Pandemia wzmocniła relacje państwo-Kościół na Łotwie

Tadeusz Cieślak SJ – Łotwa 

Jeśli chodzi o kolejne fale zakażeń i walkę z ich skutkami, to warto odnotować – obok negatywnych zjawisk, jak choćby spadek frekwencji na nabożeństwach i w ogóle aktywności kościelnej – również pewne pozytywne tendencje. Należy do nich np. postęp w relacjach państwo-Kościoły, gdzie miejsce tradycyjnej wzajemnej podejrzliwości zaczęła zajmować współpraca i zaufanie. Chodzi z jednej strony o zaakceptowanie przez związki wyznaniowe wprowadzanych ograniczeń sanitarnych, a z drugiej o docenienie przez państwo społecznej roli wspólnot religijnych w sytuacjach nadzwyczajnych. Znajduje to wyraz w racjonalnym stosowaniu restrykcji epidemiologicznych, by uniknąć absurdalnego lockdownu w miejscach kultu.

Gdy chodzi o kwestię statusu małżeństwa i rodziny, to na Łotwie można zanotować intensywną współpracę ekumeniczną na rzecz obrony konstytucyjnego zapisu, gdzie małżeństwo rozumiane jest jako związek mężczyzny i kobiety. Z próbami zmiany czy obejścia tej definicji mamy do czynienia przy okazji politycznej dyskusji nad ratyfikacją konwencji stambulskiej przez Łotwę, czy też ostatnio nad kazuistycznymi przypadkami socjalnymi.

Tę ekumeniczną współpracę dobrze ilustruje wystosowanie przez łotewskich zwierzchników religijnych wspólnego przesłania skierowanego w Niedzielę Świętej Rodziny do władz kraju. Opowiedzieli się oni za ochroną szczególnego statusu rodziny, ostrzegając przed niszczącymi dla tożsamości narodowej skutkami zmian prawnych, które są obce łotewskiej tradycji.

„Myśląc o dobru całego społeczeństwa i przyszłości kraju, najpierw należy zatroszczyć się o dobro i prawa dziecka – czytamy w przesłaniu. – Nie da się zaprzeczyć, że optymalnym środowiskiem dla przyjścia dziecka na świat i jego wzrastania jest rodzina, w której ojciec i matka jako mąż i żona są związani trwałym małżeństwem. Obie role i udział przedstawicieli obu płci jest istotna dla pełnowartościowego wychowania i rozwoju dziecka. Dlatego państwo powinno uznać za ważny priorytet, by przy pomocy wszelkich narzędzi motywacji i wsparcia czynić taką rodzinę bezpieczną i atrakcyjną”.

List podpisało 13 zwierzchników religijnych Łotwy, w tym dwóch hierarchów katolickich: przewodniczący episkopatu bp Viktors Stulpins oraz metropolita ryski abp Zbigniew Stankiewicz.