Pierwsze synodalne propozycje

Beata Zajączkowska, Krzysztof Bronk – Watykan

W czasie konferencji prasowej prezentującej wyniki prac w małych grupach roboczych podkreślono, że wysunięte przez nie propozycje nie są punktem dojścia synodalnej debaty, ale kolejnym krokiem w słuchaniu tego, co Bóg dziś mówi do Kościoła. „Są to obserwacje, a nie końcowe wnioski” – podkreślał ks. Giacomo Costa, sekretarz synodalnej Komisji ds. Informacji.

Abp Rino Fisichella zauważył, że w Kościele powszechnym każdy naród, każda kultura i każda tradycja ma coś do powiedzenia i do wniesienia we wspólne dziedzictwo. Stąd też, jak podkreślił przewodniczący Papieskiej Rady ds. Nowej Ewangelizacji, włoska grupa robocza zaproponowała wprowadzenie specjalnego obrządku amazońskiego. Podkreślił przy tym, że Amazonia już jest otwarta na wiarę, istnieją tam wspólnoty kościelne i chodzi o to, by dać im większą możliwość życia zgodnie z własnymi tradycjami. 

„Postuluje się, by synod przyjął propozycję zgodnie, z którą ludy Amazonii mogą podjąć nową drogę własnego rytu amazońskiego, wyrażającego dziedzictwo liturgiczne, teologiczne, dyscyplinarne i duchowe, które do nich należy – mówił na konferencji prasowej prezentującej pracę w grupach roboczych abp Fisichella. – Ze specjalnym odniesieniem tego, co [soborowa konstytucja] «Lumen gentium» stanowi dla Kościołów Wschodnich. To ubogaci dzieło ewangelizacji wyrażającej wiarę, poprzez specyfikę własnej kultury”.

Abp Fisichella zauważył, że nowe ryty są wyrazem ewangelizacji. „Kiedy Ewangelia dociera do jakiejś kultury, «inkulturuje się» tzn. próbuje wyrazić tajemnice wiary w najbardziej spójny dla danej kultury sposób” – mówił hierarcha. Przypomniał, że ostatni nowy ryt został zatwierdzony w Kościele w XVIII w. Pytany, czy oznacza to otwarcie na zniesienie celibatu, zauważył, że w wymiarze dyscyplinarnym są w Kościele katolickim ryty, gdzie jest droga dla żonatych księży. Nie odpowiedział, czy nowy ryt zakłada też diakonat kobiet.

Uczestniczący w konferencji prasowej brazylijski biskup Mário Antônio da Silva poinformował, że zgłoszono również postulat święcenia żonatych mężczyzn, ponieważ potrzeba nowych współpracowników w dziele misyjnym, szczególnie we wspólnotach najbardziej oddalonych. Podkreślił jednocześnie, że nie umniejsza to znaczenia celibatu będącego darem, który należy uznać za bezcenne źródło łaski.

Za jedną z kluczowych kwestii uznano też bliskość z ubogimi, stanie po ich stronie. Oznacza to również zaangażowanie w sprawiedliwość społeczną. Wiele miejsca w relacjach z grup poświęcono tez idei Kościoła służebnego. Zakłada ona większe zaangażowanie świeckich, a także docenienie posług pełnionych przez kobiety. W niektórych sprawozdaniach zaproponowano rozciągnięcie na kobiety posługi lektora i akolity. Większość sprawozdań zachęca do refleksji nad kwestią diakonatu kobiet, a także do udzielania święceń kapłańskich żonatym mężczyznom, by zapewnić w ten sposób obecność Kościoła we wspólnotach tubylczych. Podkreślono też jednak potrzebę zachowania wartości celibatu.

Jedna z grup językowych wskazała też na brak adekwatnej refleksji nad przyczyną aktualnego kryzysu duszpasterstwa. Wiele grup wskazało na potrzebę zwołania osobnych synodów na temat roli kobiety w Kościele i celibatu.