Papież do instytucji finansowych: potrzeba nowego modelu gospodarczego

Beata Zajączkowska – Watykan  

Ojciec Święty przypomina, że w minionym roku z powodu pandemii świat został zmuszony do stawienia czoła serii poważnych i wzajemnie powiązanych kryzysów społeczno-ekonomicznych, ekologicznych i politycznych. Zachęcił światowe instytucje finansowe do wypracowania takiego modelu naprawy, który będzie bardziej solidarny, integrujący i zrównoważony. Podkreślił, że popularne obecnie pojęcie ożywienia gospodarczego nie może ponownie sprowadzać się do nierównego i niezrównoważonego modelu życia społeczno-gospodarczego, w którym garstka populacji posiada połowę światowych bogactw.

Papież podkreślił, że jeśli mamy wyjść z pandemii jako lepszy, bardziej ludzki i solidarny świat, to potrzeba nowych form uczestnictwa w życiu społeczno-gospodarczym, które staną się wrażliwe na głos ubogich i ich potrzeby. Franciszek wskazał, że przy tworzeniu krajowych planów odbudowy potrzeba też globalnego planu, który przyczyni się do wspierania integralnego rozwoju wszystkich narodów. Jako konkretne kroki na tej drodze wskazał konieczność zmniejszenia zadłużenia krajów najuboższych i rozliczenie przez kraje rozwinięte z długu ekologicznego. „Uwolnienie najuboższych od ciężaru zadłużenia jest dziś głęboko ludzkim gestem, który może pomóc ludziom w rozwoju, w dostępie do szczepionek, opieki zdrowotnej, edukacji i miejsc pracy” – pisze w swym przesłaniu. Wskazuje, że pieniądze publiczne nie mogą być oderwane od dobra publicznego, a rynki finansowe powinny wypracować regulacje działające naprawdę na rzecz dobra wspólnego.

Ojciec Święty zwrócił również uwagę na problem tzw. „długu ekologicznego", jaki zaciągnęły kraje najbogatsze, doprowadzając do degradacji środowiska krajów ubogich i wykorzystując ich zasoby naturalne. Wezwał świat finansów do opracowania sprawnych mechanizmów obliczania tego długu ekologicznego, tak aby kraje rozwinięte mogły go spłacić, nie tylko ograniczając znacznie zużycie energii nieodnawialnej czy pomagając krajom uboższym we wprowadzaniu polityki i programów zrównoważonego rozwoju, ale także pokrywając koszty niezbędnych w tym celu innowacji.

„Zaangażowanie w solidarność gospodarczą, finansową i społeczną oznacza więcej niż sporadyczne akty szczodrości” – pisze Papież, przypominając za swą encykliką „Fratelli tutti”, że oznacza to „działanie w kategoriach wspólnoty, priorytetu życia wszystkich nad przywłaszczaniem sobie dóbr przez niewielu. To także walka ze strukturalnymi przyczynami ubóstwa, nierównością, brakiem zatrudnienia, ziemi i mieszkań, negowaniem praw społecznych i pracowniczych. Solidarność, pojmowana w swoim najgłębszym sensie, jest sposobem kształtowania historii”. Franciszek zauważył, że w obecnym czasie wywołanego pandemią globalnego kryzysu opieki zdrowotnej szczególnie potrzebujemy sprawiedliwie finansowanej solidarności szczepionkowej, ponieważ, jak podkreśla Papież, nie możemy pozwolić, by prawo rynku wzięło górę nad prawem miłości i zdrowia wszystkich ludzi. Ojciec Święty ponowił swój apel do przywódców rządów, przedsiębiorstw i organizacji międzynarodowych o współpracę w zapewnieniu szczepionek dla wszystkich, zwłaszcza najbardziej bezbronnych i potrzebujących.