctuaire. Lelo mokolo ya minei, kuna lokola, basambelaki mpo na bawei ya tsunami.

Eklezia etelemi

Bomipesi ya Eklezia katoliko ezalaka monene. Na lisalisi ya réseau Caritas na bikolo tsunami elekaki, ekotaka mbala moko mpo na kosunga mpe kosalisa. Na mbala ya mibale, na lisalisi ya Caritas Internationalis mpe na kozala ya batindami ya ba Caritas ya Poto mpe y’Amerika ya Nordi, Eklezia katoliko -atako azali moke makasi – asalaka mosala elongobani mpe endimama na bopesi bosalisi, elikya mpe bomoi ya sika, mingi mpenza na babola koleka mpe na baye bazanga makoki.

Bozangi likebisi

Mpo na bato ya nzebi, bozangi lolenge ya kokebisa na ndenge ya malamu na mobu nkama mibale na minei ekolisaka matomba ya ekumbaki. Kobanda eleko ena, stations marégraphiques nkoto moko na nkama minei na mokili ekitisa ngonga ya bokebisi nsima ya tsunami na ba minutes moke kaka.