«Սահմաններից այն կողմ» - Սերժ Թանգեան՝ երգիչ-երգահան և քաղաքական ակտիվիստ

Սերժ Թանգեան, ամերիկահայ երաժիշտ և ակտիվիստ, որը առաւել յայտնի է որպէս «Կրեմմիի» առաջադրուած System of a Down խմբի մենակատար։ Իր երաժշտութիւնից դուրս Թանգեանը քաղաքական փոփոխութիւնների և սոցիալական արդարութեան ուժ է, որն օգտագործում է իր արւեստը ճնշուածների ձայնն ուժեղացնելու և աւելի լաւ աշխարհի համար քարոզելու համար:

Սերժ Թանգեանը ծնուել է Պէյրութում (Լիբանան), 1967 թուականին, հայ ծնողների ընտանիքում, ովքեր եղել են Հայոց ցեղասպանութիւնը վերապրածների ժառանգներից։ Երբ նա փոքր էրեխա էր, նրա ընտանիքը գաղթեց Լոս ԱնՃելըս, Քալիֆորնիա, որտեղ նա մեծացաւ՝ շրջապատուած սփիւռքահայ ծաղկող համայնքով: Իր կեանքի սկզբում Թանգեանը զարգացրեց երաժշտութեան հանդէպ խոր սէր և սոցիալական արդարութեան սուր զգացում, որոնք հետագայում կձևաւորեն նրա կարիերան և առաքելութիւնը:

Թանգեանը համբաւ ձեռք բերեց որպէս System of a Down խմբի ֆրոնտմեն, որը յայտնի դարձաւ ծանր մեդալի, պանկի և հայկական ժողովրդական երաժշտութեան իւրայատուկ միաձուլմամբ: «Chop Suey!»-ի և «Toxicity» նման հիթերի միջոցով խումբը ձեռք բերեց համաշխարհային հետևորդներ և հասաւ առևտրային յաջողութիւնների: Սակայն Թանգեանի խօսքերը, որոնք լցուած են քաղաքական և սոցիալական մեկնաբանութիւններով, խմբին առանձնացնում են երաժշտական ​​արդիւնաբերութեան մէջ: Նա օգտագործել է իր հարթակը` բարձրացնելու իրազեկուածութիւնը այնպիսի խնդիրների մասին, ինչպիսիք են կոռուպցիան, պատերազմը և մարդու իրաւունքների խախտումները, յատկապէս այն, ինչ վերաբերում է իր հայկական ժառանգութեանը:

Թանկեանի ամենանշանակալի ներդրումներից մէկը Հայոց ցեղասպանութեան ճանաչման շուրջ նրա ակտիւութիւնն է։ Թե՛ իր երաժշտութեան, թէ՛ իր հրապարակային յայտարարութիւնների միջոցով Թանգեանը եղել է 1915-ից 1923 թուականներին տեղի ունեցած ցեղասպանութեան համաշխարհային ճանաչման ջատագովը: Իր «P.L.U.C.K.» երգում, որը նշանակում է «Քաղաքական ստախօս, անսուրբ, վախկոտ մարդասպաններ», նա, ուղղակիօրէն խօսում է հայերի բախուող վայրագութիւնների մասին՝ կոչ անելով արդարութեան և յիշողութեան:

Թանգեանն իր ազդեցութիւնն օգտագործում է նաև Հայաստանում քաղաքական փոփոխութիւններին աջակցելու համար։ 2018 թուականին, Հայաստանի թաւշեայ յեղափոխութեան ժամանակ, նա ակտիւօրեն աջակցում էր խաղաղ ցոյցերին, որոնք ի վերջոյ հանգեցրին իշխանութեան փոփոխութեան։ Թանգեանը նոյնիսկ մեկնել է Հայաստան՝ կանգնելու ցուցարարների կողքին, որտեղ ելոյթ է ունեցել ամբոխին և հանդէս եկել ի պաշտպանութիւն ժողովրդավարութեան և բարեփոխումների շարժման:

Երաժշտութիւնից բացի Թանգեանը զբաղուել է գեղարուեստական ​​այլ ձեռնարկներով՝ ներառեալ պոեզիան, նկարչութիւնը և կինոն: Նրա «Իշխանութեան ճշմարտութիւնը» վաւերագրական ֆիլմը ուսումնասիրում է երաժշտութեան ուժը՝ որպէս սոցիալական և քաղաքական փոփոխութիւնների գործիք և արտացոլում է ինչպէս արհեստագէտի, այնպէս էլ ակտիվիստի կեանքը: Թանկյանի բազմակողմանի կարիերան մարմնաւորում է արուեստը որպէս դիմադրութեան, յոյսի և բուժման միջոց օգտագործելու պարտաւորութիւն:

Այժմ նա համարւում է մետալ-ռոքի պատմութեան լաւագոյն վոքալիստներից մէկը: SOAD-ի բաժանումից յետոյ Սերժը թողարկեց իր սոլո-ալպոմները, ձեռնարկեց ձայնագրման լեյբլ, ստեղծեց ֆիլմերի ու վիդեոխաղերի  երաժշտական ստեղծագործութիւններ ու հիմնեց «Axis of Justice» հասարակական կազմակերպութիւնը Rage Against the Machine/Audioslave խմբի կիթառահար Թոմ Մորելոյի հետ: Սոցիալական արդարութեան և մարդու իրաւունքների իր ակտիվիստական գործունութեանը զուգահեռ` Սերժը նաև բնապահպանութեան ու կենդանիների պաշտպանութեան դեսպան է:

Սերժ Թանգեանի կեանքը վկայում է փոփոխութիւնների մղելու արուեստի ուժի մասին։ Իր երաժշտութեան, ակտիվութեան և արդարութեան համար անսասան ձայնի միջոցով Թանգեանը յիշեցնում է մեզ ճշմարտութեանը տէր կանգնելու կարևորութեան մասին, նոյնիսկ դժուարութիւնների դէպքում:

Հաղորդաշարը պատրաստեց`  Ռուզաննա Պետրոսեանը