Kardinali Ameyu anatarajia amani ya kudumu nchini Sudan Kusini
Na Padre Paul Samasumo -Vatican.
Kufuatia na kuongeza ya muda wa mpito wa miaka miwili tena ya Uchaguzi Mkuu nchini Sudan Kusini, Kardinali Stephen Ameyu Martin Mulla, Askofu Mkuu wa Jimbo Katoliki la Juba nchini Sudan Kusini alibainisha kuwa “Ikiwa watu wa Sudan Kusini wamekubali kuahirishwa kwa uchaguzi kwa miaka miwili mingine na vyama vya siasa kupitia mazungumzo ya vyama vya siasa pia vimekubaliwa, hatuna tatizo na hali ilivyo. Kitu pekee ambacho sisi kama Kanisa tunaweza kufanya ni kuhimiza vyama vya siasa nchini Sudan Kusini kwamba, vinapaswa kujiandaa vyema kwa ajili ya uchaguzi. Wakati wa kupiga kura ukifika, kila mtu nchini Sudan Kusini anapaswa kutumia haki yake ya kupiga kura na kufanya hivyo kwa uhuru na kwa amani."
Kuna haja ya sensa ya kitaifa
Mwezi uliopita, mnamo tarehe 13 Septemba 2024, Ofisi ya Rais wa Sudan Kusini Salva Kiir ilitangaza kuongeza muda wa mpito kwa miaka miwili. Iliahirisha uchaguzi wa kitaifa, ambao ulipaswa kufanyika mnamo Desemba 2024. Serikali ilitaja haja ya kuwa na muda zaidi wa kufanya na kukamilisha sensa ya kitaifa, kuandika Katiba ya kudumu na kuunda Daftari la Wapigakura. Jumamosi, tarehe 21 Septemba 2024, Katiba ya Mpito ilirekebishwa ipasavyo ili kupanua mipango ya utawala wa mpito kwa miaka mingine miwili tangu Mkataba Uliohuishwa wa 2018 wa Utatuzi wa Mzozo katika Jamhuri ya Sudan Kusini kutiwa saini. Mkataba wa amani wa 2018 ulimaliza mzozo wa miaka mitano. Makadirio rasmi yanasema kati ya 2013 na 2018, zaidi ya watu 400,000 waliuawa kutokana na vita. Hata hivyo, bado kuna wasiwasi kuhusu kuenea kwa ghasia kati ya jumuiya na kuwepo kwa silaha ndogo ndogo na nyepesi nchini kote. Vita hivyo pia vilizua mzozo mkubwa wa wakimbizi na Wahamaji wa Ndani.
Matatizo ya kiuchumi na kijamii
Kuahirishwa kwa uchaguzi nchini Sudan Kusini kunakuja huku kukiwa na matatizo makubwa ya kiuchumi na kijamii. Kulingana na Umoja wa Mataifa, karibu watu milioni tisa, karibu asilimia 76 ya idadi ya watu wa nchi hiyo, wanahitaji msaada wa kibinadamu. Baadhi ya vijana nchini Sudan Kusini wamejiingiza katika uhalifu. “Ninajua kuwa bado kuna makundi yenye silaha nchini Sudan Kusini, na hilo ni tatizo. Wanasiasa wetu lazima wafanye kazi kwa bidii ili kukabiliana na changamoto nyingi: Je, ni njia gani ya kusonga mbele katika kukabiliana na matatizo ambayo yametufikisha katika hatua hii? Kwa njia, matatizo ya Sudan Kusini yanaambatana na matatizo ya kiuchumi. Baadhi ya vurugu tunazopitia sasa zinahusiana na matatizo makubwa ya kiuchumi ambayo watu wanakabili kila siku. Baadhi ya makundi yenye silaha hayana ajenda ya kisiasa. Ni vikundi vya uhalifu tu vinavyotaka kuwaibia watu barabarani kwa sababu wana njaa,” Kardinali Ameyu alieleza.
Mpango wa Tumaini la Amani 2024
Hata hivyo, Kardinali Ameyu alipongeza hatua iliyofikiwa katika mpango wa hivi karibuni wa Tumaini la amani. “Wakati tuna magenge ya wahalifu, hiyo haimaanishi kuwa hatuna makundi yenye silaha yanayoshirikiana na waasi. Shukrani kwa Mpango wa Tumani la amani, kuna matumaini kwamba wengi wa makundi haya yenye silaha sasa yanashawishika kujiunga na mkataba wa amani wa kina,” alisema Askofu Mkuu wa Juba. Mpango wa Tumaini la Amani ulizinduliwa mnamo Mei 2024 katika mji mkuu Nairobi nchini Kenya. Ni upatanisho wa hali ya juu unaotafuta suluhisho la kudumu na shirikishi la mzozo wa Sudan Kusini. Wazo ni kujumuisha vikundi vyote vilivyosalia ambavyo havijatia saini Mkataba wa R-ARCSS wa 2018 (Mkataba Uliohuishwa wa Utatuzi wa Mzozo nchini Sudan Kusini).
Ziara ya Papa Februari 2023 matokeo yake ni yapi?
Alipoulizwa iwapo ziara ya Papa Francisko nchini Sudan Kusini imekuwa na matokeo yoyote kwa ajili ya amani nchini humo, Kardinali Ameyu aliviambia vyombo vya habari vya Vatican (Vatican News) kwamba alikuwa anaona matunda ya ziara hiyo. Kati ya tarehe 3 na 5 Februari 2023, Papa Francisko alianza hija ya siku tatu ya amani nchini Sudan Kusini. Papa aliandamana na Askofu Mkuu Justin Welby, Mkuu wa Usharika wa Kianglikani, na Askofu Mkuu wa Canterbury. Pamoja pia na Papa alikuwa Msimamizi Mkuu wa Kanisa la Kipresbyterian la Scotland, Mchungaji Iain Greenshields. Viongozi hao watatu hao walitembelea Sudan Kusini ili kusaidia mchakato wa amani.
Watu 3,000 walipata Sakramenti ya Kipaimara
“Hakika, ziara ya Baba Mtakatifu mwaka jana mwezi Februari imeleta matokeo sana katika maisha ya watu wa Sudan Kusini. Kwa tathmini yangu mwenyewe, mengi yamebadilika katika maisha ya watu. Kwa mtazamo wa kiroho, tunaona idadi zaidi na zaidi katika Makanisa yetu, na watu wanatafuta kupokea Sakramenti. Hivi karibuni, katika Kaunti ya Terekeka, Nilitoa kipaimara karibu watoto 3,000. Idadi tayari ilikuwa kubwa nchini Sudan Kusini, lakini tulianza kuona aina hizi za idadi baada ya ziara ya Baba Mtakatifu,” Kardinali Ameyu alisema. Askofu Mkuu wa Juba aliongeza, “Kisiasa, ziara ya Baba Mtakatifu imeleta matokeo pia katika nchi, hasa katika harakati zetu za kutafuta amani. Angalau tangu wakati huo na kuendelea, ghasia zilipungua nchini kote. Mpaka leo, ukilinganisha na tulivyoishi hapo awali, naweza kusema vurugu zimepungua. Kwa namna fulani, ziara hiyo pia imehimiza mchakato wa Tumaini. Kwa upande wetu Wakristo tunaendelea kusali na kuhubiri amani,” alisema Askofu Mkuu wa Juba.
