Historie „ukrytych chrześcijan” na stronach japońskiego komiksu

Monika Nowak-López

Manga cieszy się popularnością na całym świecie, zarówno wśród młodych, jak i starszych. Dzięki japońskiej artystce Kan Takahama stale rosnące grono odbiorców tego rodzaju komiksu będzie mogło poznać historie kobiet i mężczyzn, którzy w czasach prześladowań bronili wiary w Chrystusa. Autorka zaprezentuje swój projekt we Włoszech w ramach odbywających się konferencji zorganizowanych przez Ambasadę Japonii przy Stolicy Apostolskiej oraz archidiecezję Lukka.

Kakure kirishitan – ukryci chrześcijanie

W XVII w. zakazano w Japonii wyznawania wiary chrześcijańskiej, rozpoczęto represje, wierzący byli torturowani i mordowani. Do czasu powrotu misjonarzy w XIX w. wyznawali wiarę w ukryciu i przekazywali ją kolejnym pokoleniom. O dziejach wspólnoty chrześcijańskiej w Japonii wspominał Papież Franciszek podczas audiencji generalnej 15 stycznia 2014 r., podkreślając, że „zaznała ona wielkiego prześladowania. Było wielu męczenników, duchowni zostali wypędzeni z kraju, a tysiące wiernych zabito. W Japonii nie został ani jeden ksiądz, wszyscy zostali wydaleni. Wówczas wspólnota zeszła do podziemia, zachowując wiarę i modląc się w ukryciu. A kiedy rodziło się dziecko, chrzcili je tata lub mama, bo wszyscy wierni mogą udzielać chrztu w szczególnych okolicznościach. Kiedy po upływie blisko dwóch i pół stulecia, 250 lat później, misjonarze znów udali się do Japonii, tysiące chrześcijan ujawniło się i Kościół mógł rozkwitnąć na nowo”.

Dokumenty z rodzinnego archiwum

Miejsce urodzenia Kan Takahama, Amakusa, związane jest z historią chrześcijaństwa w Japonii. Jezuici założyli tam kolegium kształcące kapłanów, a w okresie prześladowań region stał się miejscem schronienia wierzących. Autorka przypadkowo odkryła w archiwum swojego domu dokumenty związane z prześladowaniami chrześcijan i poświęciła się ich lekturze i rozszyfrowaniu. Zebrała także ustne świadectwa, kontynuując w ten sposób badania nad historią lokalnych „ukrytych chrześcijan”. Historia opowiedziana przez nią na stronach mangi jest inspirowana buntem uciskanych chrześcijańskich chłopów, do którego doszło w 1638 r. Na czele powstania na półwyspie Shimabara stanął katolicki samuraj Shirō Amakusa. Po upadku buntu jego 17-letni przywódca, wszyscy uczestnicy oraz sympatycy zostali wymordowani, a w całym kraju nasiliły się prześladowania wobec chrześcijan.

Odkrywanie ukrytego rozdziału w historii Kościoła

Historia „kakure kirishitan” to „wielki, choć ukryty rozdział w historii Kościoła powszechnego” – powiedział Papież Franciszek 30 listopada 2024 r. na audiencji dla członków Hidden Christians Research Association – stowarzyszenia zajmującego się dbaniem o miejsca związane z historią tych japońskich chrześcijan.

Podczas wykładów 17 i 18 marca na Papieskim Uniwersytecie Gregoriańskim i Papieskim Uniwersytecie Salezjańskim w Rzymie oraz 20 marca w pałacu arcybiskupim w Lukce Kan Takahama zaprezentuje swoją pracę, próbując odpowiedzieć na pytanie, w jaki sposób manga może przedstawiać wydarzenia historyczne oraz świadectwa wiary i tym samym pomóc w odkrywaniu ukrytego rozdziału w historii Kościoła, o którym niejednokrotnie wspominał Ojciec Święty.