Các Giám mục Ailen trả lại 30% khuôn viên Giáo hội cho thiên nhiên vào năm 2030

Ngọc Yến - Vatican News

Vì cảnh quan xanh tươi, Ailen là một quốc gia được rất nhiều người trên thế giới đến du lịch. Hiểu được điều này các Giám mục Công giáo đã quyết định thực hiện một dự án lớn và đang trong quá trình thực hiện, trở thành những người tiên phong trong việc thực hiện Thông điệp Laudato si’. Các Giám mục đặt mục tiêu cho các giáo phận và giáo xứ trên khắp hòn đảo “Trả lại 30% khuôn viên Giáo hội cho thiên nhiên vào năm 2030”.

Nguồn gốc của sáng kiến này, theo Đức cha Marin Hayes, Giám mục điều phối Nhóm Làm việc Laudato si’ của Hội đồng Giám mục Ailen, bắt nguồn từ Hội nghị thượng đỉnh về đa dạng sinh học của Liên Hiệp Quốc (COP 15) diễn ra tại Montreal, Canada. Trong cuộc gặp gỡ này các tham dự viên đã đồng ý “trả lại 30% đất và biển cho thiên nhiên trong năm 2023”. Hơn 190 quốc gia đã đi đến một thoả thuận sau bốn năm đàm phán.

Giáo hội Ailen quyết tâm đi tiên phong trong việc thực hiện COP 15

Nói về dự án này, Jane Mellett, thành viên của Nhóm Làm việc Laudato si’, gồm 12 thành viên, được thành lập sau khi Thông điệp được công bố vào năm 2015, đã giải thích: “Chúng tôi nghĩ rằng đó là một cam kết, một sự phát triển tuyệt vời trên phạm vi quốc tế và chúng tôi tự hỏi điều gì sẽ xảy ra nếu Giáo hội làm điều tương tự. Vì thế, Giáo hội Ailen đã ngay lập tức thực hiện thoả thuận của COP 15”.

Sau khi khởi động dự án vào vào tháng 3/2022, các Giám mục Ailen đã công bố các nguồn lực để thực hiện đề xuất vào tháng 7 cùng năm.

Đức cha Marin Hayes giải thích: “Khi chúng tôi nói khuôn viên Giáo hội, chúng tôi muốn nói về khu vực xanh xung quanh mỗi nhà thờ giáo xứ, thường là không gian công cộng”. Theo Đức cha, điều này có thể liên quan đến một lãnh thổ rộng lớn. Từ năm 2022, một cuộc khảo sát do Hiệp hội Linh mục Công giáo thực hiện đã thống kê có 1.355 giáo xứ và hơn 2.650 nhà thờ hoặc trung tâm cử hành Thánh lễ trên khắp 26 giáo phận của đất nước.

Nhiệm vụ cụ thể đầu tiên là các giáo xứ được mời thành lập một nhóm “để đánh giá khuôn viên giáo xứ của mình và vạch ra một khu vực nhằm đưa 30% trở lại thiên nhiên vào năm 2030”. Đức cha Hayes khuyên các giáo xứ nên thực hiện việc này với các chuyên gia địa phương của các trung tâm làm vườn và những người chuyên về lãnh vực này.

Như một cách lập bản đồ về đa dạng sinh học, Giáo hội Ailen đề xuất trên trang web một “Danh sách kiểm tra khuôn viên” để giúp đánh giá các đặc tính. Giáo dân được mời liệt kê các tài nguyên thiên nhiên của mình, cho dù đó là hàng rào, tường đá tự nhiên, khu trồng rau, hay đơn giản chỉ là vườn cây hoặc bụi cây ăn quả.

Để biến một phần khuôn viên Nhà thờ thành “nơi trú ẩn cho các loài thụ phấn và đa dạng sinh học”, các bước đơn giản và thực tế được trình bày chi tiết. Ví dụ cộng đoàn có thể trồng những loại cây thân thiện với côn trùng thụ phấn, xây dựng khu vực nuôi ong, tạo vườn ươm cây, thúc đẩy các nguồn năng lượng thay thế hoặc tổ chức hệ thống tái chế.

Mellett cho biết ngay cả ở các trung tâm đô thị, hầu hết các nhà thờ đều có không gian xanh, và mọi người đều có thể tham gia vào dự án này.

Một sáng kiến gây ngạc nhiên

Bà Ciara Murphy, người làm việc với tư cách là người ủng hộ chính sách môi trường trong Trung tâm Đức tin và Công lý của Dòng Tên ở Dublin, chào mừng sáng kiến của các Giám mục và cho đó là “một bước đầu tiên đáng kinh ngạc”. Bà nói: “Nghe có vẻ là một nhiệm vụ đơn giản nhưng thực sự đây là một sáng kiến rất quan trọng vì tập trung nhiều vào khí thải và khí hậu, đặc biệt vào cuộc khủng hoảng đa dạng sinh học”. Theo bà, các Giám mục Ailen “đang thể hiện khả năng lãnh đạo rất tốt, đề xuất một điều gì đó mà các giáo xứ và cộng đoàn thực sự có thể ủng hộ”.

Bà Murphy giải thích, nhiều nhà thờ có bãi cỏ phía trước hoặc một mảnh đất, hay một nghĩa trang. Chúng ta có thể làm cho chúng trở nên thân thiện với sự  dạng sinh học hơn bằng cách cố gắng giảm lượng thuốc trừ sâu hoặc thuốc diệt cỏ trong các khu vực. Hoặc đơn giản như đặt một chậu hoa trước nhà, sử dụng một khoảng trống trước nhà thờ để trồng cây.

Bà Murphy, đồng tác giả một cuốn sách được xuất bản trong thời gian gần đây - “Giáo xứ như ốc đảo: Giới thiệu về chăm sóc môi trường thực tế” -, nhấn mạnh rằng “công việc cấp cơ sở đã được thực hiện” ở Ailen.  Bà khẳng định đã có rất nhiều ví dụ trên khắp Ailen, nơi mọi người đã thực hiện những thay đổi, ví dụ có một nhà thờ, trong các dịp lễ của gia đình như rửa tội, lễ cưới, quà tặng dành cho cha mẹ là một cây xanh nhỏ để trồng.

Theo bà Mellett, có rất nhiều người quan tâm đến dự án mới này. Bà nói: “Trung tâm Dữ liệu Đa dạng sinh học Quốc gia rất vui mừng về điều đó, vì dự án sẽ tạo ra sự khác biệt lớn đối với đa dạng sinh học địa phương trên khắp đất nước. Việc nâng cao nhận thức không còn là vấn đề đối với chúng tôi nữa; nó có trên tin tức của chúng tôi hàng ngày. Điều mọi người muốn nghe là họ có thể làm gì và làm thế nào để họ có thể cùng nhau thực hiện điều đó”.

Năm tuần để tái kết nối với thiên nhiên

Bà Mellett chỉ ra một sự kiện khác được các Giám mục Ailen cổ vũ: Mùa Thụ tạo, được cử hành từ ngày 01/9 đến ngày 04/10, đã được Đức Thánh Cha Phanxicô thiết lập là Ngày Thế giới Cầu nguyện cho việc Chăm sóc Thụ tạo hàng năm. Trong 5 năm qua, số tín hữu tham gia ngày càng tăng, nhiều người tham gia các khóa học Laudato si', và thực hành.

Các bước thực hiện

Trên trang web của Hội đồng Giám mục, các Giám mục Ailen đưa ra các bước cụ thể cho dự án “Trả lại 30% khuôn viên Giáo hội cho thiên nhiên vào năm 2030”. Mỗi bước được trình bày chi tiết với tài liệu, hình ảnh, video, để tất cả những ai quan tâm đều có thể thực hiện.

Bước 1: Tập hợp một nhóm người quan tâm. Mời những người trông coi khu đất, nhóm sinh thái, những người làm vườn địa phương, người nuôi ong, v.v. học hỏi về Thông điệp Laudato si’, đa dạng sinh học, Hội nghị Liên Hiệp Quốc về Đa dạng sinh học COP 15, đề xuất của Hội đồng Giám mục Ailen, lập bản đồ khuôn viên giáo xứ thuộc về. Tất cả những nội dung này nhằm khám phá cách chúng ta có thể trả lại 30% khuôn viên nhà thờ cho thiên nhiên. Mọi người có thể hợp tác với một giáo xứ lân cận và hỗ trợ lẫn nhau trong dự án này.

Bước 2: Lập bản đồ về đa dạng sinh học trong khuôn viên giáo xứ. Giáo xứ có thể mời một nhóm trường học địa phương để giúp đỡ. Xác định những gì đã có và phần nào giáo xứ muốn tập trung vào dự án này. 30% khuôn viên bạn sẽ tập trung vào là gì?

Bước 3: Làm vườn cho sự đa dạng sinh học. Ở bước này gồm có 24 hoạt động thiết thực để giúp cho làm cho khu vườn gia đình, khuôn viên giáo xứ trở thành một nơi đa dạng sinh học, bất kể diện tích lớn hay nhỏ.

Những bước chuẩn bị trước đây

Quyết định trả lại 30% khuôn viên Giáo hội cho thiên nhiên vào năm 2030 của Giáo hội Công giáo Ailen không phải là một quyết định tức thời, bất chợt đến. Thực tế, để có thể đưa ra quyết định này, trước đây các Giám mục đã thực hiện những bước chuẩn bị trong một số hoạt động.

Như vào năm 2021, trong tinh thần hướng tới Hội nghị thượng đỉnh của Liên Hiệp Quốc về Biến đổi khí hậu, COP26 diễn ra tại Glasgow, Scotland, Giáo hội Công giáo Ailen cùng với các Giáo hội Kitô ở Anh và Ailen đã vận động chiến dịch “Chúa nhật khí hậu”.

Sáng kiến này được đề xuất một năm trước đó bởi Mạng lưới Các vấn đề Môi trường (Ein), một mạng lưới hoạt động dưới sự bảo trợ của các Giáo hội Kitô ở Anh và Ailen, Hội đồng các Giáo hội Kitô của Anh và Ailen.

Trong một năm, bắt đầu từ ngày 6/9/2020, Chúa nhật đầu tiên của “Mùa Thụ tạo”, được cử hành từ ngày 01/9 đến 04/10, tất cả các cộng đoàn Kitô đã được mời dành một Chúa nhật để cầu nguyện, suy tư và đưa ra các sáng kiến về khí hậu. Sáng kiến được hỗ trợ bởi Cafod, cơ quan bác ái của Hội đồng Giám mục Anh và xứ Wales, có hơn 1.500 giáo xứ ở Anh, xứ Wales, Scotland và Ailen tham gia.

Mục tiêu của sáng kiến là qua các chứng tá, các Giáo hội và các tổ chức Kitô giáo đóng góp vào các hoạt động vận động hành lang của các tổ chức xã hội dân sự, để các hành động cụ thể ở cấp quốc gia và quốc tế chống biến đổi khí hậu được thống nhất tại COP26.

Dịp đó, hành động và cam kết vì khí hậu của các Giáo hội ở Anh và Ailen đã được trình bày với Chính phủ Anh tại một buổi cử hành đại kết được tổ chức vào Chúa nhật sau đó tại Nhà thờ Glasgow.