Bác sĩ Tom Catena – người anh hùng ở dãy núi Nuba của Sudan

Hồng Thủy - Vatican

Bác sĩ Tom Catena, một bác sĩ 54 tuổi xuất thân từ thành phố Amsterdam, tiểu bang New York của Hoa kỳ, đã được trao giải thưởng nhìn nhận những hoạt động của ông tại Sudan. Ông được Hội truyền giáo y khoa Công giáo gửi đến Sudan để điều hành bệnh viện Đức Mẹ Từ bi ờ Gidel, một ngôi làng đơn độc nằm trong dãy núi Nuba, một góc xa xăm của Sudan, nơi bị xâu xé vì chiến tranh.

Năm 2011, chiến tranh giữa các lực lượng nổi dậy của Nuba và chính quyền trung ương ở thủ đô Khartoum trở nên dữ dội hơn. Khu vực xung quanh bệnh viện Đức Mẹ Từ bi, bệnh việc do Giáo hội điều hành, đã bị lực lượng Quân đội Sudan dội bom liên tiếp. Đức cha Macram Max Gassis, khi đó là Giám mục của El Obeid, bao gồm vùng Nuba, đã yêu cầu các nhân viên Giáo hội người nước ngoài, trong đó có bác sĩ Catena, phải rời Sudan để tránh nguy hiểm cho họ. Đức cha đã gửi 3 máy bay thực hiện sứ vụ nguy hiểm để di tản đội ngũ điều hành người nước ngoài, phần lớn là các giáo viên và ý tá hợp đồng đến từ Kenya và Uganda. Nhưng bác sĩ Catena và một số ít đã không muốn rời Sudan và họ đã quyết định tiếp tục ở lại đây để giúp cho dân chúng.

Làm sao bạn có thể bày tỏ gương mặt của Chúa Kitô cho dân chúng nếu bạn quay lưng chạy trốn trước những khó khăn vất vả?

Bác sĩ Catena chia sẻ với hãng tin Công giáo Hoa kỳ: “Tổ chức của tôi lúc đó rất lo lắng. Có một số người ở vùng Juba có thể biết được tình hình ở Nuba. Họ cho biết rằng ở đó rất là nguy hiểm và nói rằng tôi nên rời nơi đó. Tôi đã trả lời là tôi sẽ không đi. Họ nói rằng nếu tôi không rời đi thì họ sẽ chấm dứt hợp đồng với tôi. Tôi trả lời họ “ok”! Ông chia sẻ tiếp: “Chúng tôi quyết định vào phút cuối nhưng điều tôi thấy là nếu tôi bỏ đó mà đi khác nào tôi nói với người dân ở đó rằng mạng sống của tôi quý giá, quan trọng hơn mạng sống của họ. Và tôi không tin là như thế. Đó không phải là cách của Chúa Giêsu. Người đã trao ban sự sống của Người cho tất cả mọi người. Và chúng ta được tin là đi theo Chúa Kitô. Vì vậy làm sao chúng ta có thể bỏ đi, lẫn tránh khi khủng hoảng đang xảy ra?”

 Bác sĩ Catena khẳng định: “Tôi là một thừa sai giáo dân. Người ta chờ đợi chúng tôi bày tỏ gương mặt của Chúa Kitô cho dân chúng. Nhưng làm sao bạn có thể làm điều đó nếu bạn quay lưng chạy trốn khi gặp phải những khó khăn vất vả?” Đối với ông, quyết định ở lại không phải là một quyết định khó khăn vì ông biết điều hậu quả xảy ra khi họ rời nơi đó, bởi vì những người bị thương khi ấy đang đến từ mọi nơi. Nhiều người khác của ban điều hành cũng ở lại vì vậy ông không phải đơn độc một mình.”

Ở với người dân trong khó khăn thử thách là một chứng tá mạnh hơn những lời giảng

Những năm trước đó, trước khi bác sĩ Catena đến làng Gidel, miền này bị bom mìn dữ dội, nhưng các nhân viên mục vụ đã chọn ở lại. Ông chia sẻ thêm: “Bạn sẽ được thêm tin tưởng và đáng tin khi người dân nhìn thấy bạn không rời đi nhưng ở quanh đó, nhìn thấy bạn ăn những thứ họ ăn và chia sẻ cùng nỗi lo sợ mà họ đang trải qua. Đó là một chứng tá lớn lao. Nó là tiếng nói mạnh mẽ hơn nhiều so với những lời giảng dạy bạn có thể làm.

Sơ Angelina Nyakuru, một nữ tu người Uganda dòng Comboni, y tá trưởng của bệnh viện, người đã cùng bác sĩ Catena đến Gidel để thành lập bệnh viện vào năm 2008, cho biết chính sự can đảm của bác sĩ Catena đã nhiều lan truyền qua cho người khác. Sơ Angelina kể: “Năm 2015, người ta cho biết là các quân lính miền bắc chỉ còn cách chúng tôi 30 cây số và đang tiến về phía chúng tôi. Chúng tôi có thể nghe cả tiếng trọng pháo. Thật là đáng sợ. Mọi người trong đội ngũ nhân viên quyết định rời đi nhưng bác sĩ Catena giơ tay lên và nói rằng ông sẽ không đi. Vì vậy tôi đã nói với các sơ là tôi cũng sẽ không rời đi. Cuối cùng tất cả các nữ tu đều ở lại, và thêm một linh mục… Sự dấn thân bình tĩnh của bác sĩ đã khuyến khích chúng tôi ở lại. Mỗi khi điều gì đó xảy ra, bác sĩ Catena sẵn sàng hy sinh sự sống của mình.”

Bác sĩ Catena không chỉ là bác sĩ phẫu thuật duy nhất cho một triệu dân cư, ông còn là giám đốc của bệnh viện có 435 giường đang phải chèo chống với việc nhân viên bất mãn về lương bổng bị đình trệ và những thách thức kỹ thuật trong việc chữa trị ở một trong những góc nghèo nhất hành tinh (bệnh viện mới có máy x-quang đầu tiên). Lòng nhiệt thành và sự dấn thân của bác sĩ Catena đã thu hút sự chú ý của thế giới. Năm 2017, bác sĩ được nhận giải thương Aurora. Ông cũng là chủ đề của cuốn phim tài liệu mới được xuất bản “Trái tim của Nuba”. Nhà báo Nicholas Kristof của tờ báo The New York Times đã trích lời của một lãnh đạo Hồi giáo, người đã gọi bác sĩ Catena là Chúa Giêsu Kitô vì ông đã chữa lành người bệnh và giúp cho người mù nhìn thấy được.