Krishtlindja, në kryevepra proze: Atë Anton Luli S.J. “Nata e Krishtlindjes në nevojtore” (Emisioni VII)
R.SH. / Vatikan
Krishtlindja, në kryevepra proze: Atë Anton Luli S.J. “Nata e Krishtlindjes në nevojtore” (Emisioni VII)
Në rubrikën “Krishtlindja, në kryevepra proze” (Emisioni VII), vijojmë shfletimin e rrëfimeve kushtuar Solemnitetit të Lindjes së Jezusit, nga autorë të letërsisë shqipe. Pas françeskanit atë Anton Harapi, ju ftojmë të ndiqni tregimin e jezuitit, Atë Anton Luli. Na përshkruan natën më të pazakontë të Krishtlindjes. Titullohet “Krishtlindje në një nevojtore burgu”.
Atë Anton Luli, jezuit shqiptar, ishte tejet i njohur në kohën kur Krishtlindja kremtohej publikisht, si një nga Festat më të mëdha të vitit. Sot ndoshta nuk njihet aq shumë. Po e kujtojmë, prandaj me pak fjalë jetën e tij heroike. I lindur më 15 qershor 1910, në Lohe, në vitin 1991 figuronte martir në katalogun e përvitshëm të jezuitëve, botim i vitit 1989. E si martir paraqitej edhe në Buletinin Katolik, që dile në Amerikë, ku botohej fotografia e tij, me shënimin: “Martir për fe”. Po jezuiti, autor i librit “Già dato per martire” (Ne e dinim martir; Edizioni ADP, 1993), nga i cili shkëputëm për emisionin e sotëm fragmentin “Nata e Krishtlindjes në nevojtore”, ishte gjallë. E, më 7 nëntor 1996 pati hirin të përshëndesë Papën Gjon Pali II, në 50 vjetorin e meshtarisë.
Episodi i parë i librit të Atë Antonit, titullohet “Loja me top”.
Episodi i dytë që më vjen në mend, shkruan jezuiti shqiptar, është ai i “Natës së Krishtlindjes”:
“Isha në burg atë natë, kur mbarë bota e krishtenë përkujtonte lindjen e Jezu Krishtit me një festë shumë prekëse. Shefi i policisë më zvarriti në një nevojtore tanë handrak, në katin sipër. Aty më urdhnoi me u zhdeshë picak. Mandej lavari nji litar në tra, ma kaloi nën stjetulla e më detyroi me u çue në maje të gishtave. Më lidhi fort. Në mënyrë që trupi të mos mujte me pushue, tue e prekë tokën me kambë. E ngrehi litarin e ndjeva një dhimbje të mprehtë. M’u duk se m’u thyen tanë eshtënt. Mbeta varë ndërmjet tavanit e dyshemes, të cilën e prekshe sapak vetëm me majet e gishtave të kambëve.
Bota kremtonte Natën e Krishtlindjes. Ndërsa këtu ishte terr, shi, ftohtë. Mbeta varë, në heshtje të thellë. Një gjysëm ore, ndoshta. A një orë. Nuk më kujtohet sa. Mandej ndjeva se po më akulloheshin kambët e akulli ngjitej kadalë-kadalë. Ngjitej në gjuj, në stomak mandej... edhe pak, edhe pak, e do të mbërrinte në zemër. Më kapën një palë të dridhuna të forta. Nuk isha ma në gjendje me e sundue trupin tem, varun në terrin e zi të natës ma të shndritshme të vjetës. Thashë me vedi: “Tashti do të des me siguri. Vjerrë mbi handrakun e nevojtores së palame qyshkur. Në vend që të isha pranë elterit, la me dritën e Natës së Madhe!”.
Ndjeva se akullina po më prekte zemrën. Atëherë nisa me bërtitë me disprim. Shefi i policisë më ndigjoi e vrapoi në atë gjiriz, ku kalojshe, ndoshta, natën e fundit të Krishtlindjes, e të jetës. Më preku nën gju. E pa se po jepshe shpirt. Nuk i duhesha gja i dekun... Më zgjidhi, prandej, shpejt shpejt e më çoi në dhomën e tij. Aty ishte një stufë e ndezun. Më vuni aq pranë stufës, sa kjesh në rrezik me u djegë për së gjalli. Sepse trupi ishte ngri aq, sa nuk e ndiente ma nxehtësinë. Vetëm mbas një gjysë ore jeta nisi me u kthye në trupin e mardhun... Nata e Krishtlindjes... Isha gjallë!”.
