Kard.Koch:Wakristo waliotoa maisha yao kwa ajili ya imani hawakuanguka bure
Na Angella Rwezaula, - Vatican.
Maadhimisho ya Sala ya Kiekumeni iliyoongozwa na mada: “Sala na mashahidi watakatifu wa mauaji ya kimbari wa Armenia” ilifanyika Alhamisi 27 Aprili 2023 kwenye Kanisa Kuu la Mtakatifu Bartolomeo kwenye Kisiwa cha Tiber wakati wa kumbukumbu ya Metz Yegern, yaani “Uovu Mkubwa” uliowakumba watu wa Armenia mnamo mwaka 1915, na kutangazwa kuwa watakatifu na Kanisa la Kitume la Armenia la wafia dini mia sita, tarehe 23 Aprili 2015 huko Etchmiadzin. Maadhimisho hayo yaliongozwa na Kardinali Kurt Koch, Mwenyekiti wa Baraza la Kipapa la Kumasisha Umoja wa Wakristo, pamoja na Askofu Mkuu Khajag Barsamian, Mwakilishi wa Kitume wa Armenia katika Jimbo takatifu (Katoliki la Etchmiadzine). Katika mahubiri yake, Kardinali alikumbusha kwamba “Historia ya kutisha ya mauaji ya Wakristo wengi ilianza na mauaji ya kimbari ya watu wa Armenia mwanzoni mwa karne ya 20” na kwamba “Uekumeni wa mashahidi, au kama asemavyo Papa Francisko, uekumeni wa damu kwa hiyo bila shaka ndiyo ishara yenye kusadikisha zaidi ya uekumeni wa leo”.
Kardinali Kurt Koch akiongozwa na mada ya “kutia moyo wa kufa kishajidi na faraja ya yake ya mkristo ni mara baada ya kusoma masomo matatu(Meth 3,13-17:Heb 10,32-39 na Injili ya Yohane 14,1-13) Kardinali alisema Usomaji wa Biblia uliotolewa katika liturujia kwa ajili ya ukumbusho wa “Metz Yegern” “Uovu Mkubwa” ambao watu wa Armenia waliteseka wakati wa Vita vya Kwanza vya Dunia, unatoa faraja kwa upande mmoja na faraja kwa upande mwingine. Kifungu kutoka kwa barua kwa Waebrania kina himizo la kuvumilia na kutia moyo kubaki imara katika imani na tumaini katika maisha baada ya kifo, kwa hiyo ni kutia moyo kwa kifo cha kishahidi cha subira. Na Injili inatangaza faraja kuu kwamba Wakristo waliotoa maisha yao kwa ajili ya imani hawakuanguka bure, bali wako mikononi mizuri na Mungu, kwa sababu katika nyumba ya Baba wa mbinguni kuna makao mengi.
Kuuawa kwa imani kama tendo kuu la upendo
Kardinali alisema sisi Wakristo tunahitaji faraja na kutiwa moyo hata leo hii tunapotupia jicho ulimwengu na historia ya karne iliyopita. Mwishoni mwa milenia ya pili na mwanzo wa ya tatu, Ukristo kwa mara nyingine ukawa Kanisa lililouawa, hasa kutokana na udikteta wa kupinga Ukristo na wapagani mamboleo wa Ujamaa wa Kitaifa na Ukomunisti wa Kisovieti. Historia ya kutisha ya kuuawa kwa Wakristo wengi ilianza na mauaji ya kimbari ya watu wa Armenia mwanzoni mwa karne ya 20. Tukio hilo baya linatukumbusha kile ambacho katika imani ya Kikristo kinastahili kuitwa kifo cha kishahidi. Mkristo aliyesadikishwa hatafuti kifo cha kishahidi kwa hiari yake mwenyewe, bali yuko tayari kuteseka kinapokuwa kisichoepukika na wakati imani inapaswa kushuhudiwa kwa dhabihu ya maisha ya mtu. Kuuawa kwa imani ya Kikristo hakutambuliwi na kudharau uhai na tamaa ya kifo, bali kwa kuchagua maisha ambayo Mungu ametoa.
Kwa hiyo sifa inayofafanua kifo cha imani ya Kikristo ni upendo: “Hakuna aliye na upendo mwingi kuliko huu, wa mtu kuutoa uhai wake kwa ajili ya rafiki zake” (Yn 15:13). Katika maneno haya ya Yesu fumbo zima la kifo cha kishahidi cha Wakristo linajumlishwa. Hii inatumika zaidi kwa Yesu mwenyewe, ambaye aligeuza unyanyasaji uliofanywa na wanadamu dhidi yake kuwa tendo la upendo na kutoa maisha yake msalabani kama huduma kuu ya urafiki kwa sisi wanadamu. Msalaba wa Yesu Kristo ni upendo katika umbo lake kubwa kabisa; na Yesu anasimama mbele ya macho yetu kama shahidi wa kwanza. Mateso ya Yesu kama mfia-imani wa asili pia ni taswira ya mauaji ya wale waliomfuata kama kushiriki katika fumbo la pasaka la Yesu Kristo. Aina hii ya kifo cha imani ya Kikristo iko wazi hasa katika mateso na kifo cha Mtakatifu Polycarp wa Smirna katika karne ya 2. Katika Matendo ya Mitume, kifo chake cha kishahidi kinapatana na shauku ya Yesu hadi kwa maelezo madogo kabisa na kinachukua namna ya adhimisho la Ekaristi.
Kama vile Yesu alivyofuata kikamilifu mapenzi ya Mungu kwa ajili ya maisha na wokovu wa wanadamu na kufa msalabani kwa ajili ya upendo wake kwetu, vivyo hivyo Kardinali Kurt alisema mfia imani Mkristo ana sifa ya ukweli kwamba hatafuti kifo cha imani hata kidogo, lakini badala yake anakubali kama matokeo ya uaminifu wake kwa imani yake. Kwa hivyo mapokeo ya Kikristo hayaoni mauaji tayari katika kuuawa. Sio hukumu au kifo chenyewe kinachomfanya Mkristo kuwa shahidi, lakini sababu ya ndani ya kitendo chake, kama Mtakatifu Augustino alithibitisha: Christi martyrem non facit poena, sed causa. Kwa kuwa mfiadini hutafsiri katika matendo ushindi wa upendo juu ya chuki na kifo, mauaji ya Kikristo yajidhihirisha yenyewe kuwa tendo kuu la upendo kwa Mungu na kwa ndugu za mtu. Kifo cha Kikristo ni kukubalika bure kwa kifo kwa ajili ya imani.
Tuna deni kubwa la shukrani kwa Wakristo wa Armenia kwa kushuhudia kwa maisha yao maana ya kifo cha imani. Neno hili linatokana na neno la Kigiriki ‘martys ambalo linamaanisha ‘shahidi’. Kwa maana yake ya asili, inarejea kila Mkristo anayeshuhudia kwa maisha yake na neno lake kwa imani katika Mungu wa Utatu na ufunuo wake binafsi katika Yesu Kristo. Ni kwa msingi huo wa kawaida tu ndipo neno linalotumiwa kwa maana maalum kutaja Mkristo ambaye anateswa kwa sababu ya imani yake na kufa kwa ajili yake. Kwa vile shahidi ni shahidi wa imani si kwa maneno yake tu, bali pia kwa matendo yake, anahesabiwa miongoni mwa mashahidi wa kuaminika zaidi wa imani. Mashahidi wa Kiarmenia wametuonesha pia kwamba, Makanisa yote ya Kikristo, Kanisa la Kitume la Armenia pamoja na Kanisa Katoliki la Armenia, wana mashahidi wao wa imani na, kwa sababu hiyo, kifo cha imani ni cha kiekumene. Papa Yohane Paulo II alitambua katika ushuhuda wa mashahidi wengi wa karne iliyopita "uthibitisho muhimu zaidi kwamba kila kipengele cha mgawanyiko kinaweza kuvuka na kushinda katika zawadi kamili ya mtu mwenyewe kwa sababu ya Injili". Uekumene wa mashahidi, au kama Papa Francisko asemavyo, uekumene wa damu, kwa hiyo bila shaka ndiyo ishara yenye kusadikisha zaidi ya uekumene wa leo hii. Jumuiya ya wafiadini inazungumza lugha bora zaidi kuliko migawanyiko ambayo bado iko katika ulimwengu wa Kikristo leo
Ushuhuda wa kuaminika wa tumaini la Pasaka
Kardinali Kurt aliendelea kusisitiza kuwa Wakristo wa Armenia, walioteswa kikatili, waliuawa kikatili. Pia walionesha kwamba mauaji hayo yanaweza kuvumiliwa tu ikiwa yataungwa mkono na imani katika ahadi ya imani ya Kikristo, ambayo imeoneshwa katika Injili yenye sura nzuri ya makao makuu. Yesu anawaahidi wanafunzi wake kurudi kwa Baba ili kuwatayarishia makao. Hili ndilo lengo haswa la maisha ya Mkristo, yaani kwamba hija yake ya kidunia itafikia lengo lake wakati atakapopewa nafasi ya kukaa na Mungu na kuishi katika ushirika naye milele. Kaka Wakristo tunasadiki kwamba ahadi hii ya kufariji ni halali hasa kwa wale ambao wamemfuata Kristo kwa uthabiti huo, wakitoa maisha yao kwa ajili ya imani, kwamba wamepokea uwezekano wa kushiriki katika hatima yake, yaani, wafia imani. Uzito wa ahadi hii ni ukweli kwamba imetimia zaidi ya yote kwa wale ambao wamepitia uzoefu dhahiri wa ukosefu wa haki, mateso na mateso na katika hali kama hizo wameelekeza kilio chao kwa Mungu na nguvu zake za kuokoa. Dhana ya kuhuzunisha kwamba watesi, wauaji, na wauaji wanaruhusiwa kuwashinda wahasiriwa wao katika umilele inapingana kabisa na ahadi ya Kikristo ya makao ya mbinguni. Dhana hii inapingwa kabisa na tumaini la Kikristo katika maisha baada ya kifo.
Kwa hiyo katika roho hiyo ya sala, Kardinali Kurt aliwashukuru watu wa Armenia kwa ushuhuda wao wa imani, kwa sababu walithibitisha kwa maisha yao yale ambayo barua ya kwanza ya Petro, kwa maneno ya mkato, inatuhimiza kufanya kwa nguvu ya wito wetu, inayoelezea mtazamo wa kimsingi wa Mkristo, kifo cha kishahidi: “kuwa tayari siku zote kumjibu mtu awaye yote awaulizaye sababu ya tumaini lililo ndani yenu. Lakini hii inafanywa kwa upole na heshima, kwa dhamiri adilifu, ili, wakati ule mnaotukanwa, wale wanaoutukana mwenendo wenu mzuri katika Kristo wapate kutahayari. Kwa maana ikiwa hayo ndiyo mapenzi ya Mungu, ni afadhali kuteseka katika kutenda mema kuliko kutenda mabaya”(1Pet 3:15-17), alihitimisha. Wawakilishi wengi wa Makanisa mengine na jumuiya za kikanisa waliopo mjini Roma pia walishiriki katika maadhimisho hayo, akiwemo Askofu Mkuu Ian Ernest, Mkurugenzi wa Kanisa la Kianglikana la Roma na mwakilishi binafsi wa Askofu Mkuu wa Canterbury Uingezea katika Jimbo Kuu la Mtakatifu Mchungaji Michael Jonas, wa Kanisa Katoliki. Kanisa la Kilutheri la Roma na Mchungaji Mchungaji Matthew Laferty, Mkurugenzi wa Ofisi ya Kiekumeni ya Kimethodisti ya Roma. Wanakwaya wa Chuo cha Kipapa cha Armenia walisindikiza maadhimisho hayo matakatifu ya Misa.
