2024.12.04 Arno Babagianian, compositore musicista armena

«Սահմաններից այն կողմ» - Առնօ Պապաճանեան Խորհրդային անուանի երաժիշտ հեղինակը

Առնօ Պապաճանեանը՝ Հայաստանի ամենանշանաւոր երաժիշտ-հեղինակներէն մէկը, որը յայտնի է իր դինամիկ ստեղծագործութիւններով, որոնք գրաւել են հայ մշակոյթի ոգին և հոգին։ Պապաճանեանի ստեղծագործութիւնն ընդգրկում էր տարբեր ժանրեր՝ խորը ազդեցութիւն թողնելով խորհրդային և հայկական երաժշտութեան վրայ։
Ունկնդրէ հաղորդաշարը

Առնօ Պապաճանեանը ծնուել է Երևանում, 1921թ.: Նրա երաժշտական​​տաղանդն ակնառու է եղել երիտասարդ տարիքից, և նա վաղ կրթութիւն է ստացել Երևանի պետական ​​կոնսերվատորիայում, որտեղ կատարելագործել է իր հմտութիւնները դասական դաշնամուրի և ստեղծագործութիւնների մէջ: Մոսկուայի կոնսերվատորիայում հետագայ ուսանելուց յետոյ նա հանդէս եկաւ որպէս փայլուն դաշնակահար և կոմպոզիտոր՝ հայկական ժողովրդական երաժշտութիւնը միախառնելով արևմտեան դասական երաժշտութեան տարրերին։ Նրա ոճը արտացոլում էր նրա հայկական ժառանգութիւնը՝ միաժամանակ ներառնելով ռուսական դասական երաժշտութեան մեծ նուագախմբային և ներդաշնակ որակները:

Պապաճանեանի ստեղծագործութիւնն աչքի է ընկնում իր յուզական խորութեամբ, հարստութեամբ և տեխնիկական վարպետութեամբ։ Նրա ստեղծագործութիւնները ներառում են սիմֆոնիաներ, համերգներ, կամերային երաժշտութիւն և հանրաճանաչ երգեր։ Նրա «Հերոսական բալլատը», մասնաւորապէս, դարձաւ ամենայայտնի ստեղծագործութիւններից մէկը և ընդգծեց աւանդական և ժամանակակից հնչիւնները միախառնելու նրա իւրայատուկ մօտեցումը:

Պապաճանեանի ամենասիրուած ստեղծագործութիւններից է նրա «Էլեգիա» դաշնամուրային ստեղծագործութիւնը՝ գրուած ընկերոջ յիշատակին։ Այս ստեղծագործութիւնը ցոյց է տալիս Պապաճանեանի՝ հայկական երաժշտութեան մելամաղձոտ գեղեցկութիւնը պատկերելու հմտութիւնը և արտացոլում է նրա խորը կապն իր արմատների հետ: Չնայած իր պարզութեանը, «Էլեգիան» արձագանքում է կարոտի և հայրենասիրութեան զգացումով, զգացմունքներ, որոնք խորապէս յուզել են նրա ունկնդիրներին:

Բացի իր դասական ստեղծագործութիւններից, Պապաճանեանը նաև հեղինակել է հանրաճանաչ երգեր, որոնք թանկ են մնացել Հայաստանում և նախկին Խորհրդային Միութիւնում: Նրա երգերը, որոնք գրուել են Ռոբերտ Ռոժդեստվենսկու նման բանաստեղծների հետ, հասան լայն լսարանի և յաճախ ընդգծեցին սիրոյ, յոյսի և տոկունութեան համընդհանուր թեմաները: Պապաճանեանի երաժշտութիւնը խօսում էր մարդկանց առօրեայի հետ՝ դարձնելով նրան սիրելի կերպար տարբեր սերունդների համար:

Խորհրդային և հայկական մշակոյթում ունեցած աւանդի համար Պապաճանեանը ստացել է «ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստ» կոչումը, որը խորհրդային արուեստագէտներին շնորհուած բարձրագոյն պարգևներից է։ Այս ճանաչումն ամրապնդեց նրա տեղը խորհրդային ժամանակաշրջանի մեծ կոմպոզիտորների շարքում։ Պապաճանեանի ժառանգութիւնը շարունակում է ապրել Հայաստանում, որտեղ նրա երաժշտութիւնը նշւում և պարբերաբար հնչում է։ Նրա ստեղծագործութիւնը ազգային հպարտութեան աղբիւր է, իսկ ստեղծագործութիւնները հայ երաժշտութեան ու մշակոյթի մնայուն ուժի վկայութիւնն են:

Պապաճանեանի երաժշտութիւնը շարունակում է մնալ հայկական ժառանգութեան գեղեցիկ արտայայտութիւնը, որը համատեղում է ժողովրդական երաժշտութեան խորը զգացմունքայնութիւնը դասական ստեղծագործութեան բարդութեան հետ: Նրա աշխատանքը յիշեցնում է մեզ երաժշտութեան ուժի մասին՝ անցնելու սահմանները և կապելու մարդկանց տարբեր մշակոյթներով:

Շնորհակալութիւն յօդուածը ընթերցելուն համար։ Եթէ կը փափաքիս թարմ լուրեր ստանալ կը հրաւիրենք բաժանորդագրուիլ մեր լրաթերթին` սեղմելով այստեղ

17/12/2024, 08:42