Episkopat Chile publikuje wytyczne dotyczące nadużyć

Marek Krzysztofiak SJ – Watykan

Publikacja dokumentu pt. „W kierunku zadośćuczynienia. Wytyczne dla władz kościelnych” to odpowiedź na zadanie jakie postawili sobie biskupi po nadzwyczajnym zgromadzeniu plenarnym w sierpniu 2018 r., podczas którego chilijski episkopat – po spotkaniu z Papieżem w Rzymie – zgodził się publicznie na szereg zobowiązań, w tym na ustalenie kryteriów w procesach zadośćuczynienia ofiarom wykorzystywania.

Tekst zakłada konieczność ustanowienia procedur zapobiegania i zwalczania przestępstw wykorzystywania seksualnego oraz zapobiegania wszystkiemu, co może powodować utratę zaufania wiernych. W tym sensie uznaje się ją za część trwającego już procesu naprawczego, konsolidacji w diecezjach i instytutach życia konsekrowanego, urzędów przeznaczonych do przyjmowania skarg i organizacji promujących tworzenie zdrowych i bezpiecznych środowisk.

Dokument, uznając konieczność przyznawania odszkodowań za wymóg etyczny i duszpasterski, przedstawia zbiór zasad niezbędnych w procesie zadośćuczynienia. Proponuje także zestaw środków mających na celu umożliwienie ofiarom doświadczenia uzdrowienia, zadośćuczynienia, sprawiedliwości, miłosierdzia, które mogą obejmować m.in. działania psychologiczne, duchowe, ekonomiczne i prawne. Podstawowym kryterium powinno być podejście prowadzenie procesu zadośćuczynienia w dialogu z ofiarami, w każdym przypadku z osobna.

Proponowane środki naprawcze są podzielone na cztery grupy: działania wobec osoby poszkodowanej, w stosunku do rodziny, w stosunku do wspólnoty kościelnej, oraz wobec kultury instytucjonalnej. Podkreśla się potrzebę utworzenia trzech ciał doradczych, które wkrótce staną się częścią Krajowej Rady Prewencji i będą służyć diecezjom oraz wspólnotom religijnym, które towarzyszą ocalałym w procesach zadośćuczynienia.

Przy prezentacji wytycznych kard. Celestino Aós Braco, metropolita Chile, przytoczył fragmenty dokumentu, według którego „siła podjętych środków polega na zobowiązaniu do poszukiwania dróg i działań jako Kościół, na zobowiązaniu, by wszystkie osoby poszkodowane w wyniku wykorzystywania seksualnego w Kościele otrzymały zadośćuczynienie, bez wyjątków”. „Zadanie to spoczywa na całym świętym ludzie Bożym. We wszystkich sferach kościelnych muszą uczestniczyć osoby świeckie. Propozycja prawna lub duszpasterska nie wystarczy; trzeba prowadzić dialog z innymi dyscyplinami. I musi być wspierana nadzieją, mocą miłości i łaski: proces zdrowienia z nadużyć seksualnych może być powolny i trudny ze względu na to, co sam w sobie oznacza” – kontynuował hierarcha.

W ten sposób podejmuje się nowy krok w zobowiązaniu do promowania zdrowych i bezpiecznych środowisk w Kościele katolickim w Chile, w ramach którego dokument „Integridad en the Eccleial Service” opublikowany w 2020 r., która zawiera różne wytyczne, których powinni przestrzegać wszyscy pełniący posługę duszpasterską w Chile.

Zarówno wytyczne z 2020 r. jak i nowe, są również uznawane za część procesu odnowy kościelnej, który poprzez rozeznawanie stara się iść naprzód na drodze większej synodalności Kościoła. W różnych fazach konsultacji w trakcie tworzenia dokumentu uczestniczyło ponad 160 ekspertów z różnych dziedzin.