Biskup Zaporoża: Wielki Piątek trwa u nas każdego dnia

Beata Zajączkowska (Radio Watykańskie): Ukraina idzie ekstremalną drogą krzyża. To kolejny wojenny Wielki Piątek, jak go przeżywacie?

Bp Jan Sobiło: Tak, to już trzeci Wielki Piątek w czasie pełnoskalowej wojny. Z jednej strony przyzwyczailiśmy się do tego krzyża wojennego, a z drugiej jest on coraz bardziej bolesny. Tak jak rana, którą długo już nosisz, ale jednocześnie nie widzisz, że może się zagoić w najbliższym czasie. I sama świadomość tego, że ta wojna trwa i nie wiadomo jeszcze, jak długo potrwa, jest bardzo bolesna. Jednocześnie widzę, że ludzie przyzwyczaili się już do wystrzałów i do tego, że ktoś zginął, że przywożą rannych żołnierzy. Muszą po prostu żyć i wiedzą, iż nawet w czasie wojny trzeba funkcjonować, trzeba pójść po chleb, trzeba się pomodlić. Na początku wojny niektórzy mieli problem z modlitwą, a teraz widzę, że nauczyli się organizować sobie czas i miejsce dla modlitwy, bo odczuwają, iż bez niej tego długiego czasu wojennego nie da się przeżyć.

Męka Pańska to rzeczywistość szczególnej samotności. Jak wygląda kwestia przeżywania samotności w tym mrocznym dla Ukrainy czasie?

Widzę tę samotność szczególnie kiedy patrzę na ludzi, którzy zostali osamotnieni przez śmierć najbliższych. Wdowy, matki, które utraciły syna. Dzieci, które utraciły ojca. Połowa rodziny musiała wyjechać za granicę, czy na zachodnią Ukrainę, a mąż jest na linii frontu albo zabezpiecza tyły dla żołnierzy. Wojna rozdzieliła bardzo wiele rodzin, rozdzieliła przyjaciół. I teraz musieliśmy się nauczyć też tej samotności. Jednocześnie pozwala nam to bardziej zrozumieć samotność Jezusa na krzyżu, który mówi „Boże mój, Boże mój, czemuś mnie opuścił?”. Tajemnica samotności jest związana z Golgotą, z Paschą Pana. Bardzo wielu Ukraińców, szczególnie tutaj na Wschodzie, teraz doświadcza tej tajemnicy, której nawet opowiedzieć się nie da, a ludzie muszą ją przeżyć. Jezus jednak daje moc - tak jak Jemu dał ją Ojciec, żeby przetrwał samotność krzyża - teraz On daje ludziom moc z nieba, aby mogli zatopić się w ranach Chrystusa. Tam odnajdują zrozumienie i moc do przeżycia tej bardzo trudnej samotności: samotności krzyża wojny, którą przeżywamy.

Jak przeżywacie te dni? Zaporoże jest non stop ostrzeliwane, czy jest możliwość spotkania się na wspólną modlitwę?

Rzeczywiście świętowanie w czasie wojny nie jest w ogóle podobna do świętowania w czasach pokoju, dlatego, że istnieją inne priorytety. Szukamy możliwości spotkania z Panem. Szukamy okazji do dobrej modlitwy, do głębokiej gruntownej generalnej spowiedzi, dlatego że wszyscy nasi wierni zdają sobie sprawę, iż dzisiaj jesteśmy żywi, ale jutro możemy się nie obudzić, bo nasz dom może zostać zrujnowany rakietą. I dlatego też priorytet stanowi zadbanie o zbawienie duszy. I świętowanie przede wszystkim ukierunkowuje nasze myśli na to, jak się przygotować na każdą sytuację, nawet na ewentualną śmierć. Bo ten Wielki Tydzień, który przeżywamy, może być ostatnim w moim życiu i od tego będzie zależeć cała wieczność. Przed wojną zauważałem, że w przygotowaniach do świąt wszystko idzie, jak rozpędzony pociąg: zakupy, sprzątanie, coś trzeba upiec, pomyśleć o gościach i przy okazji pójść do kościoła. Teraz wszystko się przestawiło: najważniejsze jest, żeby być z Jezusem, żeby zrozumieć też sens życia bardzo krótkiego i kruchego oraz żeby odnaleźć sens cierpienia i śmierci, która może jutro zajrzeć też do mojego domu. Ostatnie silne ostrzały Zaporoża bardzo mobilizują nas do duchowego przeżywania tajemnicy paschalnej. Wiemy, że Jezus jest z nami. Wiemy, że bez Niego tego wszystkiego, co przeżywamy, zrozumieć się nie da. I dlatego też bardzo wiele osób doznaje głębokiego nawrócenia. Na początku wojny wiele osób wyjechało z miasta, ale przyszło do kościoła jeszcze więcej. I ciągle przygotowujemy do pierwszej spowiedzi, do Komunii świętej, do chrztu. Wiele osób naprawdę przeszło takie rekolekcje, które wygłosił sam Bóg prosto do serca ludzkiego, kierując słowa o ważności życia, o sensie życia, o sensie cierpienia, krzyża i śmierci.

Jak ten Wielki Tydzień przeżywany jest na froncie, czy jakoś tam docieracie z posługą?

Tak, kapłani docierają z posługą. Żołnierze, kiedy mają chwilę wolnego, przyjeżdżają do kościoła, żeby się wyspowiadać, żeby przyjąć Komunię Świętą. Kapłani też jeżdżą na front tam, gdzie to możliwe, bo jak jest bardzo mocny ostrzał, to służby specjalnie nie puszczają nikogo, by nie narażać na śmierć. Jednak tam, gdzie tylko to możliwe, nie wyłącznie kapelani, a wszyscy kapłani, jadą, żeby pomóc żołnierzom w przygotowaniu duchowym nie tylko do przeżycia świąt, ale również do tej najtrudniejszej sprawy, jaką stanowi przebywanie na linii frontu w niebezpieczeństwie śmierci. Oni tam się znajdują i my nie wiemy, czy ci, których wczoraj wyspowiadaliśmy, jeszcze dzisiaj są żywi. Jest bardzo wielu rannych, przywożą bardzo wielu zabitych żołnierzy. Odprawiamy wiele pogrzebów, bo na linii frontu sytuacja jest bardzo trudna. Każdy żołnierz, który ma potrzebę wyspowiadania się, rozmowy z kapłanem, ma taką możliwość.

Co dla Księdza Biskupa jest największym bólem, który składa pod krzyżem Jezusa?

Najtrudniej jest mi patrzeć na młodych żołnierzy z podwójną amputacją nóg, a czasami jeszcze bez ręki. Przecież całe życie dopiero przed nimi. Jedni złożyli w ofierze swoje zdrowie, inni złożyli w ofierze całe swoje życie. I tę wielką ofiarę przyjął Jezus za ratunek dla całej Ukrainy: żeby nie utraciła suwerenności, niepodległości. Naprawdę ogromną cenę płacą teraz żołnierze i ludność cywilna, która jest blisko linii frontu. Podobnie jak za nasz grzech trzeba było, żeby Jezus oddał swoje życie w wielkiej męce w czasie Drogi Krzyżowej i na Golgocie, tak teraz Ukraina, aby nie zostać zajęta przez okupantów, płaci wielką cenę zdrowia i życia żołnierzy. Ja w mojej osobistej modlitwie przynoszę Jezusowi pod krzyż właśnie żołnierzy, szczególnie tych z amputowanymi kończynami. Wielu z nich będzie miało problem, żeby funkcjonować, będą całkowicie zależni od najbliższych. Także ich rodziny, niosące bardzo ciężki krzyż kalectwa swoich mężów, ojców, synów, oddajemy Jezusowi. Wiemy, że tylko Jezus może w tej sytuacji pocieszyć serce człowieka, serce żołnierza. I tylko On może przynieść pokój w sercu matki, która utraciła syna, czy sercom dzieci, które utraciły swojego tatę.

Krzyż Jezusa jest też krzyżem triumfalnym. Jaka nadzieja płynie z niego dziś dla Ukrainy?

 W krzyżu Pana Jezusa jest cała nasza nadzieja. Zdajemy sobie sprawę, że ani dyplomaci, ani politycy nas nie uratują. Mogą pomóc i być narzędziem w ręku Boga, ale całą nadzieję pokładamy w krzyżu Pana Jezusa. I ten krzyż prowadzi do zwycięstwa naszej Ukrainy, ale też do zwycięstwa całej cywilizacji chrześcijańskiej. Teraz musimy przeżyć jeszcze bardzo zimny okres okupacji i wojny oraz tego szantażu, który jest rozprzestrzeniany propagandowo na całym świecie z Rosji. Dlatego też całą nadzieję pokładamy w zwycięstwie Chrystusa, wiemy i wierzymy, że to zwycięstwo przyjdzie dla Ukrainy i z Ukrainy wyjdzie taki świeży powiew zwycięstwa na całą Europę i na cały świat. Myślę, iż dopiero po zwycięstwie Ukrainy, po zakończeniu tej okrutnej wojny zrozumiemy, co znaczą słowa Matki Bożej w Fatimie, która prosiła nas o modlitwę za nawrócenie Rosji.

O co Ksiądz Biskup prosi dziś świat spod krzyża Jezusa?

Spod krzyża Jezusa proszę wszystkich ludzi dobrej woli, cały świat, o modlitewne wsparcie Ukrainy, o głębokie nawrócenie, dlatego że wojna jest też wynikiem grzechu każdego z nas. Ciężki grzech przypomina wielką rakietę Iskander, która ma moc rozwalić wielopiętrowy budynek mieszkalny i zabić wiele osób. Lekki grzech jest jak kula z karabinu, która może poranić dotkliwie żołnierza czy osobę cywilną. Stąd potrzeba naszego nawrócenia, naszego przylgnięcia do Jezusa, naszego postu, o który prosi Matka Boża mówiąc, że postem i modlitwą możemy zatrzymać nawet wojnę. Chciałbym bardzo pokornie prosić cały świat o modlitwę i o post. Nawrócone serce potrafi wznieść modlitwę ponad ciemne chmury, stąd też niech spod Krzyża Jezusowego wybrzmi ta prośba o nasze nawrócenie, o głęboką modlitwę, o post, żebyśmy mogli doczekać jak najszybciej nowych czasów: czasu głębokiego pokoju, prawdziwego pokoju, który Jezus pragnie nam dać, a my, współpracując z Nim, możemy ten czas przyspieszyć - modlitwą, postem i osobistym nawróceniem.