Lễ Hiển Linh: "Thờ lạy" là một đòi hỏi của đức tin

Văn Yên, SJ - Vatican News

Trong bài giảng Lễ, Đức Thánh Cha giải thích bài Tin Mừng, đặc biệt về cử chỉ thờ lạy của Ba vị Đạo sĩ trước Hài Nhi Giêsu.

Ngài nói:

Trong Tin Mừng chúng ta vừa nghe (Mt 2,1-12), Ba vị Đạo sĩ bắt đầu bằng việc thể hiện ý định của họ: “Chúng tôi đã thấy ngôi sao của Người xuất hiện và chúng tôi đến để thờ lạy Người” (câu 2). Thờ lạy là mục tiêu hành trình của họ, là đích đến của chuyến đi. Thật vậy, khi họ đến Bêlem, “họ thấy Hài Nhi với thân mẫu, họ liền sấp mình thờ lạy Người” (câu 11). Nếu chúng ta mất đi cảm thức về thờ lạy, thì chúng ta cũng sẽ mất ý nghĩa lữ hành của đời sống Kitô hữu, vốn là một hành trình hướng về Chúa, chứ không phải hướng về chúng ta. Đây là một nguy cơ mà Tin Mừng cảnh báo chúng ta, khi trình bày bên cạnh các đạo sĩ, những nhân vật mà họ không thể thờ lạy.

Trước hết là vua Hêrôđê, người sử dụng động từ thờ lạy, nhưng theo một cách thức lừa lọc. Thật vậy, ông yêu cầu các Đạo sĩ thông báo cho ông về nơi ở của Hài Nhi “để Ta cũng đến để bái thờ Người” (câu 8). Trong thực tế, Hêrôđê chỉ tôn thờ chính mình và do đó muốn gạt bỏ Hài Nhi bằng những lời giả dối. Điều này dạy chúng ta điều gì? Rằng con người, khi không tôn thờ Thiên Chúa, sẽ đi đến chỗ tôn thờ chính mình. Và ngay cả đời sống Kitô hữu, mà không tôn thờ Thiên Chúa, thì có thể trở thành một cách thức giáo dục để khẳng định mình và các kỹ năng của bản thân: đó là những Kitô hữu không biết thờ phượng. Đó là một nguy cơ nghiêm trọng: phục vụ chúng ta hơn là phục vụ Chúa. Đã bao nhiêu lần chúng ta tráo đổi lợi ích của Tin Mừng với lợi ích của bản thân, bao nhiêu lần chúng ta khoác áo tôn giáo để mình được dễ dàng, bao nhiêu lần chúng ta nhầm lẫn quyền năng Thiên Chúa nhắm phục vụ người khác, với sức mạnh thế gian để phục vụ chính mình!

Ngoài Hêrôđê, Tin Mừng còn kể những người khác đã không thể thờ lạy: họ là các thượng tế và kinh sư. Họ chỉ cho Hêrôđê biết chính xác nơi Đấng Mêsia được sinh ra: tại Bêlem, miền Giuđê (x. câu 5). Họ biết những lời tiên tri và trích dẫn chính xác. Họ biết nơi phải đi, nhưng họ không đi. Cũng từ điều này chúng ta có thể rút ra một bài học. Trong đời sống Kitô hữu, biết thôi thì không đủ: không ra khỏi chính mình, không gặp gỡ, không thờ phượng, thì bạn chưa biết Chúa. Thần học và hiệu quả mục vụ sẽ ích lợi rất ít hoặc không ích gì nếu bạn không quỳ gối; nếu bạn không làm như những vị Đạo sĩ, những người không chỉ là những nhà tổ chức tài ba cho một chuyến đi, mà còn lên đường và thờ lạy.

Khi thờ phượng, người ta nhận ra rằng đức tin không thu gọn trong một tập hợp các giáo lý tốt đẹp, nhưng là một mối tương quan với một Con Người sống để yêu. Bằng việc gặp gỡ diện đối diện với Chúa Giêsu để chúng ta biết khuôn mặt của Ngài. Bằng việc tôn thờ, chúng ta khám phá ra rằng đời sống Kitô hữu là một câu chuyện tình yêu với Thiên Chúa, nơi những ý tưởng tốt thôi thì chưa đủ, nhưng chúng ta phải đặt Ngài lên hàng đầu, như một người yêu làm đối với người mình yêu. Đây là cách mà Giáo hội phải trở thành, một người yêu tôn thờ của Chúa Giêsu, Hiền Phu của mình.

Khởi đầu năm mới, chúng ta tái khám phá việc thờ phượng như một đòi hỏi của đức tin. Nếu chúng ta biết quỳ xuống trước Chúa Giêsu, chúng ta sẽ vượt thắng cám dỗ thiết lập con đường cho riêng mình. Thật vậy, thờ lạy là để thực hiện một cuộc thoát ly khỏi sự nô lệ lớn nhất, đó là của chính mình. Thờ lạy là đặt Chúa làm trung tâm để chúng ta không còn là trung tâm của chính mình. Là trả mọi sự đúng lại trật tự của chúng, để vị trí đầu tiên cho Chúa. Thờ lạy là đặt kế hoạch của Chúa lên trước thời gian của tôi, quyền lợi của tôi, không gian của tôi. Là chấp nhận lời dạy của Kinh thánh: “Ngươi phải bái lạy Đức Chúa là Thiên Chúa ngươi, và phải thờ phượng một mình Người mà thôi” (Mt 4:10). Thiên Chúa của bạn: thờ lạy là cảm thấy rằng bạn với Thiên Chúa thuộc về nhau. Là cho Ngài làm “bạn” trong sự thân mật, là mang lại sự sống bằng việc cho phép Ngài bước vào cuộc sống của chúng ta. Là để mang lại niềm an ủi của Ngài cho thế giới. Thờ lạy là khám phá ra rằng cầu nguyện chỉ cần nói: “Lạy Chúa của tôi, lạy Thiên Chúa của tôi!” (Ga 20,28), và để mình được chi phối bởi sự dịu dàng của Ngài.

Thờ lạy là gặp gỡ Chúa Giêsu mà không có một danh sách những đòi hỏi, nhưng với yêu cầu duy nhất là được ở với Người. Là khám phá ra rằng niềm vui và sự bình an phát triển với lời khen ngợi và tạ ơn. Khi chúng ta thờ lạy, chúng ta cho phép Chúa Giêsu chữa lành và thay đổi chúng ta. Bằng việc tôn thờ, chúng ta cho Chúa cơ hội biến đổi chúng ta bằng tình yêu của Ngài, để thắp sáng những bóng tối của chúng ta, ban cho chúng ta sức mạnh trong sự yếu đuối và can đảm trong những thử thách.

Thờ lạy là đi đến điều cốt yếu này: đó là cách thức giải độc khỏi những thứ vô ích, khỏi lệ thuộc vào cơn nghiện làm tê liệt trái tim và đầu độc tâm trí. Thật vậy, bằng việc thờ lạy, chúng ta học cách từ chối những gì không được tôn thờ: thần tiền bạc, thần tiêu thụ, thần khoái lạc, thần thành công, cái tôi tự xưng thần. Thờ lạy là làm cho mình trở nên nhỏ bé trước sự hiện diện của Đấng tối cao, để khám phá trước mặt Ngài rằng sự vĩ đại của cuộc sống không phải trong việc mình có, nhưng trong việc mình yêu. Thờ lạy là sự khám phá ra anh chị em trước mầu nhiệm tình yêu vượt trên mọi khoảng cách: là rút ra những điều tốt đẹp từ nguồn cội, là tìm thấy nơi Thiên Chúa gần gũi sự can đảm để đến gần người khác hơn. Thờ lạy là biết thinh lặng trước Ngôi Lời Thiên Chúa, để học cách nói những lời không làm tổn thương, nhưng mang lại an ủi.

Thờ lạy là một cử chỉ của tình yêu làm thay đổi cuộc sống. Là như các Đạo sĩ: mang đến cho Chúa vàng, để nói với Ngài rằng không có gì quý hơn Ngài; là dâng cho Ngài nhũ hương, để nói với Ngài rằng chỉ với Ngài, cuộc sống của chúng ta mới được nâng lên cao; là dâng cho Ngài mộc dược, thường xức lên cơ thể bị tổn thương và đau khổ, để hứa với Chúa Giêsu sẽ giúp những người lân cận của chúng ta đang chịu thiệt thòi và đau khổ, bởi vì nơi họ có Chúa.

Chúng ta thường biết cầu nguyện để cầu xin và tạ ơn Thiên Chúa, nhưng Giáo hội phải đi xa hơn nữa với lời cầu nguyện thờ lạy. Chúng ta phải lớn lên trong việc thờ phượng. Đây là sự khôn ngoan mà chúng ta phải học mỗi ngày: Cầu nguyện thờ lạy.

Anh chị em thân mến, hôm nay mỗi người chúng ta có thể tự hỏi: “Tôi có phải là một Kitô hữu tôn thờ không?”. Nhiều Kitô hữu cầu nguyện nhưng không biết thờ lạy. Hãy tự hỏi mình câu hỏi này. Chúng ta có tìm thời gian để thờ lạy trong ngày sống của chúng ta và tạo không gian để thờ lạy trong cộng đoàn của chúng ta không. Với tư cách là Giáo hội, chúng ta có thực hành những lời Thánh Vịnh chúng ta cầu nguyện hôm nay: “Lạy Chúa, muôn dân trên mặt đất sẽ tôn thờ Ngài.” Bằng cách thờ lạy, như các Đạo sĩ, chúng ta cũng sẽ khám phá ra ý nghĩa cuộc hành trình của chúng ta. Và, giống như Đạo sĩ, chúng ta sẽ nghiệm thấy một “niềm vui khôn tả” (Mt 2,10).