Papa:Roho ni upepo usiofungwa na huumba na kuweka huru!
Na Angella Rwezaula – Vatican.
Baba Mtakatifu Francisko katika Katekesi sehemu ya Pili ya mzunguko mpya wa Katekesi kuhusu: “Roho Mtakatifu na Bibi Arusi. Roho Mtakatifu anawaongoza watu wa Mungu kuelekea kwa Yesu, tumaini letu,” Jumatano tarehe 5 Juni 2024 ameendeleza na mada “Upepo huvuma unapotaka. Palipo na Roho wa Mungu, pana uhuru.”Akiwa katika Uwanja wa Mtakatifu Petro mjini Vatican kwa waamini na mahujaji waliofika kutoka sehemu za dunia kwa kuongozwa na Injili ya Yh 3:6-8 iliyosomwa kuhusu mazungumzo kati ya Nikodemu na Yesu. Baba Mtakatifu Francisko kwa njia hiyo akianza Katekesi yake amesema Katika katekesi ya leo, ningependa kutafakari na ninyi juu ya jina ambalo Roho Mtakatifu anaitwa katika Biblia. Jambo la kwanza tunalojua kuhusu mtu ni jina. Ni kwa jina lake tunazungumza naye, tunamtofautisha, na kumkumbuka. Nafsi ya tatu ya Utatu pia ina jina: Anaitwa Roho Mtakatifu. Lakini “Roho” ni toleo la Kilatini. Jina la Roho, ambalo wapokeaji wa kwanza wa ufunuo walimjua, ambalo manabii, watunga-zaburi, Maria, Yesu na Mitume walimwomba, ni Ruach, ambayo ina maana ya pumzi, upepo, pumzi ya hewa.
Katika Biblia, jina hilo ni la maana sana hivi kwamba linakaribia kutambuliwa na mtu mwenyewe. Kulitakasa jina la Mungu, ni kumtakasa na kumheshimu Mungu mwenyewe. Kamwe si jina la kawaida tu bali daima husemwa jambo kuhusu mtu, asili yake, au utume wake. Hivi ndivyo ilivyo pia kwa jina Ruach. Ina ufunuo wa kwanza wa msingi kuhusu Nafsi na kazi ya Roho Mtakatifu. Ilikuwa kwa kutazama upepo na madhihirisho yake kwamba waandishi wa Biblia waliongozwa na Mungu kugundua "upepo" wa asili tofauti. Si kwa bahati kwamba siku ya Pentekoste, Roho Mtakatifu alishuka juu ya Mitume akisindikiza na ‘kishindo cha upepo wa kasi’ (taz. Mdo. 2:2). Ilikuwa kana kwamba Roho Mtakatifu alitaka kuweka sahihi yake juu ya kile kilichokuwa kikitokea. Kwa hiyo basi, jina lake Rua linatuambia nini kuhusu Roho Mtakatifu? Picha ya upepo hutumika kwanza kabisa kueleza nguvu za Roho wa Mungu. “Roho na nguvu” au “nguvu za Roho” ni mchanganyiko unaorudiwa katika Biblia nzima.
Kwa maana upepo ni nguvu kubwa na isiyozuilika. Inaweza hata kusonga bahari. Tena, hata hivyo, ili kugundua maana kamili ya uhalisi wa Biblia, mtu lazima asiishie kwenye Agano la Kale, bali aje kwa Yesu. Kando na nguvu, Yesu atakazia sifa nyingine ya upepo, ile ya uhuru wake. Kwa Nikodemo, aliyemtembelea usiku, alisema hivi kwa uthabiti: “Upepo huvuma upendako, na sauti yake waisikia, lakini hujui unakotoka wala unakokwenda. Ndivyo ilivyo kwa kila mtu aliyezaliwa kwa Roho” (Yn 3:8). Upepo ni kitu pekee ambacho hakiwezi kabisa kuzuiwa, hakiwezi kuwekwa kwenye chupa au kuweka kwenye sanduku. Kujifanya kuambatanisha na Roho Mtakatifu katika dhana, ufafanuzi, nadharia au mikataba, kama uvumi wa kisasa umejaribu kufanya wakati mwingine, ni kumpoteza, kubatilisha, au kupunguza kwa roho ya mwanadamu safi na rahisi. Kuna, hata hivyo, jaribu sawa katika uwanja wa kikanisa, na ni lile la kutaka kuambatanisha Roho Mtakatifu katika kanuni, taasisi, ufafanuzi. Roho huunda na kuhuisha taasisi, lakini Yeye mwenyewe hawezi “kuanzishwa.” Upepo huvuma “upendapo,” hivyo Roho hugawanya karama zake “kama apendavyo” (1Kor 12:11).
Mtakatifu Paulo atafanya hii kuwa sheria ya msingi ya utendaji wa Kikristo: “alipo Roho wa Bwana, hapo ndipo penye uhuru (2 Wakor 3:17). Huu ni uhuru wa pekee sana, tofauti kabisa na ule unaoeleweka kwa kawaida. Sio uhuru wa kufanya kile mtu anachotaka, lakini uhuru wa kufanya kile ambacho Mungu anataka kwa uhuru! Si uhuru wa kutenda mema au mabaya, bali uhuru wa kutenda mema na kuyatenda kwa uhuru, yaani kwa mvuto, si kulazimishwa. Kwa maneno mengine, uhuru wa watoto, sio watumwa. Paulo anafahamu vyema unyanyasaji na kutokuelewana kunakoweza kufanywa kwa uhuru huu; kiukweli, anawaandikia Wagalatia hivi: “Ndugu, mliitwa mpate uhuru; Lakini uhuru wenu msiutumie kuwa kisingizio cha mwili, bali tumikianeni kwa upendo” (Gal 5:13). Huu ni uhuru unaojionesha katika kile kinachoonekana kuwa kinyume chake, huduma, lakini ni uhuru wa kweli.
Tunajua vizuri wakati uhuru huo unakuwa “kisingizio cha mwili.” Paulo anatoa orodha inayofaa kila wakati: “uasherati, uchafu, ufisadi, ibada ya sanamu, uchawi, uadui, ugomvi, wivu, hasira, mashindano, mafarakano, kinzani, husuda, ulevi, anasa na mambo kama hayo”(Gal 5: 19-21). Lakini ndivyo uhuru unaowaruhusu matajiri kuwanyonya maskini, wenye nguvu kuwanyonya wanyonge, na kila mtu kunyonya mazingira bila kuadhibiwa. Papa Francisko ameuliza kuwa je, “tunatoa wapi uhuru huu wa Roho, kinyume na uhuru wa ubinafsi? Jibu ni katika maneno ambayo Yesu aliwaambia wasikilizaji wake siku moja: “Mwana akiwaweka ninyi huru, mtakuwa huru kweli kweli” (Yh 8:36). Kwa njia hiyo “Tumwombe Yesu atufanye, kwa njia ya Roho wake Mtakatifu, kuwa huru kweli wanaume na wanawake. Huru kutumikia, kwa upendo na furaha.
