Papa kwa Mkutano wa Baraza la Kipapa la Utamaduni na Elimu:kuna hatari ya kuchanganya utamaduni na elimu
Na Angella Rwezaula – Vatican.
Baba Mtakatifu Francisko alikutana na washiriki wa Mkutano wa I wa Baraza la Kipapa la Utamaduni na Elimu, Alhamisi tarehe 21 Novemba 2024 mjini Vatican ambapo katika Hotuba yake alipenda kuchukua fursa hiyo “kuthibitisha umuhimu wa hatari inayohusika katika kuchanganya nyanja za utamaduni na elimu. Papa Francisko amesema katika "Katiba ya Kitume ya Praedicate Evangelium, niliamua kuunganisha ofisi za Vatican zinazohusika katika mtiririko huo wa elimu na utamaduni, haikuwa kwa ajili ya kufikia ufanisi sana mkubwa wa kiuchumi kama vile kutumia uwezekano wa mazungumzo, bali mwingiliano na uvumbuzi kwa njia ambayo inaweza kuongeza ufanisi wa taasisi zote mbili. Papa Francisko alisema kwamba “Ulimwengu wetu hauitaji outomatiki ambazo hurudia tu kile ambacho tayari kimesemwa na kufanywa; badala yake unahitaji waandishi wapya wa kuandika, wakalimani wapya wa rasilimali watu wetu tajiri, washairi wapya wa kijamii. Mitindo ya elimu ambayo inalenga kutoa "matokeo"tu haina maana kwa kukosekana kwa dira ya kiutamaduni yenye uwezo wa kuunda watu walio tayari kusaidia ulimwengu kubadilisha gia ya kuondoa ukosefu wa usawa, umaskini uliokithiri na kutengwa.
Magonjwa ya ulimwengu wa sasa haupaswi kuzingatiwa kama kujiuzulu, sembuse kuridhika, kama jambo lisiloepukika. Shule, vyuo vikuu na vituo vya kiutamaduni vinapaswa kuwa mahali pa kufundisha jinsi ya kutamani, kutumaini na kuota ndoto, kwa kuwa, kama Waraka wa Pili wa Petro unavyotukumbusha, “tunatazamia mbingu mpya na nchi mpya, ambayo haki hukaa ndani yake” (3:13) ). Baba Mtakatifu aidha alisisitiza kuwa “Kile “tunachosubiri” kinapaswa kuwa mwongozo wa msingi wa utambuzi wetu katika kuendeleza programu zetu za kiutamaduni na elimu. Swali la msingi kwa taasisi zetu ni hili: Je, tunangoja nini hasa? Labda, ikiwa sisi ni waaminifu, jibu letu linaweza kukosa: mafanikio machoni pa ulimwengu, ufahari wa cheo cha juu au kujihifadhi tu. Ikiwa hayo ni malengo yetu, hakika hayatoshi! Kaka na dada, Mungu anatupa nafasi ya kufanya kitu tofauti kabisa.”
Katika hiyo, Papa Fancisko amekumbuka moja ya shairi la Emily Dickinson lisemalo: Na katika mkono wangu wa kushangaa. Mgeni alikandamiza ufalme, Na mimi, kwa kufadhaika, nilibaki. Kana kwamba nauliza Mashariki. Ikiwa alikuwa na Asubuhi kwa ajili yangu. Na akainua mabwawa yake ya zambarau. Na ingenifanya nilewe na machweo!” Papa amewasihi wauone utume wao katika nyanja za elimu na utamaduni kama wito kwa wengine kupanua upeo wao, kufurika kwa uchangamfu wa ndani, kutoa nafasi kwa uwezekano mpya na, katika kushiriki zawadi walizopokea, ili kuwafanya kuwa wengi zaidi. “Kazi yetu kama waelimishaji na wasanii ni kuwaambia wengine: ‘Zaa!’ Hatuna sababu ya kuogopa. Kwanza, kwa sababu Kristo ndiye kiongozi wetu na msindikizaji wa kusafiri. Pili, kwa sababu sisi ni walinzi wa urithi wa kiutamaduni na kielimu ambao ni mkubwa kuliko sisi wenyewe. Sisi ni warithi wa mawazo ya kina ya Augustine.
Sisi ni warithi wa mashairi ya Efraimu Mshami. Sisi ni warithi wa shule za makanisa ya kipindi cha kati na waanzilishi wa vyuo vikuu vya kwanza. Warithi wa Thomas Aquinas na Edith Stein, na wale walioagiza kazi za Ndugu Angelico na Mozart, na hivi karibuni zaidi za Mark Rothko na Olivier Messiaen. Sisi ni warithi wa wasanii wasiohesabika waliovuviwa na mafumbo ya Kristo. Warithi wa wanasayansi wakuu na wanafikra kama Blaise Pascal. Kwa neno moja, warithi wa shauku ya elimu na utamaduni wa watakatifu wengi na wanaume na wanawake watakatifu,” Papa alisisitiza. Mengi sana yanahitajika kufanywa! Ni wakati wa kukunja mikono yetu na kuanza. Leo, ulimwengu una idadi kubwa zaidi ya wanafunzi katika historia. Takwimu hizo ni za kutia moyo, ambapo watoto wapatao milioni 110 wanamaliza elimu ya msingi. Bado ukosefu wa usawa unaosumbua unaendelea kuwepo. Kwa hakika, watoto na vijana wapatao milioni 250 hawaendi shuleni. Tuna wajibu wa kimaadili kubadili hali hii. Kwa maana mauaji ya kimbari ya kitamaduni sio tu juu ya uharibifu wa urithi wa watu; mauaji ya halaiki ya kitamaduni pia hufanyika wakati watoto wananyang'anywa maisha yao ya baadaye kwa kushindwa kwetu kuwapa masharti muhimu ili wawe vile wanavyoweza kuwa."
Papa ameomba kuwa “vituo vya utafiti vya vyuo vikuu vyetu visome “mapinduzi ya sasa ya kiteknolojia” ili kuakisi faida na hatari zake. Papa amerudia badala ya kuachiliwa na woga, tunapaswa kukumbuka kwamba mabadiliko changamano ya kiutamaduni mara nyingi yanathibitisha kuwa nyakati za kuzaa matunda na ubunifu kwa ajili ya maendeleo ya ujuzi. Kutafakari kwetu juu ya Kristo mfufuka hutupatia ujasiri wa kukabiliana na wakati ujao kwa ujasiri, tukiamini mwaliko wake wenye changamoto: “Twendeni ng’ambo ya mbali” (Mk 4:35). Baba Mtakatifu amewashukuru huduma yao na anawaombea Roho Mtakatifu awaangae yote wafanyayo. Bikira Maria Kikao cha hekima, awasindikiza daima. Papa amewabariki kutoka ndani ya moyo wake huku akiwaomba wamwombee.
