Afrika Kusini:Idadi ya shule za uongo za jando zinazofanya uhalifu dhidi ya vijana zinaongezeka!
Na Angella Rwezaula – Vatican.
Wavulana 138 waliokolewa na Polisi baada ya kutekwa nyara kutoka shule za kughushi za jando za unyago katika maeneo kadhaa katika Mkoa wa Gauteng, Nchini Afrika Kusini kulingana na ripoti za vyombo vya habari nchini humo. Miili ya wavulana wawili pia ilipatikana. Hali ya shule bandia yaani za uwongo, ambazo hufanya uhalifu kama vile utekaji nyara kwa ulaghai na mateso kwa vijana, zinaongezeka nchini Afrika Kusini. Kulingana na ufafanuzi uliotolewa na serikali ya Afrika Kusini inabainisha kuwa: “jando na unyago kwa wanaume nchini Afrika Kusini kunarejea kuwa desturi ya kiutamaduni inayoashiria mabadiliko ya vijana wa kiume kuwa watu wazima. Tamaduni ya unyago kwa wanaume inahusisha tohara. Unyago wa kiume huwaandaa vijana kuwa wanaume wanaowajibika katika jamii.” Zoezi hili linaweza kufanywa, tena kwa mujibu wa mamlaka za Afrika Kusini, kwa “shule za unyago zinazokidhi mahitaji yote ya afya na usalama ambazo lazima zisajiliwe na mamlaka husika.”
Shule za jando
Kwa mujibu wa taarifa zaidi za Shirika la Kipapa la Habari za Kimisionari Fides, linabainisha kuwa kuhusiana na suala hili ni kwamba Shule za jando huonekana kama taasisi za elimu ambapo waanzilishi huelimishwa katika uchumba, mazungumzo ya ndoa, wajibu wao wa kijamii na jinsi ya kuishi kama wanaume yaani watu wazima, pamoja na kufanyiwa tohara. Kwa bahati mbaya, katika miaka ya hivi karibuni kumekuwa na ongezeko la visa vya shule haramu ambapo lengo pekee hasa ni pesa rahisi. Kwa hivyo vijana kadhaa hufa kama waathirika kutokana na madaktari na wauguzi walioboreshwa, lakini bila mafunzo yoyote ya matibabu.
Ongezeko la shule haramu
Ongezeko la idadi ya shule za unyago haramu pia limehusishwa na ongezeko la ripoti za utekaji nyara na mashambulizi dhidi ya watoto wadogo yaliyofanywa katika vituo hivyo. Kando na Mkoa wa Gauteng, hali hii inaenea hadi zile za Eastern Cape, Free State, na Limpopo. Mazoea ya uanzishaji yameenea katika tamaduni za jadi ulimwenguni kote. Huko Afrika Kusini, wanakubaliwa na makabila tofauti ambayo yanaunda maandishi yake ya kitaifa. Jando na Unyago bado unachukuliwa kuwa sehemu muhimu ya elimu ya vijana, bila hiyo katika maeneo husika hawawezi kushiriki katika shughuli za kijamii na mambo ya jamii zao wala kuanza maandalizi ya ndoa. Vitendo hivi vinadhibitiwa na sheria mbalimbali za kitaifa na za serikali za mitaa, na hivyo kutatiza kazi ya wale ambao wanapaswa kufuatilia ni nani anayezisimamia.