Papież: Toniolo to mistrz i prorok zaangażowania społecznego

Krzysztof Ołdakowski SJ – Watykan

Na Uniwersytecie Katolickim Sacro Cuore odbywa się kongres dla uczczenia tego świeckiego uczonego, który będąc wzrorowym mężem i ojcem, profesorem ekonomii, pozostaje przykładem świętości człowieka świeckiego. Kard. Parolin podkreślił, że Toniolo w trudnych czasach przełomu XIX i XX wieku podjął opartą na myśli chrześcijańskiej refleksję nad nabrzmiałymi problemi społecznymi. Zaproponował ekonomię opartą na etyce, a nie taką, która opiera się wyłącznie na zysku, w całkowitej próżni, bez koniecznych zabezpieczeń dla  najsłabszych członków społeczeństwa. Był także niestrudzonym i wytrwałym zwolennikiem zaangażowania społecznego, ale także teoretykiem globalnego planu odnowy.

W centrum jego wizji było przekonanie, że tylko spotkanie pomiędzy wiarą i kulturą może uchronić współczesne społeczeństwo od popadnięcia w materializm odcinający się od tego, co duchowe i nadprzyrodzone. Tworzył klimat sprzyjający inicjatywom solidarności, bankom spółdzielczym oraz wiejskim kasom. W roku 1907 zainicjował Tygodnie Społeczne we Włoszech, które odbywają sie do dzisiaj, pobudzając do refleksji i konkretnego zaangażowania.  Nie przestawał wskazywać dwóch komplementarnych zasad: prymat społeczeństwa obywatelskiego oraz niezbywalna rola państwa, według kryteriów pomocniczości oraz solidarności, które  stanowią dwa filary nauki społecznej Kościoła.

Kard. Parolin przypomniał, że Toniolo był także człowiekiem przenikliwej myśli, zanurzonym w modliwie i Eucharystii. Uważał, że ratunek dla społeczeństwa obywatelskiego znajdue się w świętości, dlatego trzeba dążyć do „społeczeństwa świętych”. W dzisiejszej sytuacji Europy i świata – podkreślił – naznaczonej nowymi problemami takimi jak zaostrzający się kryzys środowiskowy oraz nowe spotkanie ludów i kultur w rosnącym ruchu migracyjnym, wizja Toniolo podsuwa także dzisiaj cenne wskazówki do refleksji i do działania.