Yemen,Njia iliyo bora ya msaada itakuwa ya amani

Na Francesca Merlo - Vatican.

Huku mvutano katika Bahari Nyekundu ukiongezeka na mashambulizi ya anga ya Marekani na Uingereza dhidi ya walengwa wa Houthi yanapoongezeka, Rania Awn, Meneja wa Vyombo vya Habari na Mawasiliano na Utetezi katika Mwatana kwa Haki za Kibinadamu ametoa taarifa iliyo wazi kabisa kwa kuhojiwa na mwandishi wetu wa habari kuwa “Hakuna mishahara, kutoweka kwa lazima, njaa, mateso, kuwekwa kizuizini… hivi ndivyo watu wa Yemen wanavyoishi. Na hata baada ya kusitisha mapigano mnamo 2022 hakuna kilichobadilika. Hatuhitaji vita vingine bali amani.”

Nuru inazama katika giza

Akirejea kuongezeka kwa siasa za kijiografia zinazozunguka vita huko Gaza, wakati matokeo yake yanapoanza kutikisa Yemen ambapo zaidi ya miaka kumi ya migogoro na ghasia zimesababisha moja ya majanga makubwa zaidi ya kibinadamu ulimwenguni alisema:“Hatujapokea mshahara kwa miaka saba. Tunaishi kwa njaa. Haki zetu za binadamu zinakiukwa kila siku. Hakuna tumaini, na wakati wowote tunapoanza kuona nuru, tunafanywa kuishi gizani tena.”

Takwimu zinaeleza yote

Takwimu hizo zinaunga mkono ombi la Awn. Zaidi ya Wayemeni milioni 20 wanahitaji msaada wa kibinadamu tangu vita vya wenyewe kwa wenyewe vilipozuka mwaka wa 2014. Watu milioni 4.5 wameyakimbia makazi yao na 154,000 wameuawa katika harakati za kijeshi tangu muungano unaoongozwa na Saudi Arabia uanze operesheni za kijeshi mwaka 2015. Na hata tangu kusitishwa kwa mapigano mnamo 2022, Bi Awn anafichua kwamba kwa kweli, hakuna kilichobadilika sana. Ndiyo, anasema, mashambulizi ya anga yanayoongozwa na Saudi Arabia yamekoma, lakini kila ukiukaji mwingine wa haki za binadamu unaendelea, na watu wanaishi kwa taabu.”

Makazi hayachukui nafasi ya nyumbani

Moja ya masuala yanayoendelea nchini humo ni uwepo wa mabomu ya ardhini ambayo hayajalipuka. Kati ya mamilioni ya wakimbizi wa ndani nchini Yemen, isitoshe wanaishi katika nyumba za muda, katika makazi ya muda. Baada ya makubaliano mwaka 2022, baadhi ya watu walijaribu kurejea makwao, lakini wakakuta mabomu ya ardhini yaliwaua au kuwajeruhi. Watu waliohamishwa hawana kila hitaji la kuishi maisha ya heshima, ikiwa ni pamoja na ukweli kwamba wale wanaoishi huko wamepoteza kila kitu. Wengine hawana hata aina yoyote ya utambulisho, ambayo ina maana kwamba hata kama wana watoto hawawezi kuwasajili. Wamepoteza upatikanaji wa maji, elimu, na huduma za afya. Hawana lolote alisema Bi Awn. Lakini ukweli, kama ilivyosisitizwa na Awn ni kwamba watu wanapoteza matumaini."

Ukosefu wa msaada wa kibinadamu

Tangu vita vya Gaza, na hata vita vya Ukraine, tahadhari ya dunia imebadilika, Wayemeni hawapati misaada wanayohitaji. Kile kidogo kinachoingia, kulingana na Awn, kinadhibitiwa na wanamgambo wa Kiislamu wa Kishia wa Houthis, ambao, alisema, "wanasambaza kati yao. Lakini Wayemeni hawawezi hata kutegemea mashirika ya ndani kama Mwatana kwa sababu tukianza kufanya kazi katika kutoa misaada ya kibinadamu, pande zinazozozana zitatushambulia. Kwa hiyo Mwatana anafanya kile kidogo anachoweza, licha ya hatari zilizopo. “Tuna kitengo cha usaidizi wa kisheria ambacho hutoa usaidizi wa kisheria kwa waathiriwa, kwa mfano tunatoa usaidizi wa kisheria kwa waathiriwa wa kuwekwa kizuizini na kuteswa kiholela.” Lakini tunateseka, anasema Bi Awn. Tunakabiliwa na shida nyingi.

Wanateswa kwa kazi wanayofanya

Hata hivyo pia anakumbuka safari aliyojaribu kuifanya miezi minne tu iliyopita huko Amman huko Jordan. “Nilizuiwa kusafiri kwa sababu ya kazi ninayofanya. Kadhalika, aliendelea, Mawakili wetu wanaofanya kazi na wahasiriwa, mara nyingi wanawekwa kizuizini, wanatoweka, wanaambiwa nini cha kufanya na nini wasifanye, na ni kwa sababu hizo hizo kwamba hawawezi kutoa msaada wowote wa kibinadamu.”

Tunachoomba ni amani

Lakini Wayemeni wanakabiliwa na mgogoro mwingine mgumu, wa kimaadili pia. Wakati Wahouthi wakidhibiti nchi hiyo, wameonesha dalili za kuunga mkono Gaza. Marekani na Uingereza zinapaswa kusitisha mashambulizi yao katika Bahari Nyekundu, alisihi Awn. “Acheni tu vita huko Gaza kwa sababu hatuhitaji vita vingine huko Yemen.” Hatimaye, Rania Awn aliomba shinikizo kutoka kwa jumuiya ya kimataifa. Anawaomba waache kuunga mkono makundi yenye silaha, ili wakomeshe vurugu. “Hiyo ndiyo nafasi yetu pekee” alisema Rania Awn. “Nadhani sote tunakubali kwamba tunahitaji kusitisha vita katika sehemu yoyote ya dunia", anahitimisha. Tunahitaji amani, ndivyo tu.”