Kisha në Shqipëri, në festë për lumnimin e Át Luigj Palajt dhe të Dom Gjon Gazullit
R.SH. – Vatikan
Kisha Katolike në Shqipëri është në festë për lumnimin e Át Luigj Palajt (Paliq) dhe të Dom Gjon Gazullit. Jo më larg se nesër, 16 nëntor, në orën 10.00, në Katedralen e Shën Shtjefnit në Shkodër, do të kremtohet mesha për lumnimin e dy meshtarëve, njëri françeskan e tjetri dioqezan.
I dërguar i Papës në këtë kremtim është prefekti i Dikasterit vatikanas për Çështjet e Shenjtorëve, kardinali Marcello Semeraro, që do të kryesojë meshën solemne dhe ritin e lumnimit dhe do të mbajë homelinë e rastit. Do të jenë të pranishëm ipeshkvijtë e Shqipërisë, Kosovës, Malit të Zi, Kroacisë dhe Italisë, si edhe autoritete civile e fetare. Një prani e veçantë do të jetë ajo e kardinalit shqiptar Ernest Troshani Simoni, që tashmë ka mbërritur në Shkodër. Ndërkaq, të dielën, po në Katedralen e Shkodrës, në orën 10.00, do të kremtohet mesha e falënderimit për të dy martirët, ndërsa në orën 11.00, gjithë besimtarët do të nisen në procesion për në Varrezat e Rrmajit, ku do të përurohet monumenti në nder të dom Gjon Gazullit.
Pas 38 martirëve të epokës së komunizmit, që u shpallën të Lumë në vitin 2016, me Át Luigj Palajn e Dom Gjon Gazullin numri i martirëve të lumë bëhet 40. Kujtojmë se Selia e Shenjtë e shpalli dekretin e lumnimit më 20 qershor 2024.
Át Luigj Palaj është personifikimi më i qartë i persekutimit të katolikëve shqiptarë të Kosovës. Në vitin 1913, ndërsa në Kosovë dhe më konkretisht në Gjakovë, vazhdonte fushata e egër e persekutimit dhe e asimilimit të katolikëve shqiptarë, Át Palaj i inkurajonte besimtarët e asaj treve të mos hiqnin dorë nga feja e të parëve dhe nga identititeti shqiptar. Për këtë arsye, për shkak të një urrejtjeje patologjike ndaj çdo gjëje katolike dhe shqiptare, pushtuesit malazezë e arrestuan dhe e torturuan në mënyrë çnjerëzore. Pas një periudhe të gjatë burgosjeje në Gjakovë, ku edhe pse nën tortura të tmerrshme nuk e pranoi ndërrimin dhe mohimin e fesë, ai u tërhoq zvarrë nëpër rrugë dhe u shporua me bajoneta në Pejë, duke ndërruar kështu jetë.
Martiri tjetër, dom Gjon Gazulli, nga fisi i njohur i Gazullorëve, u ekzekutua nga mbreti Zog me varje, në Shkodër, më 5 mars të vitit 1927. Ai ishte kundërshtar i tij, për shkak të politikave shpeshherë diskriminuese për zonat katolike, sidomos për Dukagjinin. Gjithashtu, kundërshtoi ashpër dhe hapur të ashtuquajturin “bashkim personal të Shqipërisë me Jugosllavinë” më 2 janar 1927.
