Muhtasari wa Sinodi-Siku ya 16:Utambuzi juu ya hati ya mwisho!

Na Lorena Leonardi,Edoardo Giribaldi na Angella Rwezaula – Vatican.

Katika siku za mwisho za Mkutano Mkuu wa Sinodi juu ya Sinodi ni wakati wa utambuzi kuhusu Hati ya Mwisho inayopendekezwa na washiriki wakipendekeza mitindo, au marekebisho ya maandishi ya rasimu; huku tukibaki makini na kile kinachotokea duniani kwa pendekezo la 'hapana kali na ya wazi' kwa mapambano ya vita. Kazi ya washiriki wa Sinodi ilielezwa, kama kawaida, mwanzoni mwa mkutano wa Waandishi wa Habari za kila siku na Dk. Paolo Ruffini, rais wa Tume ya Habari ya Mkutano wa Sinodi na Mwenyekiti wa Baraza la Kipapa la Mawasiliano pamoja na Bi Sheila Pires, katibu wa Tume hiyo.

Ufafanuzi wa mitindo

“Saa chache zijazo, alasiri  na kesho asubuhi, zitatolewa kwa ufafanuzi wa vikundi vidogo vya modi kwa rasimu ya Hati ya Mwisho," alieleza Dk. Ruffini, huku akibainisha kuwa “mwishoni mwa asubuhi, ya Jumanne Oktoba 22 katibu maalum, Padre Giacomo Costa, alieleza kwa kina taratibu za awamu hii mpya ya kazi.” Kwa upande wa Dk. Ruffini alielezea kwamba mitindo ni mapendekezo madhubuti ya marekebisho kwa maandishi, iwe kwa kuondoa, kuongeza, au badala.” Aidha, alisema, marekebisho yanayopendekezwa yanaweza kuwasilishwa ama na watu binafsi au na makundi ya washiriki wa Sinodi: Mbinu ya pamoja ni ile iliyopitishwa katika vikundi vya lugha. Kila pendekezo lililorekebishwa litapigiwa kura kivyake na washiriki kamili wa Sinodi, kukiwa na wingi kamili wa lazima kwa marekebisho kupitishwa. Kusudi ni kufikia marekebisho ya pamoja ambayo yanaonesha utambuzi wa kikundi. Zaidi ya hayo, Dk. Ruffini aliendelea, “namna  ya pamoja lazima iwasilishwe mwishoni mwa kesho asubuhi. Kila mjumbe anaweza pia kutuma mapendekezo binafsi kwa Sekretarieti Kuu ya Sinodi; hata hivyo, mtindo kwa kawaida utabeba uzito zaidi.”

Tafsiri za Hati katika lugha ya Kiukraine na Kichina

Hatimaye, Dk. Ruffini alisema “kwamba rasimu ya Hati ya Mwisho iliandikwa kwa Kiitaliano, kama lugha rasmi, lakini ilitafsiriwa katika lugha nyingi iwezekanavyo na tafsiri zisizo rasmi. Haya yote yalifanyika ili kurahisisha utambuzi wa wajumbe mbalimbali.” Alibainisha kuwa Kiukreni na Kichina kati ya lugha ambazo maandishi hayo yalitafsiriwa, na kuthaminiwa sana na maaskofu wawili wa Kichina waliopo kwenye Sinodi.

Ombi la vijana:‘tunataka kutembea nanyi’

Dk. Pires aliripoti kwamba wajumbe 343 wa sinodi walikuwepo katika ukumbi huo, kwa ajili ya Mkutano Mkuu Jumanne,tarehe 22 Oktoba 2024  ambao pia ulihudhuriwa na Papa Francisko. Baada ya mikutano ya vikundi vidogo kufuatia uwasilishaji wa Rasimu ya Hati ya Mwisho siku ya Jumatatu, 21 Oktoba  “leo asubuhi (22 Oktoba) hotuba zote za bure zilizingatia rasimu ya hati. Nakala hiyo ilithaminiwa kwa usawa wake, kwa kina, msongamano na, wakati huo huo, mapendekezo yalitolewa. “Kulikuwa na uingiliaji kati 40 kuhusu mada mbalimbali zinazohusiana na sinodi zilizoshughulikiwa hadi sasa," Bi Pires alibainisha, huku akisisitiza kuwa, "Miongoni mwa haya ilikuwa mada ya vijana: pamoja na ombi kutoka kwa mmoja wa washiriki wadogo zaidi wa Sinodi aliyetoa wito kwa akina baba na akina mama wa sinodi kwa mtazamo wa baada ya Sinodi: ‘Tafadhali msiwaache vijana kando, bali tembeeni pamoja nasi; tunataka kutembea nanyi.’’’

Majukumu mbalimbali ndani ya Kanisa

“Uingiliaji kati mwingine,” Bi Pires aliripoti, “ulizungumza juu ya daraka la wanawake katika Kanisa, ikithibitisha tena umuhimu wao wa kimsingi; kisha jukumu la walei, Mabaraza ya Maaskofu, mapadre, watu waliowekwa wakfu, na jumuiya ndogo ndogo za Kikristo.” Katibu wa Tume ya Habari alimalizia kwa kutaja kwamba habari za ulimwengu zinazoendelea zilifika kwenye jumba la Sinodi, kwa mwaliko kwa Kanisa kusisitiza tena uwazi na kwa ukali kwamba: “hakuna kutumia nguvu na mapigano ya vita: "Lazima tuendelee kusali na kuomba kukomesha migogoro hii, vinginevyo hakutakuwa tena na mwanadamu aliye hai ambaye anaweza kusoma Hati hii.”

Kufikiria njia mpya ya kuwa Kanisa

“Tuliitishwa si kutatua matatizo fulani bali kufikiria njia mpya ya kuwa Kanisa,” alisema Kardinali Fridolin Ambongo Besungu, wa kwanza wa wanajopo kuzungumza kwenye mkutano wa Jumanne. “Sinodi haikukengeuka kutoka katika lengo lililokuwa imejiwekea yenyewe, ikaweka msingi: kuanzia hapo, kumrudisha kila mtu nyumbani kwake, na pia katika Kanisa la ulimwengu wote, ni lazima tuitumie roho hii ya sinodi kwa kila tatizo linalotokea,” alisema. Askofu Mkuu wa Kinshasa ameeleza kuridhishwa kwake na Sinodi hiyo inapoelekea tamati. “Nchi yetu bado inachukuliwa kuwa nchi ya wamisionari, Kanisa letu hadi hivi majuzi lilikuwa la kimisionari, na ni lazima liendane na hali halisi ya mazingira ya kiutamaduni na kijamii,” alisema, kwa hiyo “mkutano wa sinodi ulichukuliwa kama kairós, ” muda wa neema, na fursa ya “kuona pamoja jinsi ya kufikiria njia mpya ya kuwa Kanisa.”Sasa kwa kuwa Sinodi inatokea Kanisani, Kardinali Ambongo aliwahakikishia waandishi wa habari kwamba katika Afrika, Kanisa, “pamoja na kaka na dada zetu Waafrika, litajaribu kuingia katika mfumo huu mpya, jinsi ya kuwa Kanisa Katoliki kwa njia tofauti.

Afrika, ardhi yenye rutuba ya Sinodi

Askofu mkuu Andrew Nkea Fuanya, wa Bamenda, nchini Cameroon, alichukua nafasi hiyo, akitoa maoni yake kuhusu mchango wa Afrika katika Sinodi, akianza na jumuiya ndogo ndogo na makatekista. Sinodi, ni ishara ya eskatolojia kwa sisi sote, tunaotoka sehemu mbalimbali za dunia tukiwa na mawazo tofauti,” alisema.  Askofu Mkuu wa Bamenda aidha alionesha matumaini kwamba washiriki wa sinodi wanaweza kurudi nyumbani kwao si tu kama watu ambao wamepokea kwa upole sinodi, bali kama mabalozi watendaji, kwa ajili ya sinodi, ambayo, “naamini kwa hakika ndiyo siku zijazo.” Katika muktadha wa Afrika, ambapo “makanisa yamejaa” tatizo ni “jinsi ya kuyaweka” yakiwa yamejaa, alisisitiza, na kuongeza, “Tutafanya hivyo kupitia sinodi.” Askofu Mkuu aliendelea kuakisi nafasi ya kimsingi inayotekelezwa na Makatekista, hasa wanawake, ambao ni takriban nusu ya makatekista wote. "Afrika ni mahali maalum kwa sinodi," kiasi kwamba, katika jumuiya ndogo ndogo tunaweza kutatua matatizo na kuwa na amani,” alihitimisha

Utamadunisho tena wa Ukatoliki katika enzi ya baada ya kutengwa

Akizungumzia hali ya baada ya udini nchini Ujerumani, Askofu wa Essen, Franz-Josef Overbeck, alisisitiza umuhimu wa Kanisa Katoliki kuenziwa upya yaani utamadunisho. “Baada ya miaka mingi ambapo mtu alikuwa Mkatoliki au Mprotestanti, sasa kati ya wakaaji karibu milioni 84, nusu yao hawana imani, hawana dini na pia hawana wazo la Mungu ni nani,” alisema, “ na katika hali ile nusu nyingine imegawanywa karibu kwa usawa kati ya Wakatoliki na Waprotestanti, kukiwa na Waislamu zaidi ya milioni nne.” Ingawa jumuiya mpya ndogo zinafanya kazi, kuna haja ya “kuinjilisha upya” na wakati huo huo “kutoa jibu jipya kuhusu nafasi ya wanawake katika Kanisa.” Katika hali hii ya baada ya kutengwa, ambapo Kanisa linaishi “katika mvutano kati ya muundo kwa upande mmoja na hali mpya ya kiroho kwa upande mwingine,” sinodi ni “njia ambayo tayari tumekuwa tukiishi kwa miaka mingi,” Askofu aliendelea., akiongeza kuwa mbinu ya sinodi tayari imeandaliwa baada ya kashfa ya nyanyaso nchini Ujerumani.

Asia, imani hai katika mazungumzo

Padre Clarence Sandanaraj Davedassan, mkurugenzi wa Kituo cha Utafiti cha Kikatoliki huko Kuala Lumpur, Malaysia, alizungumza kuhusu uzoefu wa kuishi sinodi ndani ya Kanisa; na tangazo la ziada, na wengine. Mbali na Ufilipino na Timor ya Mashariki, alieleza, Asia ni bara ambalo Wakatoliki ni wachache. Ingawa imani iko hai sana, alisema, “hii haimaanishi kwamba kutopenda dini na matatizo mengine hakuna.” Kwa mujibu wake “Iwapo nafasi ya umma kwa ajili ya mwonesho wa imani unaonekana kuwa mdogo zaidi na zaidi” katika sehemu nyingi, hasa kutokana na msimamo mkali wa kisiasa na wa kidini, katika muktadha kama huo “lazima mtu atafute upatanisho kwa kushiriki katika mazungumzo.” Katika muktadha kama huo, alisisitiza, mazungumzo sio chaguo lakini bali ni  suala la kuishi. Sio jambo geni bali ni jambo la lazima na ni sehemu ya tajriba tunayoishi kila siku ndani ya utamaduni wa vyama vingi.” Sinodi, ni msingi wa haya yote na inaishi kila mahali, kuanzia na familia, na inaendelea kuzaa matunda. Hivyo, alisema, changamoto katika Asia yatia ndani kujifunza kufanya taalimungu “kutokana na mtazamo wa kuishi pamoja na wengine” na kujifunza kueneza Injili “ambapo imani haiwezi kuoneshwa hadharani.” Hatimaye, Padre Davedassan alizungumza kuhusu hali ya uhamiaji, ambayo imesababisha Waasia wengi kuishi katika sehemu nyingine za dunia: “Hao ndio wamisionari wapya, kwa sababu wanapoondoka hawatafuti tu mapato bali wanachukua imani yao pamoja nao. Na ninajua kwamba katika sehemu nyingi ulimwenguni wanahuisha Makanisa, wakichangia katika kuiweka imani hai,” alihitimisha.