Patriku Bartolomeu: Pashkët, në një datë të përbashkët
R.SH. / Vatikan
“I lutemi Zotit që kremtimi i përbashkët i Pashkëve, të cilin do ta kemi vitin e ardhshëm, të mos jetë përkim i lumtur, ngjarje e rastësishme, por fillim i caktimit të një date të përbashkët për krishterimin perëndimor, në përkim me 1700-vjetorin, në vitin 2025, të mbledhjes së Koncilit I Ekumenik në Nikea i cili, ndërmjet tjerash, trajtoi edhe çështjen e rregullimit të kohës së kremtimit të Pashkëve. Ne jemi optimistë, sepse ka vullnet të mirë dhe gatishmëri nga të dyja palët, pasi kremtimi i veçantë i ngjarjes unike të Ngjalljes së vetme të një Zoti të vetëm, është shkandull”. Ky, fragmenti më domethënës i fjalimit, mbajtur të dielën e kaluar nga patriku ekumenik Bartolomeu, pas liturgjisë hyjnore që e kryesoi në kishën e Agioi Theodoros, në lagjen Vlagas të Stambollit.
Duke kujtuar se "në këtë ditë (31 mars) vëllezërit tanë të krishterë jo-ortodoksë kremtojnë Ngjalljen e Zotit tonë nga të vdekurit", Bartolomeu u drejtoi "një përshëndetje të përzemërt dashurie gjithë të krishterëve që festojnë Pashkët e Shenjta" në gjithë vendet, duke njoftuar se kishte dërguar përfaqësues të Patriarkanës së Kostandinopojës pranë konfesioneve të tjera të krishtera "për t'u përcjellë urimet më të mira e më të përzemërta".
Sivjet Kishat Ortodokse do t’i kremtojnë Pashkët e Ngjalljes pesë javë më vonë se katolikët dhe protestantët, përkatësisht të dielën, më 5 maj. Ndërsa në vitin 2025, data do të përkojë: të dielë, më 20 prill.
Fjalimi i Bartolomeut dhe kujtimi për festimet e 1700-vjetorit të Këshillit I të Nikesë, është ndihmë e re për të gjithë ata që e konsiderojnë domosdoshmëri caktimin e një date të përbashkët për kremtimin e Pashkëve nga gjithë të krishterët, çështje që Papa Françesku e ka prekur në një mori rastesh të ndryshme, ndërsa të njëjtin mendim e kanë pohuar edhe prijës të kishave të tjera të krishtera, duke përfshirë Patriarkun Ortodoks Kopt Tawadros II.
Në Nikea - lexojmë në një deklaratë të fundit nga Dikasteri për Nxitjen e Bashkimit të të Krishterëve - "një shtytje vendimtare iu dha kërkimit të një date të përbashkët për Pashkët të gjitha bashkësive të krishtera të perandorisë në atë kohë, duke vendosur si datë për festën e Pashkëve, të dielën pas hënës së parë të plotë të pranverës. Meqë në të njëjtën kohë u vendos që Pashkët të kremtoheshin pas Pesach hebraike, data e përbashkët e Pashkëve për të krishterët dhe hebrenjtë u braktis”.
Në shekullin e 16-të, kur Papa Gregori XIII nisi përdorimin e kalendarit gregorian, sipas të cilit Pashkët festohen gjithmonë të dielën pas hënës së parë të plotë të pranverës, u vendos që Kishat e Perëndimit ta caktonin datën sipas këtij kalendari, ndërsa “Kishat e Lindjes vazhdojnë t’i kremtojnë Pashkët sipas kalendarit Julian, në përdorim në të gjithë Kishën para reformës së kalendarit gregorian, mbi të cilin u bazua Koncili i Nikesë, në vitin 325” .
