Papa Francisko,Mzunguko wa Katekesi:Wivu na majivuno
Na Angella Rwezaula – Vatican.
Kutokana na mafua na kuwa na sauti ambayo anashindwa kupumua vizuri, katika katekesi ya Papa Francisko, Jumatano tarehe 28 Februari 2024 katika Ukumbi wa Paulo VI, amemkabidhi kusoma Katekesi yake ya tisa kuhusu mzunguko wa Fadhila na mizizi ya dhambi kwa Monsinyo Filippo Ciampanelli, afisa wa Sekretarieti ya mji wa Vatican. Kwa hiyo baada ya somo kutoka barua ya Mtakatifu Paulo kwa Wagalatia “[Ndugu,] walio wa Kristo Yesu wameusulibisha mwili pamoja na mawazo yake mabaya na tamaa zake. Basi tukiishi kwa Roho, twaenenda pia kwa Roho. Tusitafute majivuno, kuchokozana na kuoneana wivu.”(Gal 5,24-26). Monsinyo Champanelli amesoma tafakari iliyoandaliwa Papa ambapo anajikita na kipengele kingine kuhusu Wivu na majivuno.
Baba Mtakatifu amebanisha kuwa "Leo tunachunguza maovu mawili mabaya ambayo tunapata katika orodha kuu ambazo mapokeo ya kiroho yametuachia: wivu na majivuno. Tuanze na wivu. Tukisoma Maandiko Matakatifu (Mwa. 4), inaonekana kwetu kama mojawapo ya maovu ya kale zaidi: Chuki ya Kaini kwa Abeli anapotambua kwamba dhabihu za ndugu yake zinampendeza Mungu. Kaini alikuwa mzaliwa wa kwanza wa Adamu na Hawa, alikuwa amechukua sehemu kubwa zaidi ya urithi wa baba yake; hata hivyo, ilitosha kwa Abeli, kaka mdogo, kufaulu katika jambo dogo, ili Kaini awe na hasira. Uso wa mtu mwenye wivu huwa na huzuni kila wakati: yeye hutazama chini kila wakati, anaonekana kuwa anachunguza ardhi kila wakati; lakini kiuhalisia, haoni kitu, kwa sababu akili yake imefungwa katika mawazo yaliyojaa uovu. Wivu usipodhibitiwa hupelekea kumchukia mwingine. Abeli hasingeuawa mikononi mwa Kaini, ambaye hakuweza kustahimili furaha ya kaka yake.Baba Mtakatifu Francisko anabainisha kuwa “Wivu ni uovu ambao haujachunguzwa tu katika nyanja ya Kikristo: umevutia umakini wa wanafalsafa na watu wenye busara wa kila tamaduni. Kwa msingi wake ni uhusiano wa chuki na upendo: mtu hutamani uovu kwa mwingine, lakini kwa siri hutamani kufanana naye.
Nyingine ni kama onesho ambalo tungependa kuwa na vile vile sisi tulivyo kweli. Bahati yake nzuri inaonekana kwetu kama ukosefu wa haki: hakika, tunajifikiria wenyewe, tungestahili mafanikio yake au bahati nzuri zaidi! Msingi wa uovu huu ni wazo potofu la Mungu: hatukubali kwamba Mungu ana hesabu yake mwenyewe, tofauti na yetu. Kwa mfano, katika mfano wa Yesu kuhusu wafanyakazi walioitwa na bwana katika shamba la mizabibu nyakati tofauti-tofauti za siku, wale walioitwa katika saa ya kwanza wanaamini kwamba wanastahili malipo makubwa kuliko wale waliofika mwisho; lakini bwana aliwapatia kila mtu malipo sawa, na kusema, “Je, siruhusiwi kufanya nipendalo kwa mali yangu? Au mnachukia ukarimu wangu?” (Mt 20:15). Tungependa kulazimisha mantiki yetu ya ubinafsi kwa Mungu; badala yake, mantiki ya Mungu ni upendo. Mambo mazuri anayotupatia yana lengo la kushirikishwa. Ndiyo maana Mtakatifu Paulo anawaasa Wakristo, “Mpendane ninyi kwa ninyi kwa upendo wa kidugu; ninyi kwa ninyi katika kuonesha heshima” (Rm 12:10). Papa ameongeza “Hapa kuna dawa ya wivu!”
Katika sehemu ya pili ambayo imechunguzwa ni majivuno. Hii inaendana sambamba na pepo wa wivu, na kwa pamoja maovu haya mawili ni tabia ya mtu anayetamani kuwa kitovu cha ulimwengu, huru kunyonya kila kitu na kila mtu, mlengwa wa sifa na upendo wote. Majivuno ni hali ya kujithamini isiyo na msingi. Mtu asiye na adabu ana umimi na usio na nguvu: hana huruma na hajali ukweli kwamba kuna watu wengine ulimwenguni isipokuwa yeye tu. Mahusiano yake daima ni muhimu, yanaoneshwa na kutawala mwingine. Utu wake, mafanikio yake, na mafanikio yake lazima yaoneshwe kwa kila mtu: yeye ni mwombaji daima wa tahadhari. Na ikiwa nyakati fulani sifa zake hazitambuliwi, anakasirika sana. Wengine hawana haki, hawaelewi, hawako juu yake. Katika maandishi yake, Evagrius Ponticus alielezea jambo chungu la mtawa fulani aliyekuwa na majivuno. Yeye alifanya kwamba, baada ya mafanikio yake ya kwanza katika maisha ya kiroho, tayari alihisi kwamba amefika, hivyo akakimbilia ulimwenguni kupokea sifa zake. Lakini hakutambua kwamba alikuwa mwanzoni tu mwa njia ya kiroho, na kwamba jaribu lilikuwa linamnyemelea ambalo lingemwangusha upesi.
Ili kuponya wasio na sifa, walimu wa kiroho hawapendekezi tiba nyingi. Kwa maana mwishowe, ubaya wa majivuno una dawa ndani yake: sifa ambayo mtu mwovu alitarajia kuvuna kutoka katika ulimwengu karibuni utageuka dhidi yake. Na ni watu wangapi, waliodanganywa na taswira ya uwongo, wameanguka katika dhambi ambazo wangeaibika mapema! Maagizo bora zaidi ya kushinda ubatilifu yanaweza kupatikana katika ushuhuda wa Mtakatifu Paulo. Mtume daima alihesabu kasoro ambayo hangeweza kushinda. Mara tatu alimwomba Bwana amwokoe katika mateso hayo, lakini hatimaye Yesu akamjibu, “Neema yangu yakutosha; kwa maana nguvu hudhihirishwa katika udhaifu.” Tangu siku hiyo Paulo aliwekwa huru. Na hitimisho lake pia linapaswa kuwa letu: “Basi nitajisifia udhaifu wangu kwa furaha, ili uweza wa Kristo ukae ndani yangu.” (2 kor. 12:9).