WATYKAN

Nowe zapisy Księgi VI Kodeksu Prawa Kanonicznego

Według bp. Juana Ignacio Arriety, sekretarza Papieskiej Rady Tekstów Prawnych wprowadzenie zmian w Księdze VI Kodeksu Prawa Kanonicznego stanowi konsekwencję braku spełnienia oczekiwań w zakresie dyscypliny karnej z 1983 roku. Zatwierdzone wtedy teksty były często nieprecyzyjne, przede wszystkim dlatego, że wierzono, iż poszczególni biskupi i przełożeni, których zadaniem było stosowanie dyscypliny karnej lepiej określą, kiedy i jak karać w najbardziej odpowiedni sposób. Późniejsze doświadczenie pokazało wiele trudności, jakie mieli ordynariusze w stosowaniu norm karnych, zwłaszcza w sytuacji łączenia wymogów miłosierdzia z zasadami sprawiedliwości. Rozbieżność władz w tym zakresie stawała się często powodem niezadowolenia wspólnoty chrześcijańskiej. W takiej sytuacji Stolica Apostolska znalazła się w sytuacji, w której musiała własnym autorytetem uzupełnić braki zwyczajnego systemu karania, zastrzegając sobie wyjątkowo – już w 1988 roku, choć faktycznie dopiero w 2001 roku – kierowanie dyscypliną karną w poważniejszych przypadkach.

Krzysztof Ołdakowski SJ – Watykan

Zmiany wprowadzone w księdze VI odpowiadają zasadniczo trzem kryteriom przewodnim. Po pierwsze następuje uszczegółowienie norm karnych, którego wcześniej nie było, w celu zapewnienia precyzyjnych oraz jasnych wskazówek dla tych, którzy mają je stosować. Przestępstwa są teraz lepiej określone, a kary zostały wyczerpująco wymienione w kanonie 1336. Drugim kryterium, które przyświecało reformie jest ochrona wspólnoty oraz troska o naprawę skandalu oraz zadośćuczynienie za wyrządzone szkody. Nowe teksty przewidują nałożenie nakazu karnego oraz wszczęcie procedury karnej. Trzecim celem jest zapewnienie pasterzom niezbędnych środków do zapobiegania przestępstwom i możliwości interweniowania na czas w celu naprawienia sytuacji, które mogłyby stać się poważniejsze, nie rezygnując jednak z koniecznych środków dla ochrony zasady domniemanej niewinności.

Bp Arrieta zwrócił uwagę, że do Kodeksu zostały włączone przestępstwa, które w ostatnich latach zostały opisane w ustawach specjalnych, takie jak próba wyświęcania kobiet, nagrywanie spowiedzi oraz świętokradcza konsekracja eucharystyczna. Do Kodeksu zostały również włączone niektóre przypadki obecne w Kodeksie z 1917 roku. Chodzi m. in. korupcję w sprawowaniu urzędu, udzielanie sakramentów osobom, które mają zakaz ich udzielania, ukrywanie przed prawowitą władzą wszelkich nieprawidłowości lub cenzur w przyjmowaniu święceń. Do nich należy dodać kilka nowych przypadków, takich jak np. naruszenie tajemnicy papieskiej; zaniechanie obowiązku wykonania wyroku lub dekretu karnego; zaniedbanie powinności zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa oraz bezprawne porzucenie posługi.

Wskazuje się także przestępstwa o charakterze finansowym, takie jak alienacja dóbr kościelnych bez wymaganej konsultacji lub przestępstwa popełnione z poważnej winy lub znaczące zaniedbania w administracji. Ponadto określono nowe przestępstwo, które jest przewidziane dla duchownego lub zakonnika, który „oprócz przypadków już przewidzianych przez prawo, popełnia przestępstwo w sprawach gospodarczych - także w sferze cywilnej - lub poważnie narusza przepisy zawarte w kan. 285 § 4” zabraniającego duchownym zarządzania majątkiem bez pozwolenia ordynariusza.

„Następnie jako ostatnia nowość, przestępstwo znęcania się nad dziećmi zostało ujęte nie w ramach przestępstw przeciwko szczególnym obowiązkom duchownych, ale jako przestępstwo przeciwko godności osoby - podkreślił bp Arrieta. Nowy kanon 1398 obejmuje więc w tym względzie czyny dokonane nie tylko przez duchownych, którzy, jak wiemy, należą do zastrzeżonej jurysdykcji Kongregacji Nauki Wiary, ale także przestępstwa tego rodzaju popełnione przez zakonników niebędących duchownymi i przez świeckich, którzy pełnią pewne funkcje w Kościele, jak również wszelkie tego rodzaju zachowania z udziałem osób dorosłych, ale popełnione z użyciem przemocy lub nadużyciem władzy.“

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś ten artykuł. Jeśli chcesz być na bieżąco zapraszamy do zapisania się na newsletter klikając tutaj.