Giáo hội Công giáo thăng tiến đời sống người phụ nữ Nuba

Hồng Thủy - Vatican

Khi Toma Konyono lớn lên tại một ngôi làng ở dãy núi Nuba. Hàng đêm, gia đình cô thường nghe tin tức trên đài phát thanh Omdurman, một kênh bằng tiếng A rập và các phát thanh viên đều là người nam. Từ bé cô đã được dạy rằng những thực phẩm tốt giàu chất bổ là được dành cho người nam. Đó cũng là niềm tin chúng của dân làng cô. Nhưng Toma đã nghĩ những điều này cần được thay đổi.

Ý thức bình đẳng

Khi lên 10 tuổi, Toma thưa với cha mình rằng khi lớn lên, cô sẽ lên đài phát thanh và lên tiếng bênh vực phụ nữ. Vì người phụ nữ ở làng cô bị gạt ra ngoài lề xã hội, những bé gái không được đến trường hoc và phụ nữ bị đánh đập trong các cộng đồng. Cha Toma bảo cô rằng, trước tiên cô cần đi học và ông đã gửi cô đến một trường Công giáo ở Kauda. Khi Kauda bị quân đội Sudan dội bom, Toma phải trở về gia đình. Nhưng rồi cha cô lại gửi cô trở lại trường học và nói với cô rằng Thiên Chúa sẽ gìn giữ cho cô được bình an.

Toma đã kiên trì học hành và cuối cùng cô đã tốt nghiệp. Trong 7 năm qua, khắp dãy núi Nuba đã nghe tiếng cô trên đài Tiếng nói Hòa bình, một đài phát thanh ở Gidel được Giáo hội Công giáo tài trợ. Toma chia sẻ: “Các sự việc đã thay đổi đối với các phụ nữ. Họ có thể ăn cùng thức ăn như người nam. Chúng tôi có những cô giáo, các nữ y tá và tôi là đại diện của các phụ nữ trên đài phát thanh. Qua làn sóng phát thanh, tôi có thể nói với các phụ nữ trong làng của tôi, những người bị “giam giữ” đàng sau những dãy núi. Tôi có thể nói cho họ biết rằng họ có quyền bình đẳng. Chúng tôi tổ chức những chương trình nơi chúng tôi nói về quyền của người nữ, nơi chúng tôi khuyên người nam cách thảo luận các vấn đề trong hòa khí và nơi chúng tôi khuyến khích các trẻ nữ tiếp tục học hành và tiếp tục trở thành những người lãnh đạo trong các cộng đồng của họ.

Thăng tiến cuộc sống và nhân quyền

Sơ Catherine Khamis dòng Comboni cho biết là Giáo hội giúp cho các phụ nữ Nuba “nhận biết rằng chính họ cũng là những thành viên có giá trị của xã hội, ngay cả khi xã hội không nhìn nhận họ.” Sơ Khamis đến Gidel từ năm 2011; sơ chia sẻ: “Sơ giám tỉnh cho tôi biết là sơ muốn tôi làm việc với các phụ nữ. Tôi đã thưa với sơ là tôi không biết làm gì, vì vậy tôi cần chuẩn bị. Sơ giám tỉnh nói vấn đề không phải là làm điều gì đó những tốt hơn là ở bên họ, cầu nguyện với họ, khuyến khích họ. Vì thế khi tôi đến, tôi ngồi xuống với một nhóm phụ nữ và bắt đầu đọc Thánh kinh với họ. Sau khi gặp nhau khoảng 5 ngày, một phụ nữ nói: “Thưa sơ, đủ rồi. Chúng tôi muốn làm việc. Chúng tôi muốn học điều gì đó để chúng tôi có thể tiến bước.”

Vì thế sơ Khamis đã cùng với họ học cách làm xà bông. Sau đó sơ tìm một vài cái máy may cũ để cho các phụ nữ học may các đồng phục học sinh và học có thể bán cho hàng xóm của họ. Một số phụ nữ bắt đầu công việc buôn bán nhỏ bằng cách bán các loại nước trái cây hay bia do họ tự làm. Khi họ kiếm được ít tiền qua công việc làm tại trung tâm phụ nữ của các nữ tu, họ có thể trả tiền học cho con cái họ, mua xà bông và thỉnh thoảng  mua thức ăn cho con họ. Các phụ nữ kể với sơ Khamis rằng trước đây, khi họ không được chồng của họ tôn trọng. Nhưng khi họ bắt đầu kiếm được thu nhập cho gia đình thì cả các ông chồng và người trong làng đều tôn trọng họ. Do đó, nhiều phụ nữ muốn đến trung tâm và làm việc.

Rashida Ismael là một trong số những phụ nữ này và ngày nay chị là người đứng đầu nhóm phụ nữ mà sơ Khamis đàng làm việc với họ. Chị chia sẻ: “Ở nhà chúng tôi chẳng là gì cả, nhưng sơ Khamis đã tập họp các phụ nữ lại. Chúng tôi may quần áo và bán ở chợ. Một số phụ nữ không có tài sản gì và rất dơ bẩn, nhưng khi chúng tôi làm việc với nhau nhiều năm thì những điều này cũng thay đổi. Chúng tôi trở nên tốt hơn nhiều so với trước đây. Giờ đây việc một người phụ nữ bị đánh đập trở nên bất thường và khi nó xảy ra, cảnh sát gọi người đàn ông đó đến găp cảnh sát...."

Giáo dục là chìa khóa quan trọng

Theo chị Ismael, giáo dục là chìa khóa quan trọng. Chị nói: “mọi sự thay đổi nhanh chóng vì người dân được giáo dục. Đức cha đã thành lập các trường học và chúng tôi đi học và các sự việc thay đổi. Trước đay người ta chỉ cho con trai đi học, nhưng ngày nay con gái cũng được đi học. Tất cả những thiếu nữ làm việc trong bệnh viện hiện nay là các con gái của chúng tôi.

Thật ra, việc các trẻ nữ đi học vẫn bị chống lại ở một số nơi vì các cha mẹ muốn được tiền hồi môn hơn là phải đóng tiền học cho các con gái. Sơ Mary Caroline Lawia, dòng Máu Thánh, đang cộng tác với trung tâm phụ nữ ở Kauda kể: “Nhiều em gái kể với chúng tôi là cha mẹ các em sẽ không trả tiền học cho các em, vì vậy chúng tôi đến nói chuyện với họ. Một số rất giận dữ. Họ chỉ quan tâm đến các con bò khi nghĩ rằng càng có nhiều bò thì họ càng giài. Tôi nói với họ rằng họ sẽ giàu hơn bằng cách đầu tư cho việc học của các con gái.”