Հայր Գէորգ Եպս. Ասատուրեանի շաբաթական խորհրդածութիւնը «Միջին արեւելքի քրիստոնեաներուն մարտահրաւէրները եւ իրենց ներկայութեան իմաստը»։

Վերջերս շատ մը համագումարները կայացան քրիստոնէական եկեղեցիներու կողմէ, քննարկելու համար Միջին Արեւելքի քրիստոնեաներու մտավախութիւններն ու մարտահրաւէրները, ինչպէս նաեւ անոնց գաղթի եւ թուային իմաստով նուազելու մտահոգիչ երեւոյթին հարցը:

Այս իմաստով Վատիկան իր հերթին յատուկ սինհոտոս գումարեց Միջին Արեւելքի քրիստոնեաներու իրավիճակը ուսումնասիրելու համար:

Սոյն քննարկումներէն ի յայտ եկաւ, որ երկու մօտեցումներ կան քրիստոնեաներու իրավիճակը շօշափող:-

 ա) Առաջին մօտեցումը արեւմտաթեկ տեսակէտն է:

Քրիստոնեան միշտ արեւելքը եւ արեւմուտքը իրարու կամրջելու եւ անոնց միացման օղակը հանդիսանալու հանգամանքին մէջ եղած է: Կամրջումի այդ դերակատարութիւնը նոր չէ, անիկա կու գայ պատմութեան խորերէն:Ան խաղացած է լուսաւորութեան գաղափարները տարածողի դեր, միացնելու արեւմուտքն ու արեւելքը:

Այս իմաստով ալ անոնք միշտ նայած են դէպի արեւմուտք, որու մշակոյթն ու մտածելակերպը առաւել մատչելի է իրենց համար:

Ինչպէս պատմութեան մէջ ալ միշտ եղած է, կարգ մը քրիստոնեաներ իրենց ցաւերուն ու դժուարութիւններուն լուծում գտնելու համար, նայած են արեւմուտք, փնտռելով իրենց ազատութիւնը: Ներկային ալ նման մօտեցում կայ քրիստոնեաներու մօտ:

բ) Երկրորդ մօտեցումը այն է, թէ կարենաք, յանուն համերաշխ ապրելուն, զիջողական կեցուածքով մը ձեւ մը որդեգրել գոյակցաբար  ապրելու համար աշխարհի այս հողատարածքին վրայ:  

Վերջին տարիներուն իսլամ - քաղաքական շարժումներու ընդարձակումով, նաեւ տեղ գտան ահաբեկչական գործողութիւններ եւ սպանութիւններ, որոնք ահաւոր հետեւանքներ ունեցան քրիստոնեաներուն վրայ, վախ ու սարսափ սփռելով ամենուր:

Միջին Արեւելքի մէջ ներկայ է նաեւ արաբ – հրէական բարդ խնդիրը, որ մնայուն բախումներ եւ խռովութիւններ կը յարուցանէ ամէն ժամանակ:

Այս բոլորին դիմաց քրիստոնեան կը կանգնի որպէս հանդիսատես, անոնց ահարկու հետեւանք կրելով:

Երկու տարիներ առաջ 2020 թուականին, երբ լիբանանցի քրիստոնեաներ Մեծն Լիբանանի հիմնումին 100-ամեակը կը տօնախմբէին, անոնց դիմաց գլխաւոր հարցերն մէկն էր՝ թէ ինչպէ՞ս կարելի է շարունակել իրենց գոյութիւնը լիբանանեան հայրենիքէն ներս, վերոյիշեալ պայմաններու տակ:

Այս բոլորը յիշելէ ետք կարգ մը հարցադրումներ կը ծագին քրիստոնեային դիմաց:-

1)   Արդեօ՞ք իսկապէս քրիստոնեան գոյութենական վտանգի տակ է Միջին Արեւելքի մէջ:

2)   Արդեօ՞ք քրիստոնեան կրնայ խաղաղութեան եւ հաշտութեան միջնորդն ու բարեխօսը ըլլայ:

3)   Կարելի՞ է քրիստոնեան խաղաղութեամբ ապրել, առանց օրէնսդրական կանոններու, որոնք կրնան ապահովել անոնց իրաւունքները:

4)   Պէտ՞ք է քրիստոնեան աւելի մխրճուի քաղաքական կեանքին մէջ:

Շատ մը հարցադրումներ կան, որոնք կարիքը ունին քննարկումի, նախ քրիստոնեայ համայնքները իրենց միջեւ, ապա միւս կրօնքներու հետ:

Քրիստոնէութիւն հաւատք ու կրօնք ըլլալով, ունի իր մշակոյթն ու քաղաքակրթութիւն: Որպէս այդ՝ ան եղած է ռահվիրայ գրական, գիտական, բժշկական եւ այլ մարզերու մէջ: Հետեւելով իր Տիրոջը պատուիրանին, քրիստոնեան եղած է «լոյսը եւ աղը» իր ապրած միջավայրին մէջ: Աստուածային  ուսուցումներու լոյսին տակ հիմնած է նոր քաղաքակրթութիւն մը, որուն հիմքը սէրն ու խաղաղութիւնն է:

Ապրիլ Աստուածային պատուիրանները այլ քաղաքակրթութեան եւ մշակոյթի տէր ժողովուրդներու մէջ, ունեցած է եւ ունի իր մարտահրաւէրները: Հարցեր միշտ խաղաղ եւ հեզասահ չեն եղած. այլ ընդհակառակը աղէտներ եւ հալածանքներ միշտ մահուան սարսափը տարածած եւ վտանգի ահազանգ հնչեցուցած են:  

Ինչպէս վերեւ յիշեցինք, այս բոլորին դիմաց որոշում առնելու կարիքը կայ ներկայիս: Երկխօսութիւնը պէտք է շարունակուի՝ թէ Քրիստոնեայ – Քրիստոնեայի հետ, եւ թէ Քրիստոնեայ – իսլամի հետ: Քրիստոնեան քաղաքական կեանքին մէջ առաւել եւս պէտք է մասնակցի, որպէս զի աշխատի քաղաքացիական օրէնսդրութեամբ քաղաքացիական իրաւունք ապահովէ իր ժողովրդին:

Կը մնայ մեծագոյն հարցումը՝ ի՞նչ է Աստուծոյ կամքը քրիստոնեային համար:

Այս հարցումին պատասխանը կրնայ մեզի զօրեղ խթան հանդիսանալ, դիմագրաւել մեզ դիմակալող բոլոր դժուարութիւնները: Եկեղեցին, որպէս Աստուծոյ մարգարէական ձայնը այս աշխարհին մէջ, պարտ է զԱստուած լսէ, Իր կամքը հասկնայ եւ զայն փոխանցէ իր ժողովուրդին: Մնալ եւ պայքարիլ, թէ գաղթել եւ հեռանալ: Աստուծոյ մարգարէական պատգամը կրնայ մեր գոյութիւնը իմաստաւորել: Եւ այն ժամանակ մեր գոյութիւնը աշխարհի այս խռովալի շրջանին մէջ, կը դառնայ Աստուծոյ թագաւորութիւնը ընդարձակելու անզուգական միջոց: