Trung tâm chăm sóc người bị tâm thần của Dòng Thừa sai Đức Mẹ An Ủi ở Bờ Biển Ngà

Vatican News

Cha Matteo Pettinari người Ý, thành viên của Dòng Thừa sai Đức Mẹ An Ủi đang dấn thân phục vụ tại Dianra, phía bắc Bờ Biển Ngà, cho biết: “Ở đất nước này, những bệnh nhân tâm thần là thành phần ad gentes của thế giới sức khoẻ. Họ không được tiếp cận với dịch vụ chăm sóc sức khoẻ, và cũng chẳng có ai muốn quan tâm đến họ”.

Từ năm 2002 đến 2011, Bờ Biển Ngà trải qua cuộc khủng hoảng chính trị quân sự, đỉnh điểm là sự chia cắt đất nước thành hai miền trong 10 năm. Miền bắc do quân nổi dậy kiểm soát đã chứng kiến sự bỏ hoang và suy tàn ngày càng tăng của một số cơ sở trong đó có hệ thống y tế. Phần lớn cơ sở hạ tầng không còn hoạt động và như thế không thể phục vụ người dân. Dân chúng bị ảnh hưởng tâm lý nặng nề, nhiều người bị bệnh tâm thần, nhưng ở quốc gia với 26 triệu dân này chỉ có hai bệnh viện tâm thần với khoảng 30 bác sĩ.

Đến Dianra vào năm 2011, và từ khi làm quản lý Trung tâm Y tế Joseph Allamano năm 2014, cha Matteo đã tích cực tham gia vào nhóm các tu sĩ hoạt động trong lĩnh vực chăm sóc sức khoẻ và các hoạt động xã hội. Vào thời gian đó, Giám đốc bệnh viện tâm thần Bouaké đã khích lệ mọi người vượt qua những khó khăn do những thành kiến về bệnh này, đồng thời phát huy vai trò và uy tín của mình trong tư cách là những người có đức tin để giúp đỡ những bệnh nhân. Giám đốc nhấn mạnh: “Nếu quý vị từ chối thì ai sẽ giúp đỡ những người này?”

Trung tâm Y tế Joseph Allamano đã đón nhận thách đố này. Như thế, từ cuộc đối thoại này đã có những đợt đào tạo do Giám đốc bệnh viện tâm thần Bouaké phụ trách đã diễn ra. Một dự án thí điểm đã bắt đầu cung cấp một số dịch vụ hỗ trợ. Cha Matteo cho biết từ cuộc viếng thăm đầu tiên của Giám đốc bệnh viện đến trung tâm y tế, mọi người đã tận mắt chứng kiến tính cấp bách của việc cung cấp dịch vụ trong lĩnh vực này. Điều này thấy rõ khi trong một Thánh lễ cha thông báo sẽ có một bác sĩ chuyên về lĩnh vực tâm thần sẽ đến đến giúp dân làng, nếu ai có người thân hoặc biết ai đó mắc căn bệnh này thì đưa đến để được tư vấn. Chỉ ngày đầu tiên đã có 72 người được đưa đến.

Ngày nay trung tâm thí điểm làng Dianra hoạt động bằng cách áp dụng các quy trình khoa học và tư vấn cho các bệnh nhân để xác định loại rối loạn tâm thần và sau đó đưa ra liệu pháp điều trị thích hợp. Cơ sở tập trung vào ba loại bệnh lý: chứng động kinh, rối loạn tâm thần và trầm cảm. Hiện nay, tất cả các vấn đề này đều có thể được kiểm soát bằng các liệu pháp trị liệu nhằm đảm bảo cho bệnh nhân có một cuộc sống tốt.

Tuy nhiên các vị thừa sai gặp phải vấn đề lớn về văn hoá. Ở Bờ Biển Ngà và Phi châu nói chung, người dân không kiên nhẫn theo đuổi việc chữa trị cho đến cùng. Cha Matteo nói: “Đó là một hiện tượng phổ biến ở Phi châu, và nó không chỉ liên quan đến bệnh tâm thần. Bệnh nhân dùng thuốc nhưng khi cảm thấy đã đỡ hơn thì ngưng điều trị. Điều này có liên hệ với những nguyên nhân văn hoá và cả với cái nhìn sai về đức tin. Họ cho rằng Chúa ‘phải’ cứu bạn khỏi căn bệnh. Để điều trị bệnh tâm thần cần phải can thiệp ở cấp độ y tế cũng như văn hoá và tinh thần. Các cấp độ này phải tiến hành song song nếu người ta muốn giải quyết tận gốc vấn đề và dần dần tiến tới điều trì tới cùng”.

Qua nhân viên y tế, trung thâm thí điểm có thể đồng hành với một số bệnh nhân bị gạt ra bên lề. Vị thừa sai kết luận: “Hiện nay chúng tôi đang cố gắng mở rộng kinh nghiệm của chúng tôi đến các làng khác. Trong những tháng gần đây chúng tôi đã thực hiện hoạt động nâng cao nhận thức, yêu cầu những ai biết người nào bị bệnh thì đưa đến trung tâm. Trong hoạt động này, chúng tôi cũng có sự tham gia của các tôn giáo khác. Thông điệp chúng tôi muốn truyền tải là bạn có thể thoát ra khỏi bệnh tâm thần và có thể có một cuộc sống mạnh khoẻ”.