ĐTC Phanxicô: Đức tin biến đổi tôi thành bạn hay thù địch với người khác?

Hồng Thủy - Vatican

Sáng thứ tư 09/10/2019, đã có hàng chục ngàn tín hữu tham dự buổi tiếp kiến chung của ĐTC. Trong bài giáo lý, dựa trên đoạn sách Công vụ Tông đồ chương 9, ĐTC trình bày về cuộc hoán cải của một trong những nhân vật nổi bật trong sách này; đó là thánh Phaolô, người được mô tả “thanh niên tên là Saolô”, các nhân chứng đã đặt áo của họ dưới chân người này khi thầy phó tế Stêphanô bị ném đá chết. Ban đầu, thánh Phaolô được miêu tả như là người đồng thuận trong cái chết của phó tế Stêphanô và muốn “tiêu diệt Giáo hội” (xem Cv 7,58); nhưng sau đó, ngài trở thành dụng cụ Thiên Chúa chọn để loan báo Tin Mừng cho các dân tộc (xem Cv 9,15; 22,21; 26,17).

Bắt đầu bài giáo lý, ĐTC nói: Sách Công vụ Tông đồ kể rằng được thầy thượng tế cho phép, Saolô truy đuổi các Kitô hữu và bắt bớ họ. Khi làm điều này, Saolô nghĩ rằng mình đang phục vụ Luật của Chúa. Thánh Luca nói rằng nơi Saolô có luồng khí của "những mối đe dọa và tàn sát đối với các môn đệ của Chúa" (Cv 9,1), nghĩa là nơi Saolô, có hơi thở của sự chết, chứ không phải sự sống”.

Ý thức hệ tôn giáo

Chàng thanh niên Saolô được miêu tả là một người không khoan nhượng, nghĩa là một người tỏ ra không khoan dung đối với những người nghĩ khác với anh ta, tuyệt đối hóa bản sắc chính trị hoặc tôn giáo của anh ta và xem người khác là kẻ thù mạnh mẽ cần chiến đấu. Một ý thức hệ. Nơi Saolô, tôn giáo bị biến thành ý thức hệ: một ý thức hệ tôn giáo, ý thức hệ xã hội, ý thức hệ chính trị.

Không chiến đấu chống lại nhau, nhưng chống lại sự ác

Chỉ sau khi được Chúa Kitô biến đổi, khi đó Saolô mới dạy rằng trận chiến thực sự "không phải chống lại xác thịt và máu, mà là chống lại [...] những kẻ thống trị của thế giới đen tối này, chống lại những thần linh quái ác" (Ep 6,12). Ngài sẽ dạy rằng mọi người không nên chiến đấu chống lại nhau, nhưng chống lại sự ác thúc đẩy họ hành động.

Đức tin vào Chúa làm tôi trở nên bạn bè hay thù địch với người khác?

ĐTC đặt câu hỏi: Tình trạng giận dữ và xung đột của Saolô mời gọi mỗi người tự hỏi: tôi sống cuộc sống đức tin của mình thế nào? Tôi đi gặp người khác hay tôi chống lại người khác? Tôi thuộc về Giáo hội hoàn vũ, gồm cả những người tốt và người xấu, hay thuộc một ý thức hệ chọn lọc? Tôi tôn thờ Thiên Chúa hay các công thức giáo điều? Đời sống tôn giáo của tôi thế nào? Đức tin vào Thiên Chúa mà tôi tuyên xưng làm cho tôi thân thiện hay trở thành thù địch với những người khác với tôi?

Cuộc gặp gỡ với Đấng Phục sinh

Thánh Luca kể rằng trong khi Saolô đang định tiêu diệt cộng đồng Kitô hữu, thì Chúa đi theo Saolô để chạm vào trái tim anh và hoán cải anh. Đó là cách thế của Chúa: chạm vào trái tim. Đấng Phục sinh chủ động và tỏ mình ra với Saolô trên đường đi Damascô, một sự kiện được thuật lại ba lần trong Sách Công vụ (xem Công vụ 9,3-19; 22,3-21; 26,4-23) . Qua cặp từ “ánh sáng” và “tiếng nói”, đặc trưng của các cuộc thần hiện, Đấng Phục sinh xuất hiện trước Saolô và yêu cầu anh giải thích về cơn giận dữ sát hại các anh em: “Saolô, Saolô, tại sao anh lại bắt bớ tôi?” (Cv 9,4). Ở đây, Đấng Phục sinh tỏ cho thấy Người hợp thành một thân thể duy nhất với những ai tin vào Người: tấn công một thành viên của Giáo hội là tấn công chính Chúa Kitô!

Sự mù quáng đối với sự thật, với ánh sáng là Chúa Kitô

Chúa Giêsu nói với Saolô: “Hãy đứng dậy và vào thành và anh sẽ được biết những gì phải làm" (Cv 9, 6). Tuy nhiên, khi đứng lên, Saolô không còn nhìn thấy gì nữa, và từ một người mạnh mẽ, độc đoán và độc lập, anh trở nên yếu đuối, khốn khổ và phụ thuộc vào người khác. Ánh sáng của Chúa Kitô đã làm lóa mắt và làm anh ta bị mù: “Những dáng vẻ bên ngoài như thế cũng cho thấy những gì là thực tại nội tâm của anh ta, sự mù quáng của anh ta đối với sự thật, với ánh sáng là Chúa Kitô" (Benedict XVI, Tiếp kiến chung, 03/09/2008).

Từ cuộc gặp gỡ cụ thể, "thân xác với thân xác" giữa Saolô và Đấng Phục sinh, bắt đầu một sự biến đổi cho thấy "cuộc vượt qua cá nhân" của Saolô, hành trình đi từ sự chết đến sự sống của anh: những gì trước đây là vinh quang thì giờ đây trở thành "rác rưởi" bị vất bỏ để có được sở hữu thật sự là Chúa Kitô và sự sống nơi Người (xem Pl 3,7-8).

Bí tích rửa tội đánh dấu một khởi đầu mới

Phaolô lãnh nhận bí tích rửa tội. Như thế, bí tích rửa tội, đối với Saolô cũng như với mỗi người chúng ta, bắt đầu một cuộc sống mới và đi kèm với một cái nhìn mới về Thiên Chúa, về chính mình và những người khác, những người từ kẻ thù trở thành anh em trong Chúa Kitô.

Trước khi kết thúc, ĐTC mời gọi các tín hữu cầu xin Chúa Cha cho chúng ta, như Saolô, trải nghiệm tác động của tình yêu của Người, điều duy nhất có thể biến trái tim bằng đá thành trái tim xác thịt (xem Ez 11,15), và có khả năng đón nhận "cùng những tâm tình của Chúa Giêsu Kitô "(Pl 2,5).