Papa na uekumeni:Ubinadamu ni kutembea pamoja na mtazamo juu mbinguni
Na Angella Rwezaula, - Vatican.
Papa Francisko akikutana na viongozi wa kiekumeni na madhehebu mengine ya kidini Dominika tarehe 3 Agosti 2023 katika Ukumbi wa tamasha la michezo wa Hun katika Jiji la Mongolia, awali ya yote ameomba aruhusiwe kuzungumza nao kama ndugu katika imani pamoja na waamini katika Kristo na kama ndugu katika wote kwa niaba ya nia ya pamoja ya kidini na ya kuwa wa ubinadamu mmoja. Ubinadamu, katika shauku yake ya kidini, unaweza kulinganishwa na jumuiya ya wasafiri wanaotembea duniani na macho yao yakielekezwa mbinguni. Katika suala hilo ni muhimu kile ambacho muumini aliyetoka mbali alithibitisha Mongolia, akiandika kwamba alisafiri huko “bila kuona chochote ila mbingu na dunia. Anga, angavu na bluu sana, inakumbatia dunia kubwa na ya kuvutia hapo na kuibua pande mbili za msingi za maisha ya mwanadamu: ile ya kidunia, inayojumuisha uhusiano na wengine, na ile ya mbinguni, inayojumuisha utaftaji wa mwingine ambayo anatupitia. Kwa ufupi, Mongolia inatukumbusha haja, ya sisi sote, mahujaji na wasafiri, kutazama juu ili kutafuta njia ya safari hapa duniani.” Papa amefafanua.
Kwa hivyo ilikuwa furaha yake Baba Mtakatifu Francisko kuwa nao katika wakati huo muhimu wa kukutana. Alishukuru kwa dhati kila mmoja kwa uwepo wao na kwa kila mchango ambao umeboresha tafakari ya pamoja. Ukweli wa kuwa pamoja mahali pamoja tayari ni ujumbe wa mapokeo ya kidini, katika asili na utofauti wao, yanawakilisha uwezekano mkubwa wa wema katika huduma ya jamii. Ikiwa wale wanaohusika na mataifa wangechagua njia ya kukutana na mazungumzo na wengine, bila shaka wangechangia kwa njia madhubuti kumaliza mizozo inayoendelea kusababisha mateso kwa watu wengi.” Papa amesema. Ili kupata fursa ya kuwa pamoja na kufahamiana na kutajirishana ni watu wapendwa wa Kimongolia, ambao wanaweza kujivunia historia ya kuishi pamoja kati ya watetezi wa tamaduni mbalimbali za kidini. Ni vizuri kukumbuka uzoefu mzuri wa mji mkuu wa kale wa kifalme Kharakhorum, ambapo kulikuwa na maeneo ya ibada yaimani tofauti, kushuhudia maelewano mazuri. Baba Mtakatifu Francisko kwa njia hiyo amependa kusisitiza neno la ‘Harmony’, yaani maelewanokwana ni neno lenye ladha ya kawaida ya Kiasia. Ni uhusiano huo maalum ambao umeundwa kati ya ukweli tofauti, bila kuingiliana na kuwaunganisha, lakini kwa heshima ya tofauti na kwa manufaa ya maisha ya kawaida. Nashangaa: ni nani, zaidi ya waumini, ameitwa kufanya kazi kwa maelewano ya wote?
Papa ameeleza kuwa kuwa kwa jinsi tunavyoweza kupatanisha na mahujaji wengine duniani na jinsi tunavyoweza kueneza maelewano mahali tunapoishi hupima thamani ya kijamii ya dini yetu. Kiukweli, kila maisha ya mwanadamu, na hata zaidi kila dini, inahitajika kujipima kwa msingi wa kujitolea: sio ubinafsi wa kufikirika, lakini moja halisi, ambayo hutafsiri katika utafutaji wa ushirikiano mwingine na ukarimu na nyingine, kwa sababu “mwenye hekima hufurahia kutoa, na kwa ajili hiyo tu anakuwa mwenye furaha”. Sala iliyoongozwa na Fransisko wa Assisi inasomeka hivi: “Palipo na chuki, nilete upendo, palipo na kosa, nilete msamaha, palipo na mafarakano, nilete upatanisho.” Kujitolea hujenga maelewano na palipo na maelewano kuna uelewa, kuna ustawi, kuna uzuri. Hakika, maelewano labda ndiyo kifaa kinachofaa zaidi cha uzuri. Kinyume chake, kufungwa, kulazimishwa kwa upande mmoja, msingi na kulazimisha kiitikadi kuharibu udugu, kuchochea mivutano na kuhatarisha amani. Uzuri wa maisha ni tunda la maelewano: na jumuiya, hukua kwa wema, kwa kusikiliza na kwa unyenyekevu. Na ni moyo safi unaoushika, kwa sababu uzuri wa kweli, hata hivyo, upo katika usafi wa moyo.” Dini ambazo zimeitwa kuupatia ulimwengu maelewano hayo, ambayo maendeleo ya kiufundi peke yake hayawezi kutoa, kwa sababu, kwa kulenga mwelekeo wa kidunia, mlalo wa mwanadamu, unahatarisha kusahau mbingu ambayo kwayo tumeumbwa na akina kaka na dada ambao wamekuwa pamoja hapo kama warithi wanyenyekevu wa shule za kale za hekima.
Baba Mtakatifu amesisitiza kuwa “Tunapokutana, tunajitolea kushirikishana mema kuu tuliyopokea, kutajirisha ubinadamu ambao njiani mara nyingi huchanganyikiwa na utafutaji usio na maono ya kupata faida na ustawi. Mara nyingi haiwezi kupata kiwango kwa sasabu kushughulikiwa tu kwa maslahi ya kidunia, inaishia kuharibu dunia yenyewe, kuchanganya maendeleo na kurudi nyuma, kama inavyoonyshwa na dhuluma nyingi, migogoro mingi, uharibifu mkubwa wa mazingira, mateso mengi, na kupoteza maisha ya binadamu. Papa amesema kuwa Asia ina mambo mengi ya kutoa mfano, kwa maana hiyo na Mongolia, ambayo ni kitovu cha bara hilo na urithi mkubwa wa hekima ambayo dini zilizoenea hapo zimesaidia kuunda na ambapo Papa Francisko amependa kukaribisha kila mtu kugundua na kuthamini. Kwa hayo amependa kutaja bila kuingia kwa undani, vipengele kumi vya urithi huu wa hekima. Uhusiano mzuri na mila, licha ya majaribu ya ulaji; heshima kwa wazee na mababu ni kiasi gani tunachohitaji leo hii cha muungano wa vizazi kati yao na wadogo, wa mazungumzo kati ya babu, bibi na wajukuu! Na kisha, utunzaji wa mazingira, nyumba yetu ya pamoja, ambalo ni hitaji lingine kubwa la sasa: tuko hatarini Papa amekazia. Na tena: thamani ya ukimya na maisha ya ndani, ambayo ni dawa ya kiroho kwa maradhi mengi ya ulimwengu wa leo hii. Kwa hivyo, hisia ya afya dhdi ya badhirifu; thamani ya ukarimu; uwezo wa kupinga kushikamana na vitu; mshikamano, unaotokana na utamaduni wa vifungo kati ya watu; kuthamini urahisi. Na hatimaye, uwepo wa hatua na maarifa, ambayo inaelekea kutafuta kwa ushupavu mema ya mtu binafsi na ya jamii. Hivi ni baadhi ya vipengele vya urithi wa hekima ambavyo nchi ya Mongolia inaweza kutoa kwa ulimwengu.
Kwa kuzungumzia juu ya tamaduni yao, Papa Francisko amebainisha alivyokuwa amekwisha zungumza wakati anajiandaa katika hija hiyo na kwamba alivutiwa na nyumba za jadi ambazo watu wa Kimongolia hufunua hekima iliyotokana na milenia ya historia. Kiukweli, geri hufanya nafasi ya kibinadamu: maisha ya familia hufanyika ndani yake, ni mahali pa urafiki wa kirafiki, pa mkutano na mazungumzo ambapo, hata wakati kuna wengi wao wanajua jinsi ya kufanya nafasi kwa mtu mwingine. Na kisha ni hatua madhubuti ya kumbukumbu, inayotambulika kwa urahisi katika eneo kubwa la eneo la Kimongolia; ni sababu ya matumaini kwa wale waliopotea njia: kama kuna geri kuna maisha. Daima inapatikana ikiwa wazi, tayari kukaribisha marafiki, lakini pia wasafiri na hata wageni, kuwapa chai ya mvuke ambayo hurejesha nguvu katika baridi ya majira ya baridi au maziwa mapya na mtindo ambayo huburudisha siku za joto za kiangazi. Huu pia ni uzoefu wa wamisionari Wakatoliki, wanaokuja kutoka nchi nyingine, ambao wanakaribishwa hapo kama mahujaji na wageni, na kuingia katika ulimwengu huo wa kiutamaduni kwa mwendo wa kunyata, ili kutoa ushuhuda wa unyenyekevu kwa Injili ya Yesu Kristo. Lakini, pamoja na nafasi ya mwanadamu, geri inaibua uwazi muhimu kwa Mungu. Mwelekeo wa kiroho wa makao haya unawakilishwa na ufunguzi wake kuelekea juu, na hatua moja ambayo mwanga huingia, kwa namna ya anaga lenye makundi. Kwa hivyo, mambo ya ndani huwa makubwa, ambayo mwanga na kivuli hufuatana, kuashiria masaa ya mchana na usiku.
Kuna fundisho zuri sana katika hilo: maana ya wakati unaopita inatoka juu, si kutoka katika mtiririko tu wa shughuli za kidunia. Kwa nyakati fulani za mwaka, basi, miale inayopenya kutoka juu huangaza madhabahu ya nyumbani, ikikumbusha ukuu wa maisha ya kiroho. Kuishi pamoja kwa binadamu kunakofanyika katika nafasi ya mduara kwa hivyo mara kwa mara kunarejelewa wito wake wa wima, kwa wito wake upitao maumbile na wa kiroho. Ubinadamu uliopatanishwa na wenye mafanikio, ambao kama watetezi wa dini mbalimbali unasaidia kukuza, unawakilishwa kwa njia ya ishara na umoja huo wenye upatanifu ulio wazi kwa wapitao maumbile, ambamo kujitolea kwa haki na amani kunapata msukumo na msingi katika uhusiano na Mungu. Hapo, Papa amekiti kuwa watu wa wote ni mkubwa, hasa katika saa hii ya historia, kwa sababu tabia yetu inayoitwa kuthibitisha kwa vitendo mafundisho tunayokiri; ambayo hawezi kuzipinga, na kuwa sababu ya kashfa. Kwa hiyo hakuna mkanganyiko kati ya imani na vurugu, kati ya utakatifu na kuweka, kati ya njia ya kidini na madhehebu. Kumbukumbu ya mateso yaliyovumiliwa zamani ambapo Papa amefikiria juu ya jamii zote za Wabuddha itoe nguvu ya kubadilisha majeraha ya giza kuwa vyanzo vya nuru, ujinga wa jeuri kuwa hekima ya maisha, uovu unaoharibu jengeke kuwa mzuri. Na iwe hivyo kwa ajili yetu, wanafunzi wenye shauku wa mabwana zetu wa kiroho na watumishi wenye uangalifu wa mafundisho yao, walio tayari kutoa uzuri wao kwa wale tunaosindikizana nao kama wasafiri wenye urafiki.
Hii ni kweli, kwa sababu katika jamii zenye wingi wa imani katika maadili ya kidemokrasia, kama vile Mongolia, lengo la mwisho la kila taasisi ya kidini, inayotambuliwa mara kwa mara na mamlaka ya kiraia, ina wajibu na kwanza kabisa haki ya kutoa kile ambacho ni na kile inachoamini, katika kuheshimu dhamiri ya wengine na kuwa na manufaa zaidi ya yote. Kwa maana hiyo Papa amependa, kuwathibitishiwa kwamba Kanisa Katoliki linataka kuendelea kwa njia hiyo, likiamini kwa uthabiti mazungumzo ya kiekumeni, mazungumzo ya kidini na mazungumzo ya kiutamaduni. Imani yake inategemea mazungumzo ya milele kati ya Mungu na wanadamu, aliyefanyika mwili katika hadhi ya Yesu Kristo. Kwa unyenyekevu na roho ya utumishi ambayo ilihuisha maisha ya Bwana, ambaye alikuja ulimwenguni si ‘kutumikiwa, bali kutumika’ (Mk 10:45), Kanisa leo hutoa hazina ambayo imepokea kwa kila mtu na. utamaduni, kubaki katika mtazamo wa uwazi na kusikiliza mapokeo mengine ya kidini yanavyotoa. Kiukweli, mazungumzo hayapingani na tangazo: hayabainishi tofauti, lakini husaidia kuzielewa, kuzihifadhi katika uhalisi wao na kuwawezesha kukabiliana na kila mmoja kwa ajili ya kuimarisha ukweli na kuheshimiana. Hivyo ufunguo wa kutembea duniani unaweza kupatikana kwa wanadamu waliobarikiwa na Mbingu.
Papa amesema, tuna asili ya kawaida, ambayo huwapa kila mtu heshima sawa, na tuna njia ya pamoja, ambayo tunaweza tu kusafiri pamoja, tukikaa chini ya anga moja ambalo linatufunika na kutuangazia. Kwa hiyo kuwepo kwao hao Papa amesema “ni ishara kwamba matumaini yanawezekana. Katika ulimwengu uliokumbwa na mizozo na mifarakano, jambo hili linaweza kuonekana kuwa jambo la ajabu; bado, biashara kubwa zaidi huanza gizani, na vipimo karibu visivyoonekana. Mti mkubwa huzaliwa kutoka kwa mbegu ndogo, iliyofichwa ardhini. Na ikiwa harufu ya maua inaenea tu upande wa upepo, harufu ya wale wanaoishi kulingana na wema huenea pande zote (taz. The Dhammapada, n. 54). Papa ameomba kucha hiyo isitawi, na kwamba juhudi za wote pamoja za mazungumzo na kujenga ulimwengu bora sio bure. Na hivyo wakuze tumaini. Kama mwanafalsafa mmoja alisema: “Kila mtu alikuwa mzuri kulingana na kile alichotarajia. Moja ilikuwa kubwa matumaini kwa iwezekanavyo; mwingine akitumainia umilele; lakini aliyetumaini yasiyowezekana alikuwa mkuu kuliko wote.” Kwa kuhitimisha “Maombi tunayoinua mbinguni na udugu tunaoishi duniani na kulisha tumaini; ni ushuhuda rahisi na wa kuaminika wa udini wetu, wa kutembea pamoja na macho yetu yakielekezwa juu, kwa kuishi katika ulimwengu kwa maelewano na zaidi tusisahau nenomaelewano, kama mahujaji walioitwa kuhifadhi mazingira ya nyumbani, kwa kila mtu. Asante.”
