Watykan na OBWE w Warszawie: nie można zasłaniać się wolnością słowa

Tomasz Zielenkiewicz — Warszawa

Przemawiając podczas sesji plenarnej dotyczącej podstawowych wolności ksiądz prałat Richard Allen Gyhra, przedstawiciel Watykanu przy ONZ i OBWE w Wiedniu, podkreślał, że społeczeństwo ma prawo do informacji opartej na „prawdzie, wolności, sprawiedliwości i solidarności”. Cytując nauczanie Kościoła katolickiego, przypominał, że „osoba ludzka i wspólnota ludzka są celem i miarą korzystania z mediów komunikacji społecznej”. Przedstawiciel Stolicy Apostolskiej zwracał uwagę, że należy dobrze rozumieć rolę mediów w służbie, promowaniu i ochronie ludzkiej godności. Przypominał, że wolność mediów wynika z wolności wypowiedzi, z kolei ta „wiąże się ze szczególnymi obowiązkami i odpowiedzialnością”.

Szczególną wagę podczas wystąpienia watykański dyplomata przyłożył do związku między wolnością wypowiedzi a wolnością religii. „Ochrona tej ostatniej nie wyklucza krytycznej debaty lub poważnej dyskusji na temat religii. Niedopuszczalne jest jednak zasłanianie się wolnością słowa jako usprawiedliwieniem dla negatywnych stereotypów, nietolerancji, dyskryminacji, wrogości lub przemocy wobec religii lub jej członków” – zaznaczył przedstawiciel Watykanu. „Wolność słowa musi umożliwiać rozwój przestrzeni, w której obie strony mogą wyrażać swoje poglądy, z szacunkiem i bez strachu przed drugą stroną, nawet jeśli idzie to pod prąd” - dodał. Wskazał, że należy zachęcać środki masowego przekazu do tego, by zapewniły platformę dla szerokiego zakresu poglądów. „Zarówno politycznych, jak i opartych na wierze, co pozwoli na znacznie bogatszą i szerszą wymianę pomysłów i poglądów” – podkreślił.

Ks. Gyhra przypomniał, że media i dziennikarze mają obowiązek służyć wspólnemu dobru poprzez „dostarczanie dokładnych, obiektywnych i wyważonych informacji”. Wskazał, że rola dziennikarzy uwidacznia się zwłaszcza w sytuacjach konfliktowych. „Poprzez dokładne, bezstronne raporty dziennikarze zapewniają światu wgląd w konflikty, których oficjalne lub rządowe informacje często nie są w stanie, lub nie chcą przekazać. Jest to szczególnie prawdziwe w odniesieniu do intensywnego ludzkiego cierpienia, które towarzyszy każdemu konfliktowi” – zaznaczył. Zwrócił uwagę, że dziennikarze mogą uczciwym, odważnym i rzetelnym podejściem pobudzić społeczność międzynarodową do działania.

Przedstawiciel Stolicy Apostolskiej przypomniał na koniec słowa papieża Franciszka z maja 2019 roku, gdy przemawiał do członków Włoskiego Stowarzyszenia Prasy Zagranicznej: „wolność prasy i słowa jest ważnym wskaźnikiem stanu zdrowia danego kraju. Nie zapominajmy, że jednym z pierwszych środków, jakie podejmują dyktatury, jest wyeliminowanie wolności prasy lub jej „zamaskowanie”, aby nie pozostawić prasy wolnej. Potrzebujemy dziennikarstwa, które jest wolne”.

Warszawska Konferencji Wymiaru Ludzkiego OBWE jest wydarzeniem organizowanym przez państwo sprawujące przewodnictwo w OBWE - obecnie jest to Malta oraz Biuro Instytucji Demokratycznych i Praw Człowieka (ODIHR). Gromadzi ponad tysiąc uczestników – przedstawicieli rządów i organizacji społeczeństwa obywatelskiego. Konferencja potrwa do 11 października. Uczestnicy biorą udział w szeregu sesji tematycznych poświęconych zagadnieniom, takim jak prawa człowieka, międzynarodowe prawo humanitarne, podstawowych wolności, rządy prawa i instytucje demokratyczne.

(Autor jest pracownikiem Polskiego Radia)