Papież usprawnia ściganie przypadków nadużyć seksualnych

Krzysztof Bronk - Watykan

Na samym wstępie przed ustanowieniem nowych norm Franciszek przypomina chrześcijanom o ich podstawowym powołaniu. Mają być światłem świata, dlatego Chrystus domaga się od nich, by byli przejrzystym wzorem cnót, prawości i świętości. Papież wylicza też szkody spowodowane przez przestępstwa związane z wykorzystywaniem seksualnym. Podkreśla, że podstawowa odpowiedzialność spoczywa w tym zakresie na biskupach. Dochodzi jednak do wniosku, że również na szczeblu Kościoła powszechnego trzeba przyjąć procedury mające na celu zapobieganie i zwalczanie tych przestępstw, stanowiących zdradę zaufania wiernych.

Nowe procedury dotyczą przestępstw przeciwko szóstemu przykazaniu w trzech przypadkach. Po pierwsze zmuszanie do czynności seksualnych przy zastosowaniu przemocy, groźby lub nadużycia władzy. Po drugie dopuszczanie się czynności seksualnych z osobą małoletnią lub bezradną, czyli o ograniczonej możliwości przeciwstawienia się agresji. Trzecia kategoria przestępstw jest związana z pornografią z udziałem osób małoletnich bądź bezradnych. Oznacza to, że nowe normy dotyczą wykroczeń nie tylko względem małoletnich, ale również na przykład względem zakonnic czy seminarzystów.

Osobną kategorią wykroczeń, wyszczególnioną w Motu proprio, są też działania lub zaniechania, mające na celu utrudnienie lub uniknięcie dochodzeń cywilnych lub kanonicznych, administracyjnych lub karnych, przeciwko duchownemu lub zakonników za wyżej wymienione przestępstwa.

Ważnym elementem nowych norm jest obowiązek ustanowienia w ciągu roku w każdej diecezji stabilnych i łatwo dostępnych systemów umożliwiających składanie powiadomień. Dokument nakłada też na wszystkich duchownych, osoby konsekrowane i członków stowarzyszeń życia apostolskiego, obowiązek bezzwłocznego powiadamiania o wspomnianych przestępstwach, w przypadku, że zostali o nich poinformowani lub mają uzasadnione powody, że mogło do niego dojść. Nie dotyczy to oczywiście informacji uzyskanych na spowiedzi. Nowe normy wprowadzają też mechanizmy, które chronią zarówno osoby składające powiadomienie, jak i ofiary wykorzystania. Stwierdza się między innymi, że złożenie zawiadomienia nie stanowi naruszenia tajemnicy urzędowej.

Opublikowane dziś Motu proprio zawiera ponadto specjalne przepisy dotyczące przestępstw popełnionych przez kardynałów, patriarchów, biskupów, legatów papieskich, a także najwyższych przełożonych zakonnych. Dochodzeniem w sprawie biskupa ma się zajmować arcybiskup metropolita. Gdyby zawiadomienie dotyczyło metropolity to dochodzenie w jego sprawie poprowadzi najstarszy nominacją biskup sufragan. O wszystkim na bieżąco ma być informowana Stolica Apostolska.