Dk.Ruffini:Waandishi Katoliki wasikike katika ustaarabu wa kelele
Na Angella Rwezaula; - Vatican.
Hotuba ya Dk. Paolo Ruffini, Mwenyekiti wa Baraza la Kipapa la Mawasiliano, katika fursa ya ufunguzi wa Siku za Mtakatifu Francis wa Sales, kuanzia tarehe 25 -27 Januari 2023, na ambazo hufanyika kila mwaka huko Lourdes kwa kuandaliwa na Shirikisho la Vyombo vya habari Katoliki Ufaransa,likiwaalika waandishi wa habari katoliki kutoka ulimwengu wote. Katika Hotuba aliyotoa wakati wa ufunguzi huo tarehe 25 Januari, Dk. Ruffini alibainisha jinsi anavyotamani kwamba siku hizi za mkutano ni muhimu na kama kipindi cha kutafakari kwa kina kati yao, kipindi ambacho kinawachangamotisha kama wanahabari kuelewa ishara na ushuhuda wa ukweli bila kuangazwa na vimuli muli. Tunahitaji fursa kama hizi. Tunahitaji kutafakari na kusali pamoja. Ili tusipoteze dira. Ili tusipoteze maana ya sisi ni nani, kama watu binafsi na kama jumuiya. Waandishi wa habari na Wakatoliki. Watafutaji wa ukweli. Mashuhuda wa Ukweli. Wafumaji wa simulizi wanaolisha utambulisho wa watu. Lakini pia wanaweza kuitia sumu, kuibadilisha na kuiharibu.
Mada ya siku hizi ni nzuri. Inasimuliwa wakati huo huo shauku na hofu. “Je tunawezaje kusikika? Swali kwa upande wake linafungua mfululizo wa maswali mengine. Jambo kuu ni kwa nini tunapaswa kusikika? Jibu la kwanza tunaweza kupata katika kuwa kwetu hapa. Je ni kitu gani kimetuleta hapa? Tunataka kusikilizwa kwa sababu tunahisi kuwa tuna kitu cha kusema ambacho ni tofauti na kelele za ulimwengu. Lakini tunawezaje kusikika ikiwa kelele hii imeunda viziwi wengi? Kiasi kwamba tunahatarisha kuwa viziwi hata sisi wenyewe. Na kukata tamaa? Ujumbe wa Papa Francisko wa Siku ya Mawasiliano ya Kijamii Mwenyekiti wa Baraza la Kipapa la Mawasiliano unatupatia jibu kuu na kuliunganisha na mtakatifu wetu msimamizi, Mtakatifu Francis wa Sales, ambaye Papa ameandika barua ya kitume katika maadhimisho ya miaka 100 ya kifo chake. Ujumbe wa wa Papa uliochapishwa tarehe 24 Januari wa Mawasiliano katika Siku ya Mtakatifu Francis wa Sales na waraka wa kitume unaweza kusomwa katika mtazamo mmoja, msingi na maendeleo ya mawazo yaliyo sawa. Huo unatuhusu, unatupatia changamoto, inatuoneesha dira. Je tunawezaje kusikika? Je, tunajiunga na kelele yetu kwenye kelele nje ya ulimwengu? Je, tunafikiri kwamba ili kuweza kusikilizwa ni lazima kupiga kelele zaidi?
Lakini hilo alikuwa amesema Padre David Maria Turoldo, Mtaalimungu mshairi wa Kiitaliano, mshairi wa Kikristo wa karne ya 20, mtafutaji asiyetulia wa ukweli kwa moyo wake, ambaye aliishi katika miaka ambayo “Kanisa lilitafuta kwanza na baadaye ilipata njia kutoka katika Mtaguso wa kuelewa Roho katika nyakati za kisasa kwamba ni ulimwengu usio na kipimo na usio na utukufu, kwa sababu karama na matumizi ya kutafakari yamepotea ... ustaarabu wa kelele. Wakati bila sala. Bila ukimya na kwa hivyo bila kusikiliza… Na mafuriko ya maneno yetu huizamishi sauti ya shauku ya Neno lake” (David Maria Turoldo, Bila kimya na bila kusikiliza). Ndiyo maana Papa anatualika tujisikie huku tukitafuta njia nyingine, ile ya moyo. Ni njia rahisi. Ambayo katika jamii ya kiufundi haina uhusiano wowote na teknolojia. Ambayo katika jamii ya kuonekana haina uhusiano wowote na umbo. Inawezekana kuonekana kama njia ambayo haiwahusu wataalamu. Inaweza kuonekana hivyo... isipokuwa ni mtakatifu msimamizi wa waandishi wa habari, Mtakatifu Francis wa Sales, aliyependekeza kwamba “inatosha kupenda vizuri ili kusema vizuri.” Na kama si kweli kwamba mmoja wa waandishi wa habari wakuu wa siku za hivi karibuni, Ryszard Kapuściński, alitoa maoni ya kanuni moja ya kufanya kazi yetu vizuri: huruma, maelewano ya mioyo. “Ili kufanya uandishi wa habari mzuri, alisema, mtu lazima zaidi ya yote awe wanaume wazuri, au wanawake wazuri: wanadamu wazuri. Watu wabaya hawawezi kuwa waandishi wazuri wa habari. Ikiwa wewe ni mtu mzuri tu unaweza kujaribu kuelewa wengine, nia zao, imani yao, maslahi yao, shida zao, majanga yao. Na kuwa mara moja, tangu dakika ya kwanza, sehemu ya hatima yao”.
Dk. Ruffini alisema kuwa mara nyingi nimenukuu maneno haya. Kwa sababu yanasemwa kutoka moyoni mwake. Na wanafichua ukweli wa uongo ambao kwa mujibu wake mwanahabari mzuri hatakiwi kumwangalia mtu yeyote usoni ili afanye kazi yake vizuri. Lakini kwa njia hiyo mtu anaepuka majukumu yake, anapoteza uwezekano wa kuthibitisha. Unahatarisha kubaki wafungwa wa nadharia zako mwenyewe, za chuki zako mwenyewe, za moyo wako mgonjwa. Juu ya udanganyifu wa mtu wa ukuu, wakati kama Papa Francisko anavyo rudia ufungu wa taaluma yetu ni unyenyekevu. Kwa sababu “kila mmoja wetu anajua jinsi ilivyo ngumu na jinsi utafutaji wa ukweli unahitaji unyenyekevu. Na ni rahisi sana kutouliza maswali mengi, kukaa kwa majibu ya kwanza, kurahisisha, kubaki juu ya uso, kwa kuonekana; kukaa kwa ufumbuzi wa wazi, ambao hawajui uchovu wa uchunguzi wenye uwezo wa kuwakilisha ugumu wa maisha halisi. Unyenyekevu wa kutojua kila kitu kwanza ndio unaosukuma utafiti. Dhana ya kuwa tayari kujua kila kitu ndiyo inayoizuia. Unyenyekevu hutufanya tuuendee ukweli na wengine kwa mtazamo wa kuelewa.
Mwandishi wa habari mnyenyekevu hujaribu kujua ukweli kwa ukamilifu kabla ya kuripoti na kutoa maoni juu yao. (Hotuba kwa wasimamizi, wafanyakazi na waendeshaji wa TV2000, 15 Desemba 2014). “Hajengi mazoea. Haridhiki na uwasilishaji unaofaa ambao unaonesha watu binafsi kana kwamba wanaweza kutatua shida zote, au kinyume chake kama wapelelezi, ambao wanapaswa kuwekewa majukumu yote”. Lakini kwa kufanya hivyo ni lazima tutumie mioyo yetu, tuhisi udogo wetu mioyoni mwetu, tuhisi pengo kati ya kazi tuliyo nayo (kutafuta na kusema ukweli) na uwezo wetu wa kuitimiza, hatari ya kufanya makosa. Kardinali Martini aliandika miaka mingi iliyopita, akiwazia mchepuko ambao njia hii isiyo na moyo ya kuelewa habari ilikuwa ikichukua, kwamba kila kitu kinatokana na hamu ya kuamsha hisia kali na za kusisimua za kuuza habari bora na zaidi kuliko wengine: “Kwa kulenga ya kusisimua, akizingatia maelezo ambayo huamsha mvuto, karaha, chukizo, huruma na kwamba mfumuko wa hisia huzalishwa na wakati huo huo hitaji la kuongezeka kwa hisia za kusisimua zaidi.
Katika suala hilo, inapendeza kusoma kile ambacho Papa alikiandika kuhusu Mtakatifu Francis wa Sales, hasa majaribu rahisi ambayo sisi sote tunayo katika kuwahukumu wengine na kujiondoa binafsi. “Mwenye kufunga atafikiri kuwa ni mchamungu kwa sababu hakula, hali moyo wake umejaa chuki”. Pia ni maneno haya ambayo yanatupatia changamoto kupima, kulingana na kigezo cha moyo safi, ubora wa kujitolea kwetu kiukweli. Njia ya moyo hutusaidia kukabiliana na moja ya changamoto kuu kwa mwandishi wa habari ya uhuru wa kweli. Changamoto ngumu zaidi kuliko hapo awali wakati muktadha wa vyombo vya habari unapochafuliwa na mizozo ya maneno, milinganisho, mihemko na hisia. Ni vigumu kubaki bila kujeruhiwa. Lakini sisi kama wakristo tunajua kwamba ukweli ndio unaotuweka huru. Lakini ukweli unahitaji hekima ya moyo safi. Na wajibu wa kutenda ili kujiweka safi, alisistiza Dk. Paolo Ruffini.
Kwa sababu hiyo Mkuu wa Baraza la Kipapa la Mawasiliano ameendelea kusema kwamba ujumbe wake Papa Francisko inatualika kutazama ndani ya mioyo yetu na anatuasa kurejea mzizi wa wito wa mwandishi wa habari na mwasilishaji: kutafuta ukweli kwa hekima ya moyo safi, bila ubaguzi; kuja kukubaliana na dhamiri ya mtu, kujua jinsi ya kutambua ukweli zaidi ya kuonekana katika kuchanganyikiwa, kupingana, mazungumzo. Na ushiriki, na uifanye kukua, katika majadiliano na katika mahusiano. Inahitaji ujasiri kufanya hivyo. Ujasiri kwa wale wanaojua jinsi ya kwenda kinyume na wimbi la wakati. Ujasiri kwa wale ambao kiukweli wanatafuta ukweli. Kati ya wale wanaoamini kwamba uhuru sio kufuata masharti. Ujasiri kwa wale ambao hawana ubaguzi, na kwa hiyo ni jasiri. Uhuru Papa Francisko anasema unahitaji ujasiri!(Hotuba ya Papa kwa wajumbe wa vyama vya Magazeti ya Nje nchini Italia , 18.05.2019)
Ni baada tu ya kuona kwa macho ya moyo, kusikiliza kwa sikio la moyo, ndipo sisi pia tunaweza kujua jinsi ya kuelewa na kuzungumza kutoka moyoni. Kwa kugundua tena siri ya mawasiliano ya kweli na dhati ambayo, kama Kardinali Martini (Jimbo Kuu la Milano) alivyoandika kuwa ishara na alama husafiri kwenye njia sahihi, hukusanya na kueleweka, hupokelewa na huruma. Na ndiyo maana wanahabari inabidi wasikike, alifafanua Dk. Ruffini. Kwa maana hiyo katika wakati unaotawaliwa na wenye mioyo migumu wanahabari katoliki wanapaswa kutambuliwa, kutathaminiwa, kutafutwa kama wale ambao, katika mnama wa Babeli iliyochanganyikiwa ya zama hizi zinazopita, wanajua jinsi ya kupata ukweli katika mioyo yao. Katika wakati unaotawaliwa na vita lazima wahandishi wa habari waelewe jinsi ambavyo wao pia wanaombwa kujenga amani bila kusaliti haki, ukweli au upendo. Katika wakati ambao unajaribu kuwaaminisha kwa njia ya ulaghai kwamba njia pekee inayopatikana kwao ni kati ya kujikana na kuwakana wengine, lazima waandishi jenge uandishi wa habari wa amani, na ufundishaji wa amani. Kama vile Papa alivyoandika katika ujumbe wake kwa Siku ya Amani Duniani, Dk Ruffini alisisitiza kuwa “wakati umefika kwa sisi sote kujitolea kwa uponyaji wa jamii yetu na sayari yetu, na kuunda misingi ya ulimwengu wa haki na amani zaidi, unaojitolea kwa dhati katika kutafuta kwa uzuri ambao ni kawaida sana na pamoja”.
Na kama Papa alivyo eleza katika ujumbe wake, kazi hiiyo amesisitiza kuwa inawahusu wahandishi wa habari wote. Kwa “kuzungumza kutoka moyoni ni muhimu zaidi leo kuliko wakati mwingine wowote ili kukuza utamaduni wa amani ambapo kuna vita; kufungua njia zinazoruhusu mazungumzo na upatanisho ambapo chuki na uadui umeenea…..” Kwa hilo tunahitaji wawasilianaji wanaopatikana katika mazungumzo, wanaohusika katika kuhamasisha upokonyaji silaha fungamani na kwa wanaojitolea kusambaratisha saikolojia ya vita ambayo imekita mioyoni mwa wengi. Na kama alivyokuwa ameshauri Mtakatifu Yohane XXIII katika Waraka wake wa Pacem in terris:“ Amani ya kweli inaweza kujengwa tu katika kuaminana”(62). Uaminifu unaohitaji wawasilianaji ambao hawajatulia, lakini wajasiri na wabunifu, tayari kujihatarisha kutafuta misingi ya kawaida ya kukutana. Kama miaka 60 iliyopita, pia wahadhishi wa habari sasa wanaishi katika saa ya giza ambayo ubinadamu unaogopa kuongezeka kwa vita ambayo lazima ikomeshwe haraka iwezekanavyo, hata katika kiwango cha mawasiliano.
Mtu anaogopa kusikia jinsi maneno ya kuangamiza watu na maeneo yanavyotamkwa kwa urahisi. Maneno ambayo kwa bahati mbaya mara nyingi hugeuka kuwa vitendo vya kivita na vya vurugu za kikatili. “Ndio maana usemi wowote wa uchochezi lazima ukataliwe, pamoja na aina yoyote ya propaganda inayopotosha ukweli, na kuharibu kwa madhumuni ya kiitikadi. Badala yake, mawasiliano ambayo yanasaidia kuunda mazingira ya kusuluhisha mizozo kati ya watu lazima yaendelezwe katika ngazi zote.” Mkuu wa Baraza la Kipapa la Mawasiliano katika hotuba yake aliendelea kusema kwamba, “Miaka hamsini na saba iliyopita, akiwahutubia kwa usahihi waandishi wa habari wa Umoja wa vyombo vya habari katoliki Italia Papa Paulo VI alizungumzia juu ya umuhimu wa kazi yao katika kufanya amani, roho ya amani, kusonga mbele, na kuihifadhi katika dhamiri. Alifanya hivyo kwa kuanzisha Siku Kuu ya Mtakatifu Francis wa Sales. Na wakati akimzungumzia juu ya sura yake, alibainisha kuwa mbele ya ulimwengu wa kipuuzi, uliojaa, wa vita, uliopendezwa na umashuhuri wa nje wa karne ya kumi na saba, Yeye alionekana kujazwa na utulivu, mzuri, na mwenye busara.
Dk. Ruffini akiendelea na ufafanuzi huo alisema kwamba alifanya hivyo kwa kueleza sababu za pendekezo lake la usuluhishi wa Umoja wa Mataifa kuhusu amani nchini Vietnam. Alifanya hivyo akiongea kutoka moyoni, karibu kana kwamba ni imani yake ya hatua ya amani. Alisema: “Kitendo hiki hakichochewi na kisingizio chochote cha kuingia katika uchunguzi na hukumu ya maswali ya kisiasa na maslahi ya muda, ambayo ni mageni kwa umahiri Wetu; wala haipendekezwi kwetu na tamaa ya utangazaji; lakini ilionekana kuwa muhimu kwetu kutokana na uzito wa hali hiyo na kutokana na mahitaji ya huduma Yetu, leo hii kwa kuhamasishwa na hali na kuchochewa na Mtaguso wa Kiekumene. “Kwa njia hiyo Dk. Ruffini aliongeza, “Tumezungumza kutoka mioyoni mwa wale ambao hawana faida yoyote yao wenyewe kufikia, lakini wana upendo wa Kristo ambao unawasukuma kuthubutu kuingilia kati na aina za mawasiliano, badala ya kawaida katika taratibu za kawaida na zaidi sana katika taratibu za itifaki na mahusiano yetu na ulimwengu nje ya Kanisa. Tumezungumza na mioyo ya wale ambao hawangojei sana hatima ya hatua zao, kwa ushuhuda wa dhamiri zao kwa jukumu lililotimizwa; kwa moyo wa mtu ambaye hana mapendekezo ya awali ya kufuata, lakini upendo tu kwa kila mtu.
Kwa hivyo hatujapoteza maana ya haki ambayo matukio lazima yahukumiwe; lakini hatukutaka kujiweka kama waamuzi wa hali halisi; hata hivyo, tumekuwa na matumaini makubwa kwamba haki haitasahaulika au kusalitiwa”. Huruma yetu kwa ajili ya amani haikusudiwi kuwa utulivu, ambao unapuuza haki na wajibu unaohusiana na mzozo unaohusika, na ambao unapuuza kuona matokeo mabaya, na ambayo suluhisho lisilo la haki, lisilo la haki linaweza kuzalisha. Lakini waandishi wa habari pamoja na mwaliko wa mapatano hayo kwanza na kisha mazungumzo, wanataka pia kukimbilia sifa zingine zinazozalisha amani: uvumilivu, roho ya msamaha na ubinadamu, utukufu, ambao unajua jinsi ya kuvuka maono ya migogoro ya haraka, kukaa katika udugu wa watu na hatima za ubinadamu. Ujumbe wa kiinjili unatupatia hoja nyingi kuhusiana na jambo hili; na historia inaonekana kutaka kukaribisha hekima yake ya siri na kutupatia ushuhuda fasaha”.
Dk. Ruffini akiendelea libainisha jinsi ambavyo waandishi wa habari wanajua nini maana ya matokeo ya majaribio yao ya unyenyekevu lakini ya ujasiri. Wakati huo huo, wao ni sehemu ya mafundisho hayo kwa ajili ya amani ya kimataifa ambayo huduma yao inakabidhiwa kwao, na vyovyote itakavyokuwa matokeo ya kisiasa, daima wanahifadhi thamani yao ya kimaadili; na kwa hali hiyo wanatoa shukrani nyingi kwa wote ambao wameitikia wito wao wa amani. Viongozi wengi wa serikali wamerudia mwangwi wa unyenyekevu kwa maana hiyo Mungu awabariki. “Mashambulizi ya amani yameenea duniani kote: kwa hiyo angalau kuna tokeo moja jema, labda halijahutbiwa katika uingiliaji kati yao, lakini hata machukizo ya amani yanastahili kuandikwa katika historia. Inasikitisha kwamba hadi sasa haijapata mapokezi chanya; ni jukumu zito, zito sana kukataa majadiliano, ambayo ni njia pekee kwa sasa ya kukomesha mzozo, bila kuacha uamuzi wa silaha, silaha za kutisha zaidi. Watu wanatazama! na itabidi Mungu atuhukumu! Bado tunapaswa kutumaini kwamba wito wa amani iliyojadiliwa hautakatishwa tamaa, na kwamba suluhisho ya mzozo huo haitatafutwa kwa nguvu na uharibifu, ambapo matokeo yake hayatabiriki na kwa hivyo kuhalalisha hofu inayovamia kila nafsi yenye haki kwa mawazo ya uwezekano wa mapambano ya silaha. Ni nani anajua kwamba hatimaye usuluhisho wa Umoja wa Mataifa, uliokabidhiwa kwa mataifa yasiyo na upande wowote, unaweza kesho, na ambao kila mmoja anatumaini leo hii kutatua suala la kutisha. Kwa maana hiyo Dk. Ruffini aliwasihi kumuomba Mungu kwa hilo.
