UNFPA,UNICEF na WHO:Jitihada za pamoja katika kupiga marufuku uketeketaji wa wanawake na wasichana!

Na Angella Rwezaula- Vatican.

Katika Siku ya Kimataifa dhidi ya kukomesha hadi ziro kuhusu Ukeketaji na kwa kuitikia kaulimbiu: "Kuongeza kasi: Kuimarisha miungano na kujenga harakati za kukomesha ukeketaji", tarehe 6 Februari 2025, Mashirika ya UNFPA, UNICEF na WHO yamethibitisha tena dhamira yao ya kufanya kazi pamoja na nchi na jumuiya ili kukomesha tamaduni hii yenye madhara makubwa  mara moja na kwa wote. “Ukeketaji ni ukiukaji wa haki za binadamu unaosababisha majeraha ya kimwili, kihisia na kisaikolojia ya maisha yote kwa wasichana na wanawake. Tabia hii mbaya leo inaathiri zaidi ya wasichana na wanawake milioni 230. Inakadiriwa kuwa wasichana wengine milioni 27 wanaweza kukumbwa na ukiukwaji huu wa haki na utu wao ifikapo 2030 ikiwa hatutaingilia kati sasa."

Kwa mujibu wa taarifa ya pamoja kutoka kwa Mkurugenzi Mtendaji wa UNICEF Catherine Russell, Mkurugenzi Mkuu wa WHO,  Tedros Adhanom Ghebreyesus na Mkurugenzi Mtendaji wa UNFPA Natalia Kanem walibanisha kuwa kuna matumaini kwani nchi nyingi zimeshuhudia kupungua kwa visa vya ukeketaji. Tunaona maendeleo katika nchi kama Kenya na Uganda, ambapo hatua shirikishi na mipango inayoongozwa na jumuiya inaonesha kwamba kwa kuimarisha miungano na kujenga vuguvugu, tunaweza kuharakisha mabadiliko. Tangu kuzinduliwa kwa Mpango wa Pamoja wa UNFPA-UNICEF wa Kutokomeza Ukeketaji mwaka 2008, na kwa ushirikiano na WHO, karibu wasichana na wanawake milioni 7 wamepata huduma za kinga na ulinzi.

Zaidi ya hayo, watu milioni 48 wametangaza hadharani nia yao ya kuacha tabia hii na watu milioni 220 wamefikiwa na vyombo vya habari kuhusu suala hili. Katika kipindi cha miaka miwili iliyopita, karibu mashirika 12,000 ya msingi na wafanyakazi 112,000 wa jumuiya na mstari wa mbele wamehamasishwa kufikia mabadiliko katika wakati huu muhimu. Hata hivyo, udhaifu wa maendeleo yaliyopatikana umedhihirika: nchini Gambia, kwa mfano, majaribio ya kufuta marufuku ya ukeketaji yanaendelea, hata baada ya pendekezo la awali la kufanya hivyo kukataliwa na Bunge mwaka jana. Juhudi hizi zinaweza kudhoofisha sana haki, afya na utu wa vizazi vijavyo vya wasichana na wanawake, na kuhatarisha kazi isiyochoka iliyofanywa kwa miongo kadhaa kubadilisha mitazamo na kuhamasisha jamii.

Kati ya nchi 31 ambapo takwimu za maambukizi ya kitaifa hukusanywa, ni saba tu ndizo ziko njiani kufikia Lengo la Maendeleo Endelevu la kukomesha ukeketaji ifikapo 2030. Kasi ya sasa ya maendeleo lazima iongezeke kwa haraka ili kufikia lengo hili. Hii inahitaji ushirikiano ulioimarishwa kati ya viongozi, mashirika ya msingi, na katika sekta zote za afya, elimu, na ulinzi wa kijamii, pamoja na utetezi endelevu na upanuzi wa harakati za kijamii na wasichana na waathirika katika kituo hicho. Kufikia lengo hili pia kunahitaji uwajibikaji zaidi katika ngazi zote ili kuhakikisha uzingatiaji wa ahadi za haki za binadamu na utekelezaji wa sera na mikakati ya kuwalinda wasichana walio katika hatari na kutoa usaidizi, ikiwa ni pamoja na haki, kwa waathirika.

Zaidi ya hayo, hii inahitaji uwekezaji mkubwa zaidi katika kuongeza afua zilizothibitishwa. Tunashukuru kwa wafadhili na washirika wakarimu wanaounga mkono kazi hii ya kubadilisha maisha, na tunawaomba wengine wajiunge nao. Sote tuna jukumu la kutekeleza katika kuhakikisha kuwa kila msichana analindwa na anaweza kuishi bila mateso ya aina yoyote. Wacha tuongeze kasi na tuchukue hatua haraka. Ni wakati wa kukomesha ukeketaji.”