Komunikacja Franciszka: gdzie słucha, słyszy

Beata Zajączkowska – Watykan  

Pod lupę wzięto zarówno papieskie wystąpienia, jak i dokumenty poczynając od adhortacji Evangelii gaudium, a na encyklice Fratelli tutti kończąc. Wskazano słowa-klucze, które dzięki Franciszkowi na stałe weszły do języka opisującego życie Kościoła. Wśród nich warto wymienić ekologię integralną, przyjaźń społeczną, braterstwo, czy kulturę spotkania. Przypomniano zarazem, że w papieskim kodzie semiotycznym cisza może mieć tak samo ogromne znaczenie jak słowo.

W tym kontekście wskazano samotną modlitwę Papieża 27 marca, na zalanym deszczem Placu św. Piotra, która stanowi najbardziej wyrazistą ikonę czasu pandemii. Zauważono, że „przesłanie wyszło wówczas poza granice wiary katolickiej i stało się interpretatorem udręki i nadziei całej ludzkości”. Przypomniano, że Franciszek, w swoim wymiarze komunikatora, gdzie słyszy, słucha. Słuchanie, dla niego, ma związek z ABC ludzkich relacji i jest ważniejsze od serwowania gotowych recept. Stąd Papież zachęca do „apostolatu ucha”. Jako cechę charakterystyczną papieskiej komunikacji wskazano również to, że odwrócił on do góry nogami funkcjonalistyczny paradygmat komunikacji, który uważa komunikację za broń, którą można pokonać drugiego. Papież pokazuje, że komunikacja jest przede wszystkim darem i możliwością, która pozwala nam wzrastać wraz z drugim. Prostą konsekwencją tej altruistycznej logiki jest to, że komunikator nie dominuje przesłania, które chce przekazać. Im bardziej usuwa się w cień, tym bardziej wybrzmiewa ono z większą mocą.