Hija ya Kitume ya Papa Francisko Ubelgiji:Mkutano na Wanachuo Kikuu cha Louvain
Na Angella Rwezaula – Vatican.
Katika Ziara yake ya 46 ya Kitume nchini Luxembourg na Ubelgiji kuanzia tarehe 26 hadi 29 Septemba 2024, Baba Mtakatifu Francisko, Jumamosi tarehe 28 Septemba 2024 alikutana na Wanafunzi wa Chuo Kikuu Katoliki cha Louvain. Katika hotuba yake alianza kumshukuru msomaji aliyekuwa akiongoza kundi la wanafunzi kwa maneno yake. Na kwa wanafunzi wote alionesha furaha ya kukutana nao na kusikiliza tafakari zao. Katika maneno yao Papa amesena jwanba amehisi huruma, matumaini, shauku ya haki na utafutaji wa ukweli. Miongoni mwa masuala waliyoibua, Papa amesisitiza kwamba alivutiwa na lile linalohusu wakati ujao na hofu yao. Ni rahisi kuona jinsi uovu wenye jeuri na kiburi unavyoharibu watu na mazingira. Inaonekana kuwa haujui mipaka na unaoneshwa kwa ukatili zaidi na vita, lakini pia na ufisadi na aina za utumwa mamboleo. Wakati fulani maovu haya hata kukashifu dini yenyewe, na kuigeuza kuwa chombo cha kutawala. Lakini hii ni kufuru, ambapo muungano wa wanaume na wanawake pamoja na Mungu, ambaye anaokoa, Upendo, unageuzwa kuwa utumwa,na hata jina la Baba, ufunuo uliokusudiwa kuponya, linakuwa onesho la kiburi. Hata hivyo, Mungu ni Baba, si mkuu; Mungu ni Mwana na Ndugu, si dikteta; Mungu ni Roho wa upendo, si wa kutawala." Papa Francisko alifafanua.
Papa akiendelea kujibu maswali ya vijana alisema: "Kama Wakristo, tunajua kwamba uovu hauna neno la mwisho. Tunaweza hata kusema kwamba siku zake zimehesabiwa. Badala ya kupunguza kujitolea kwetu, uovu kwa hakika huimarisha, kwani jukumu letu ni tumaini. Kuhusiana na hili, uliniuliza kuna uhusiano gani kati ya Ukristo na ikolojia, yaani, jinsi gani imani yetu inavyotazama makao ya pamoja ya wanadamu wote. Ninaweza kujibu kwa maneno matatu: shukrani, utume na uaminifu." Baba Mtakatifu ameendelea: “Mtazamo wetu wa kwanza lazima uwe shukrani, kwa sababu nyumba yetu imekabidhiwa kwetu. Sisi si mabwana bali ni wageni na mahujaji katika ardhi. Mungu ndiye wa kwanza kuitunza, kama anavyotujali sisi. Katika maneno ya Isaya: Mungu “hakuiumba kuwa machafuko, aliiumba ili ikaliwe na watu!(Is 45:18). Na Zaburi ya 8 imejaa maajabu yenye shukrani: “Nikiziangalia mbingu zako, kazi ya vidole vyako, mwezi na nyota ulizozifanya imara; Wanadamu ni nini hata uwakumbuke, wanadamu hata uwajali? (Zab 8, 3-4). Asante kwa Baba yetu, kwa anga lenye nyota na kwa maisha yetu katika ulimwengu huu!"
Mtazamo wa pili ni utume. Tukiwa katika ulimwengu huu, tumekusudiwa kuulinda uzuri wake na kuukuza kwa manufaa ya wote, hasa tukiwakumbuka wale watakaokuja baada yetu. Huu ni “mpango wa kiikolojia” wa Kanisa. Bado hakuna mpango wa maendeleo utakaofanikiwa kwa uwepo tu wa majivuno, vurugu na ushindani katika dhamiri zetu. Tunahitaji kwenda kwenye chanzo cha jambo, ambacho ni moyo wa mwanadamu. Hakika, masuala ya kiikolojia yamezidi kuwa ya dharura kwa sababu ya kutojali kwa majivuno iliyokita mizizi ndani ya mioyo ya wenye nguvu, ambao mara nyingi hupendelea maslahi ya kiuchumi, kulingana na ambayo masoko ya fedha ndio waamuzi pekee wanaoamua kama wito uchukuliwe au kunyamazishwa. Maadamu masoko yanapewa kiburi cha mahali, basi nyumba yetu ya kawaida itaendelea kuteseka bila haki. Hata hivyo, uzuri wa zawadi ya uumbaji unatualika kwenye madaraka makubwa, kwa kuwa sisi ni wageni, si wadhalimu." Katika suala hili, Papa Francisko amewaalika wanafunzi kuzingatia utamaduni kama ukuzaji na sio wa mawazo tu, bali pia wa ulimwengu wetu.
Papa amesema "Hapa kuna changamoto ya maendeleo fungamani, ambayo inahitaji mtazamo wa tatu ambo ni uaminifu. Uaminifu kwa Mungu na kwa kila mwanaume na mwanamke. Kwa hakika, maendeleo hayo yanahusu watu wote katika nyanja za kimwili, kimaadili, kiutamaduni, kijamii na kisiasa ya maisha yao. Zaidi ya hayo, aina hii ya maendeleo ni kinyume na aina zote za ukandamizaji na kukataliwa kwa wengine, na Kanisa linakemea dhuluma hizi, likijitolea zaidi ya yote kwa uongofu wa kila mmoja wa washirika wake, kila mmoja wetu, kwa haki na ukweli. Kwa maana hii, maendeleo fungamani yanatuita kwenye utakatifu, wito wa maisha ya haki na furaha. Hivyo basi, uchaguzi wa kufanya ni kati ya kuendesha maumbile au kuyakuza. Na lazima tuanze na asili yetu wenyewe ya kibinadamu, ikiwa ni pamoja na maswali ya kupanga uzazi(eugenics,) viumbe vya cybernetic(yaani sayansi ya mawasiliano na mifumo ya kudhibiti kiotomatiki katika mashine na viumbe hai) na akili mnemba. Bado chaguo kati ya kuyadhibiti au kuyakuza pia inahusu maisha yetu ya ndani.
Jukumu la Wanawake katika Kanisa
Papa Francisko amesema: “Kwa kutafakari kuhusu ekolojia ya binadamu kunatuleta kwenye suala lililo karibu na mioyo yenu, na pia kwangu na lile la watangulizi wangu: jukumu la wanawake katika Kanisa. Kuna mengi yanayohusika hapa, kuna maswali ya jeuri na ukosefu wa haki, pamoja na ubaguzi wa kiitikadi. Hii ndiyo sababu lazima turudi kwenye kile ambacho ni muhimu: mwanamke ni nani na Kanisa ni nini? Kanisa ni Watu wa Mungu, sio shirika la kimataifa. Mwanamke katika Watu wa Mungu ni binti, dada, mama, kama vile mwanamume ni mwana, kaka, baba. Haya yote ni mahusiano, ambayo yanaeleza ukweli kwamba tumeumbwa kwa mfano wa Mungu, kama wanaume na wanawake, pamoja si tofauti! Katika Kanisa, wanaume na wanawake wameitwa tangu mwanzo kupenda na kupendwa. Huu ni wito, na pia utume unaoibua wajibu wao katika jamii na katika Kanisa(Rej Mtakatifu Yohane Paulo II, Mulieris Dignitatem, 1). Kinachowatambulisha wanawake, kile ambacho ni cha kike kweli, hakijaainishwa na maafikiano au itikadi, kama vile heshima yenyewe inahakikishwa si kwa sheria zilizoandikwa kwenye karatasi, bali na sheria asili iliyoandikwa mioyoni mwetu.
Utu ni sifa isiyokadirika, sifa ya asili, ambayo hakuna sheria ya mwanadamu inayoweza kutoa au kuiondoa. Kwa kuzingatia hadhi hii ya pamoja na utamaduni wa Kikristo, katika mazingira yake mbalimbali, unatafuta kukuza uelewa mpya wa wito na utume wa wanaume na wanawake na kuwa wao kwa wao katika ushirika. Hawakusudiwi kuwa wapinzani, lakini kiukweli kuwa kwa kila mmoja. Ni lazima tukumbuke kwamba wanawake ndio kiini hasa cha historia ya wokovu. Ni shukrani kwa “ndiyo” ya Maria kwamba Mungu mwenyewe alikuja ulimwenguni. Sura ya mwanamke inazungumza nasi kuhusu kukaribishwa kwa matunda, kulea na kujitolea kwa uhai. Hebu tuwe waangalifu zaidi kwa maonesho mengi ya kila siku ya upendo huu, kutoka katika urafiki hadi mahali pa kazi, katika masomo hadi kutekeleza uwajibikaji katika Kanisa na jamii, katika ndoa hadi umama, au kutoka katika umwali hadi huduma ya wengine na ujenzi ya ufalme wa Mungu.
Jinsi gani ya kusoma? Kwanini kusoma? Ujifunze kwa nani?
Papa Francisko aidha amesisitiza kuwa “Ninyi wenyewe mko hapa ili kukua kama wanawake na kama wanaume. Mko kwenye safari, katika mchakato wa malezi ya mwanadamu. Ndio maana masomo yenu ya kitaaluma yanajumuisha nyanja tofauti kuanzia na: utafiti, urafiki, huduma za kijamii, uwajibikaji wa kiraia na kisiasa, kujieleza kwa kisanii, na kadhalika. Nikitafakari uzoefu wenu wa kila siku hapa katika Chuo Kikuu Katoliki cha Louvain, ningependa kutaja vipengele vitatu rahisi lakini muhimu vya malezi yenu: Jinsi gani ya kusoma? Kwa nini kusoma? Ujifunze kwa nani? Baba Mtakatifu ameanza na kipengele “Jinsi gani ya kusoma? Kama ilivyo kwa kila sayansi, hakuna njia moja, lakini kuna mtindo. Kila mtu anaweza kuendeleza mtindo wake mwenyewe. Hakika, kusoma daima ni lango la kujijua. Bado, kuna mtindo wa kawaida ambao jumuiya nzima ya chuo kikuu inaweza kukumbatia. Tunasoma pamoja na wengine, na tunapaswa kuwa na shukrani kwa wale ambao wametutangulia na kwa wanafunzi wa kitivo na walioendelea zaidi wanaosoma pamoja nasi darasani. Utamaduni unaoeleweka kama kujijali lazima, kwa hivyo, uhusishe kuwajali wengine.”
Pili, kwa nini ujifunze? Kuna motisha ambayo inatusukuma na lengo ambalo hutuvuta. Hata hivyo, mambo hayo yanahitaji kuwa mazuri, kwa kuwa yanaamua nini maana ya kujifunza kwetu na kutoa mwelekeo wa maisha yetu. Wakati mwingine tunasoma ili kugundua aina mpya ya kazi, lakini tunaishia kuishi kwa ajili ya kazi yetu hivyo kuwa ‘bidhaa’ tu. Hatupaswi kuishi kwa kufanya kazi; badala yake tufanye kazi ili tuishi. Hii ni rahisi kusema, lakini inachukua juhudi thabiti ili kuiweka katika vitendo.” Papa Francisko amefafanua.
Tatu, tujifunze kwa nani? Kwa ajili yenu wenyewe? Ili kuwajibika kwa wengine? Tunapaswa kusoma ili kuweza kuelimika na kuwatumikia wengine na kwa umahiri na ujasiri. Kabla ya kujiuliza ikiwa kusoma ni muhimu kwa jambo fulani, tunapaswa kwanza kuhakikisha kwamba kuna manufaa kwa mtu fulani. Shahada ya chuo kikuu itaonesha uwezo wa kuhudumia manufaa ya wote.” Papa Francisko kwa hiyo amewaeleza wanachuo kuwa “ni furaha kwangu kushiriki mawazo haya nanyi. Na tunapotafakari, tunaweza kuona kwamba kuna ukweli mkubwa zaidi ambao hutuangazia na kutupatia: ukweli. Bila ukweli, maisha yetu yanapoteza maana yake. Kusoma kunaleta maana pale tu kunapotafuta ukweli, na katika kuutafuta tunaelewa kwamba tumeumbwa ili kuupata. Ukweli unakusudiwa kupatikana, kwa kuwa unakaribisha, unapatikana na ni mkarimu. Lakini tukiacha kutafuta ukweli, basi kujifunza kunakuwa chombo cha nguvu, njia ya kuwadhibiti wengine; haitumiki tena bali inatawala. Ingawa ukweli hutuweka huru (rej. Yh 8:32).
Je, mnataka uhuru? Basi muutafute na mshuhudie ukweli! Na mjaribu kuwa wa kuaminika na wa kweli katika chaguzi rahisi na za kila siku mnazofanya. Kwa njia hii, chuo kikuu chenu kitakuwa, kila siku, kile kinachokusudiwa kuwa: Chuo Kikuu cha Kikatoliki! Papa Francisko amewashukuru tena mkutano huo. Ametoa baraka zake za dhati kwao na safari yao ya malezi. Na, tafadhali, wasisahau kumuombea.
