Penitencjaria Apostolska przypomina o tajemnicy spowiedzi

Krzysztof Ołdakowski SJ – Watykan

Dokument zwraca uwagę na współczesny kontekst kulturowy, w którym rozwojowi techniki oraz wielości mediów nie towarzyszy zaangażowanie w poszukiwanie prawdy. Dąży się raczej do rozpowszechniania jak największej ilości informacji. O każdym można powiedzieć co się chce, bez żadnej odpowiedzialności. Publikuje się różnego rodzaju informacje dotyczące najbardziej prywatnych oraz poufnych sfer życia. Na ich podstawie formuje się opinie o ludziach, naruszając często ich dobre imię. Ta dość powszechna postawa przenika również do życia Kościoła, który w imię przejrzystości i poprawności chciałby przyjąć rozwiązania stosowane w prawodawstwie cywilnym.

W tym kontekście Penitencjaria Apostolska uznała za ważne przypomnienie o absolutnej nienaruszalności pieczęci sakramentalnej, która opiera się na prawie Bożym i nie dopuszcza żadnych wyjątków. Kapłan jest wezwany do obrony tajemnicy spowiedzi nie tylko z racji „lojalności” wobec penitenta, ale przede wszystkim z powodu szacunku dla świętości sakramentu pokuty. Nota podkreśla nieprzystawalność pieczęci sakramentalnej do tajemnicy zawodowej, która wiąże niektóre kategorie osób: lekarzy, dziennikarzy i prawników. W tych przypadkach występują wyjątki od ogólnej zasady zachowania sekretu. Tajemnica spowiedzi nie jest obowiązkiem narzuconym z zewnątrz, ale nieodłącznym wymogiem sakramentu i jako taka nie może być zniesiona również przez penitenta. Osoba spowiadająca się nie mówi do spowiednika-człowieka, ale do Boga, więc przejęcie tego, co należy do Niego należy uznać za świętokradztwo.

Nota rozważa również sferę moralno-prawną właściwą dla aktów forum wewnętrznego, które są dokonywane poza sakramentem pokuty. Klasycznym przykładem jest tutaj kierownictwo oraz towarzyszenie duchowe. Również w tych przypadkach prawo kanoniczne gwarantuje szczególną poufność rozmowy duchowej, która obejmuje najbardziej intymną i osobistą sferę życia wiernych w odniesieniu do słuchania oraz rozeznawania woli Bożej.

Ostatni punkt Noty dotyczy innych rodzajów tajemnicy, które wykraczają poza sferę forum wewnętrznego. W tym względzie zostaje potwierdzona zasada naturalnego prawa do zachowania tajemnicy, z wyjątkiem sytuacji, gdy mogłoby to wyrządzić poważne szkody tym, których ona dotyczy lub osobom trzecim. Wtedy ujawnienie prawdy jest jedyną drogą pozwalającą ochronić osoby przed wyrządzeniem im krzywdy. Nota proponuje jako ogólne kryterium pójście za nakazem miłości braterskiej, mając na względzie dobro i bezpieczeństwo innych, szacunek dla życia prywatnego oraz dobra wspólnego.