“Nie zapominaj o ubogich” – zmarł kard. Hummes

Zdzisław Malczewski TChr – Brazylia, Marek Krzysztofiak SJ – Watykan

Papież Franciszek złożył na ręce kardynała Odilo Pedro Scherera, arcybiskupa São Paulo, kondolencje oraz zapewnienie o swojej modlitwie za zmarłego kardynała. „Moje modlitwy są również wyrazem wdzięczności Bogu za długie lata jego oddanej i gorliwej służby, zawsze kierującej się wartościami ewangelicznymi, Świętej Matce Kościołowi w ramach różnorodnych zadań duszpasterskich powierzonych mu zarówno w Brazylii, jak i w Kurii Rzymskiej, a także za jego zaangażowanie w ostatnich latach w kościele w Amazonii”. Papież zaznaczył także, że zawsze nosi w pamięci wspomnienie słów wypowiedzianych przez niego w dniu wyboru na Stolicę Piotrową: „nie zapominaj o ubogich”.

Kardynał urodził się w stanie Rio Grande do Sul, 8 sierpnia 1934 r. W młodości Cláudio Hummes chciał być misjonarzem w Amazonii. Wstąpił do zakonu franciszkanów w 1952 r. Święcenia kapłańskie przyjął w 1958 r. Formację kontynuował w Rzymie, gdzie uzyskał doktorat z filozofii na Papieskim Uniwersytecie Antonianum. Miał także specjalizację z ekumenizmu w Instytucie Ekumenicznym Bossey w Genewie, w Szwajcarii. Po powrocie do Brazylii wykładał filozofię w seminarium zakonnym i na Papieskim Uniwersytecie Katolickim w Porto Alegre. Był także prowincjałem franciszkanów (1972-1975).

W 1975 r. został mianowany biskupem pomocniczym São Paulo, zaś w 1996 r. arcybiskupem Fortaleza. Dwa lata później został ordynariuszem São Paulo. W 2001 r. Jan Paweł II mianował go kardynałem. Pięć lat później został prefektem ówczesnej Kongregacji ds. duchowieństwa. Udzielał się także w Kongregacji doktryny wiary, Kongregacji Kultu Bożego i dyscypliny Sakramentów, Kongregacji Biskupów, czy Papieskich Radach ds. Kultury, Laikatu, Rodziny, Dialogu miedzyreligijnego, w Papieskiej Komisji ds. Ameryki Łacińskiej i Zwyczajnej Radzie sekretariatu generalnego Synodu Biskupów. W 2007 r. współpracował z kard. Bergoglio podczas V Konferencji Generalnej Episkopatu Ameryki Łacińskiej i Karaibów w Aparecidzie. Po powrocie do Brazylii w 2010 r. pełnił wiele funkcji w episkopacie, m.in. w komisji ds. Amazonii.

Według kard. Scherera zmarły duchowny„ pozostawił po sobie wielką spuściznę posług dla Kościoła, ale także inicjatyw, które miały na celu dobro ludzi”. Podkreślił, że Cláudio Hummes w swojej trosce o ludy Amazonii „był zaniepokojony pewnymi kierunkami, które stawiają przeszkody w uznaniu konstytucyjnych praw ludów tubylczych i ich rozwój, o ochronę środowiska i o [wzrastające] ubóstwo”.

Z kolei bp pomocniczy São Paulo Angelo Ademir Mezzari, wyraził żal i smutek z powodu śmierci jednego z najwybitniejszych współczesnych pasterzy Kościoła w Brazylii. Bp Mezzari przez ostatnie miesiące towarzyszył kard. Hummesowi, którego kondycja była coraz słabsza. Z powodu raka płuc miał trudności z oddychaniem i komunikowaniem się z otoczeniem. Mezzari podkreślił, że „kiedy stan chorobowy się pogarszał, postawa kardynała była dla mnie wielkim znakiem i świadectwem. […] W trakcie choroby kardynał był bardzo spokojny, oddychał z trudem, ale w wierze, w miłości, pewności, że jest z nim Chrystus, czekał na siostrę śmierć, która nadchodzi. Prawdziwy franciszkanin”.