Թանիա. երիտասարդ թայլանտցի աղջկայ հաւատքի ճանապարհը :
Մարի Դուհամել – Վատիկան
Տարրական դպրոց յաճախելու տարիներին էր, որ Թանիան իր համար բացայայտեց քրիստոնէութիւնը: Թայլընտի մէջ Եկեղեցին ղեկավարում է 370-ից աւելի հաստատութիւն, որտեղ իրենց դպրոցական կրթութիւնն են ստանում աւելի քան 500 000 աշակերտ, ինչը զգալիօրէն գերազանցում է երկրում ապրող 390 000-ից պակաս կաթողիկէների թիւը:
Համալսարանները, վարժարանները, տարրական դպրոցները կամ նախակրթարանները շատ լաւ համբաւ ունեն, սակայն, այն ժամանակ Թանիայի ծնողների ընտրութեան դրդապատճառն այս հաստատութիւնների բարձր վարկանիշը չէր: Լինելով պուտտիսթ, ինչպէս Թայլընտի բնակչութեան աւելի քան 95%-ը, նրանք իրենց դստերը կաթողիկէ դպրոց են ուղարկել գործնական նկատառումներից ելնելով՝ դպրոցի շէնքը շատ հեռու չէր:
Եկեղեցու ձգողականութեան ուժը
Սա ամենեւին էլ չէր նշանակում, որ փոքրիկ աղջնակը դառնում է կաթողիկէ, այնուամենայնիւ, Թանիան շատ վաղ հասակից սկսած համակւում է Աւետարանի խօսքով, եւ յատկապէս՝ Յովհաննէսի Գրքի առաջին տողերով. «Սկզ¬բից էր Բա¬նը եւ (...) եւ Բա¬նը մար¬մին եղաւ»: «Այն ժամանակ այս խօսքերի իմաստը բոլորովին չէի հասկանում», - խոստովանում է նա: Այնուհետեւ, հազարաւոր հարցեր են ծագում նրա մտքում: Աղջնակը զգում է՝ ինչ-որ բան պակասում է եւ ստիպում նրան փնտռել. «Գուցէ՞ Սուրբ Հոգին»: Նա մտածում է, որ խաղաղութիւն չի գտնի այնքան ժամանակ, քանի դեռ իր այս հարցերին պատասխան չունի: Թանիան կանխազգալով այս տողերի կարեւորութիւնը ինքն իրեն խոստանում է բացայայտել այս խօսքերի «խորհուրդը»:
Իր հոգեւոր վերածնունդի համար Թանիան պարտական է նաեւ դպրոցի ուսուցիչներից մէկին: Վերջինս «շատ բարի եւ սրտաբաց» մարդ էր եւ, չնայած իր կաթողիկէ պատկանելիութեանը՝ երբեւէ չի փորձել դաւանափոխ անել իր ուսանողներին: «Նա ինձ շատ է օգնել հաւատքի այս ճանապարհին»: Ուսուցչի շնորհիւ նա սկսում է գիտակցել, որ քրիստոնէութիւնն «իր կեանքն» է, եւ «այն է, ինչ փափաքում եւ փնտռում է»:
Այս համոզումից ելնելով՝ երիտասարդ աղջնակը մկրտուելու ցանկութիւն է յայտնում: 12 տարեկան հասակում, նա թախանձագին խնդրում է մեծ մօրը, ով մօտ է կանգնած ճիզվիթներին, օգնել իրեն: «Համալսարանում, դասախօսներից մէկը ճիզվիթ էր, եւ ես պարզեցի, որ ամուսնութեան ժամանակ նա էր խօսք ասել»: Սակայն մեծ մօր միջնորդութիւնը ձախողւում է: Թանիայի ծնողները պուտտիսթներ են, ուստի, «այս միտքը շատ վատ ընդունելութեան արժանացաւ»:
«Ես այլեւս այդ մասին չը խօսեցի»: Նա ընտանիքից թաքցնում է Յիսուսի եւ քրիստոնէութեան նկատմամբ իր տածած սէրը, սակայն մտքում միշտ ունենալով այս գաղափարը, ինքն իրեն խոստանում է դաւանափոխ լինել, «եթէ օրերից մէկ օր» առիթ ընձեռուի կամ «բախտ վիճակուի առաջ շարժուել սեփական հաւատքի մէջ եւ մկրտութիւն խնդրել»:
Նա տարիներ շարունակ լռութիւն պահպանեց: Պանքոքում չի կարելի այդ մասին խօսել ո՛չ վարժարանում, եւ ո՛չ էլ համալսարանում:
Սուրբ Իգնատիոս Եկեղեցու հիւրընկալութիւնը
Ի վերջոյ, Ֆրանսան նրան հնարաւորութիւն պէտք է ընձեռի «վերստին դառնալ այն խոստումին, որ փոքրիկ աղջնակն էր տուել Տիրոջը»: Վարժարանում երեք տարի ֆրանսերէն ուսումնասիրելուց յետոյ Թանիան Ֆրանսայի կառավարութեան կողմից կրթաթոշակ ստացաւ՝ մայրաքաղաքի խոշոր ուսումնական հաստատութիւններից մէկում մագիստրոսական դասընթացքին յաճախելու համար: 2015 թուականին ծնողները թոյլ են տալիս, որ նա մեկնի:
Sciences-Po-ի հաստատութիւններում երիտասարդ թայլանտցի աղջկայ համար բաւականին դժուար էր աշխատանք գտնելը:
«Այնտեղ ամէն ինչ շատ հաճելի էր, եւ շուտով, ինչ-որ մէկն ինձ առաջարկեց Սուրբ Իգնատիոս Եկեղեցում մասնակցել պատարագի... Կարծում եմ, որ դա իմ ճանապարհի սկիզբն էր»:
Առաջին անգամ, երբ Թանիան այցելեց Սեւր փողոցում գտնուող եկեղեցի՝ «ամէն ինչ կարծես պատրանք լինէր»: Երիտասարդ կինը դժուարանում էր խօսքեր գտնել: Այն, ինչ զգում էր, գրեթէ առեղծուածային մի բան էր: Նա անմիջապէս ճանաչում է այդ վայրը, թէեւ նախկինում երբեք այն չէր տեսել: Ինչ-որ ձայն նրան յուշում է, որ սա տուն է եւ Թանիան այստեղ իրեն ընդունուած է զգում:
Ներշնչուած Սուրբ Իգնատիոս Եկեղեցու ոգով՝ Թանիան աւելի է ամրապնդւում իր մտադրութեան մէջ եւ որոշում ուսումնառութիւնը շարունակել Centre Sèvres-ում, որը 1974 թուականին ճիզվիթների կողմից հիմնուած համալսարան է՝ մասնագիտացած Փիլիսոփայութեան եւ Աստուածաբանութեան մէջ ուսումնասիրութիւններ եւ հետազօտութիւններ իրականացնելու գործում: Ֆակուլտետում նա ամենաերիտասարդ ուսանողուհին է եւ միակ թայլանտցին: Իր ուսումնառութեան տարիների մասին խօսելիս Թանիայի դէմքին յայտնւում է խանդավառ մի ժպիտ: Այնուամենայնիւ, նա գիտակցում է, որ դեռեւս ճանապարհ ունի անցնելու, որպէսզի կարողանայ ընկալել որոշ դասեր, ինչպէս օրինակ՝ Քրիստոֆ Թէոբալդի դասաւանդած Աստուածաբանութեան հիմնական եւ դաւանաբանական սկզբունքները:
Լեզուն ուսուցանելու եւ հաւատքի այս ճանապարհին իրեն ուղեկից լինելու համար Թանիան իր առանձնայատուկ երախտագիտութիւնն է յայտնում Հայր Ժագ Անժալբերին, ինչպէս նաեւ այն մարդուն, ում տանը բնակւում էր եւ իր համալսարանական ընկերներին: Ոմանց համար անակնկալ էր Թանիայի մկրտութիւնը, որը տեղի ունեցաւ 2018 թուականին՝ Փարիզի Սուրբ Իգնատիոս Եկեղեցում:
Աւետարանումը
Անցեալ տարի Թանիան վերադարձաւ Պանքոք: 26 տարեկան հասակում նա անգլերէն լեզուով աշխատում է ճափոնական դրամատանը: Չնայած այս ամէնին, երիտասարդ կինն ընդգծում է, որ դրամը պէտք է լինի միջոց, այլ ոչ թէ նպատակ, յատկապէս՝ Եկեղեցու ներսում:
Ինչպէս եւ երիտասարդներից շատերը, այնպէս էլ Թանիան, դեռեւս իր կոչման, «իր իսկական ցանկութեան, Իր Ճշմարիտ Կամքի» փնտռտուքների մէջ է: Նա շարունակում է փնտռել՝ ապաւինելով աղօթքի ուժին եւ մտքում ունենալով Սուրբ Իգնատիոս Լոյոլացու հետեւեալ խօսքերը. «Գործիր այնպէս՝ կարծես ամէն ինչ կախում ունի քեզանից, թէեւ քաջ գիտակցում ես, որ իրականում, ամէն ինչ Աստուծոյ ձեռքերում է»: Ուստի, Թանիան չի յուսալքւում:
Նա ափսոսանք է յայտնում՝ տեսնելով, որ երիտասարդ թայլանտցիները միայն նիւթականի փնտռտուքի մէջ են: «Նրանք ուշադրութիւնը կենդրոնացնում են այն ամէնի վրայ, ինչը կարող է յուզել իրենց: Եւ, եթէ նրանք Եկեղեցի չեն յաճախում, ապա՝ միայն այն պատճառով, որ դա իրենց համար ոչ մի նշանակութիւն չունի: Նրանք իրենք իրենց հարց են տալիս, թէ որն է Եկեղեցու անհրաժեշտութիւնը եւ միշտ անդրադառնում են կարեւորութեան խնդրին»: Նա բերում է քրոջ օրինակը, ով թւում է, թէ «ընդհանրապէս ոչինչ չի զգում»: Թանիան տեսնում է քրոջ «անտարբերութիւնը» կրօնի նկատմամբ, քանի որ «ըստ նրա՝ առանց կրօնի էլ կարելի է ապրել շատ հանգիստ եւ չունենալ խնդիրներ»:
Երիտասարդ կնոջ ցանկութիւնն է վերստին կենդանացնել իր ընկերների հոգիներն ու սրտերը, որպէսզի նրանք կարողանան տեսնել աւելին, քան թոյլ են տալիս տեսնել նրանց աչքերը, ընդլայնել իրենց մտահորիզոնը եւ դուրս գալ գիտութեան եւ սեփական բանականութեան շրջանակներից: «Գոյութեան խնդիր է», - պնդում է Թանիան:
Անշուշտ, գաղափարախօսութիւն կամ մտածելակերպ փոխելը ամենեւին էլ դիւրին չէ, քանի որ «սա ենթադրում է համակողմանի աշխատանք», սակայն Թանիան իրեն պարտուած չի համարում, ընդհակառակն, աշխատանքային ժամերից դուրս համացանցային կայքէջի (https://themomentum.co/author/tanyabhorana/) համար քրիստոնէութեան մասին յօդուածներ է գրում:
Առցանց համակարգում Թանիան փորձում է «գործնական» եւ «ընդհանուր» բառամթերք գործածել, որը յարմարեցուած կը լինի երիտասարդներին եւ, յատկապէս՝ հասանելի աւելի լայն շրջանակների, օրինակ՝ թայլանտցի ոչ քրիստոնեայ երիտասարդներին: Իրականում, - ինչպէս նշում է Թանիան, - Աստուածաշնչի թարգմանութիւնը, նաեւ պատարագի լեզուն պատկանում են «արքայական» լեզուին, այլ կերպ ասած՝ անհասկանալի են մարդկանց մեծամասնութեան համար:
Հանրային կեանքը
Թանիան ուզում է, որ բոլորը ճանաչեն իր Եկեղեցին, ինչը նաեւ նշանակում է փոխել այն կանխակալ կարծիքները, որ կարող են ունենալ թայլանտցիները: Օրինակ, պուտտիսթների մօտ հոգեւորականները եւ աշխարհիկները երկու տարբեր աշխարհներ են, իսկ Եկեղեցում քահանաները օտար կամ անհասանելի մարդիկ չեն: «Նրանց մօտ նաեւ այն տպաւորութիւնն է, թէ քրիստոնէութիւնը Յիսուսն է, ով փորձում է մեզ ինչ-որ բան պարտադրել եւ, որ Նա մեզ զրկում է ազատութիւնից, մինչդեռ ամէն բան հակառակն է»: Ինչո՞վ է բացատրւում այս տպաւորութիւնը: Գուցէ այն հանգամանքով, որ թայլանտական մշակոյթի մէջ մեծահասակների եւ «նախնիների» խօսքը քննարկման ենթակայ չէ: «Երիտասարդներին ոչինչ չի մնում, քան լռել»:
Սրբազան Քահանայապետ Ֆրանցիսկոսի այցից յետոյ Թանիայի համացանցային գործունէութիւնը աւելացաւ: Նրա հետ կապ հաստատեցին շատ կարեւոր առցանց լրաթերթից (https://thestandard.co/author/tanyabhorana/), որպէսզի խօսի Նորին Սրբութիւն Ֆրանցիսկոսի եւ Եկեղեցու մասին: Թայլանտերէն լեզուով գրուած իր յօդուածների միջոցով Թանիան ուզում է գրաւել այն ընթերցողների ուշադրութիւնը, ովքեր գրեթէ ծանօթ չեն կաթողիկէ դաւանանքին:
Նա յօդուածներ է գրել ինչպէս տրաբեան գարեջրի, այնպէս էլ սիւնհոդոսների վերաբերեալ: Վերջին շրջանում գրուած յօդուածների մեծ մասը նուիրուած էին Ֆրանցիսկոս Պապին: Թանիան պատմում է «բարեսիրտ մարդու», «հոգեւոր առաջնորդի» մասին, բայց նաեւ մարդու, ով անցեալում՝ Արժանթինի բռնապետութեան տարիներին, դժուարութիւնների միջով է անցել, ինչը նրան ստիպում է դատապարտել անհաւասարութիւնները: Նա խօսում է հաւատքի մարդու եւ Պետութեան ղեկավարի մասին: «Իմ ընթերցողները շատ հետաքրքրուած էին Միացեալ Նահանգների եւ Քուպայի միջեւ Սրբազան Քահանայապետ Ֆրանցիսկոսի ստանձնած հաշտարարութեամբ» եւ ընդհանուր առմամբ՝ Սուրբ Աթոռի վարած դիւանագիտական աշխատանքով:
Սրբազան Քահանայապետի Թայլընտ կատարած այցելութիւնը միտուած էր տեղի կաթողիկէ փոքրաթիւ համայնքին խրախուսելուն, որպէսզի նրանք կարողանան վկայել Աւետարանը՝ քայլելով XVI դարում այստեղ ժամանած միսիոնարների հետքերով: Նորին Սրբութիւնը հաստատեց այս յանձնառութիւնը Պանքոքի Ազգային մարզադաշտում մատուցած պատարագի ժամանակ: Թանիան, ով գրի էր առնում այդ ամէնը՝ կը շարունակի իր աշխատանքն ի նպաստ աւետարանացման:
Նորին Սրբութեան ժամանումը ժպիտի երկիր կարող էր նաեւ կեանքի կարեւոր փոփոխութեան սկիզբ դառնալ երիտասարդ կնոջ համար: Իրականում, թէեւ չհաւատալով, սակայն լռութեան մէջ Թանիան մէկ այլ ցանկութիւն էր յայտնել եւ խոստացել՝ «սկսել իր հանրային կեանքը», եթէ Սրբազան Քահանայապետ Ֆրանցիսկոսը երբեւէ այցելեր իր երկիր: Այժմ, երբ Նորին Սրբութիւնը եկել է իրենց հետ միասին աղօթելու՝ «շատ հնարաւոր է», որ Թանիան շուտով խօսի իր ծնողների հետ, ովքեր դեռեւս չգիտեն, որ իրենց դուստրը դաւանափոխ է եղել: Նա կը ցանկանար «ճիշտ պահ» ընտրել եւ «առանց խոցելու» ծնողներին ամէն բան պատմել, որպէսզի հասկանան, թէ «որքան շատ է դուստրը նրանց սիրում»: Թանիայի ամենամեծ ցանկութիւններից մէկն էլ այն է, որ ծնողներն իրեն «իսկապէս» ճանաչեն:
Թարգմանեց՝ Հրանուշ Սարգսեանը
Շնորհակալութիւն յօդուածը ընթերցելուն համար։ Եթէ կը փափաքիս թարմ լուրեր ստանալ կը հրաւիրենք բաժանորդագրուիլ մեր լրաթերթին` սեղմելով այստեղ
